Verhalen uit de lagere schooltijd in de jaren vijftig van de vorige
eeuw. Ik zat toen op de jongensschool Tharcisius in de Kerkraadse wijk Holz.


(laat u voorlezen!)

Tsirkes

D'r Lou hilt ziech d'r kop vas. 'Au, au,' ruft heë.
'Wat has doe,' zeët d'r  Al.
'Doa vilt miech e blad óp d'r kop.'
D'r Al laacht.
'Sjtel diech nit aa.'
Ze sjtunt ónger d'r lingeboom óp d'r sjoeëlplai. Bleer dwarrele in d'r wink. Lanksaam is 't jreun verkluurd. Daag noa daag. Jeëlbroen zunt ze noen. De bleer valle aaf. Ieëtsjt e inkel blad. Mar durch d'r helle wink zunt 't mieë woeëde. D'r Al raaft ing haffel bleer óp en wurpt ze in de loeët.
'Kiek, 't sjneit.'
Óch d'r Lou raaft bleer óp um tse werpe. Ummer mieë jonge kóme aalofe. Ze dunt allenäu mit. Ónger d'r lingeboom is inne jroeëse herfssjtórm. D'r Pee wurpt bleer noa d'r Wiel. D'r Tieën kunt jraad tse sjpieë um mit tse doeë. De sjel klinkt uvver d'r sjoeëlplai. De jonge lofe noa hön rij.  
'Sjtrak, noa sjoeël bij de kirch. Doa sjtunt óch lingebeum,' zeët d'r Lou.
D'r Al lekt ing hank óp de sjouwer van d'r Lou.
'Iech jon mit.'
'Vier óch,' róffe d'r Pee en d'r Tieën tsejeliechertsiet.
D'r Wiel knikt. De letste haof sjtond van d'r sjoeëldaag weëd in de klas jezónge. D'r Jries pakt de viejelieng. Die zitst in e kóffer óp de moerkas hinger d'r lessenaar. Heë klemt ze tusje zieng kin en de sjouwer. Ieëtsjt drieënt hee an de knuupjer. Óngertusje jeet heë mit d'r sjtriechsjtok uvver de sjnoare óp en neer. D'r Lou lekt ziech de heng óp de oere. D'r Jries hat 't jezieë. Heë fempt d'r Lou ing óp d'r erm. Deë verreurt ziech nit mieë. Inne sjlaag deed pieng jenóg. Ze zinge e lidje uvver d'r Michiel de Ruiter. En ze liere e nui lidje. 'Als ik een klokje was. Blij zou ik luiden.' D'r Wiel zingt 't lidje mit jroeëse oge en d'r mónk wied óp. Heë zingt jeer. D'r Pee kriet de lippe kóm vanee. Heë bromt jet. 't Lifste zouw heë laache. Mar wen te an d'r sjtriechsjtok van d'r Jries dinkt, lieët e dat mar lever.
Noa sjoeël treffe ze ziech bij de kirch. Doa sjtunt jans jet lingebeum. D'r Wiel kunt mit teëjezin. Heë jong 't lifste bij 't Hennie sjpieële. Dat woeënt bij hem teëjenuuver. Jister zaat het: 'Wiel iech han ing kaod vuur diech jesjtrikt.'
Die wil heë jans jeer joa hoale. Mar heë wil doa nuuks va teëje de angere jonge zage. Bang dat ze hem oeslaache.
'D'r Wiel sjpieëlt mit meëdjer.'  
Ze hant inne bessem bij ziech. De bleer weëde óp inne hoof jekeerd. D'r Tieën sjteet middedróp. Heë jeet mit d'r bessemkuul uvver zienne jesjtrekte erm.
'Kiek, iech bin d'r Jries. De viejelieng.'
Dat bringt d'r Lou óp e iedee.
'Witste wat vier dunt? Vier helle tsirkus óp. De luu kanne rónk d'r berg zitse. Doa sjträue vier bleer vuur óppen eëd. Vuur inne tsents darve ze kómme kieke. Iech bin kloon. En wat bis doe Tieën?'
'Iech han lang bee en kan jód óp de heng sjtoa.'
D'r Tieën maat d'r handsjtand. '
'En doe da, Pee?'
'Iech kan goochele. Iech kan e klumpje in d'r mónk losse versjwiende.'
Doa mósse ze vuur laache. D'r Wiel dinkt an 't Hennie en de kaod.
'Iech wil peëd zieë.'
Flot junt ze noa heem um van al tse haole wat ze nuedieg hant vuur d'r óptrit. Óngerweëgs róffe ze durch de sjtroase.
'Kom noa 't tsirkus. Vuur inne tsents. Bij de kirch!'
D'r Wiel sjteet an d'r droad bij d'r jaad van 't Hennie. Heë ziet 'm sjpieële.
'Hennie, darf iech de kaod han. Iech bin peëd in 't  tsirkus bij de kirch. Jidderinne kan kómme vuur inne tsents.'
't Hennie hat de kaod in de taesj van d'r mantel. Het sjtikt ze durch d'r droad. D'r Wiel kiekt vroeë noa de kaod. Ze is i tswai klure jesjtrikt. Roeë, jeel.
'Wat sjun Hennie.'
Heë waad effe.
'Kunste óch?'
't Antwoad huet e nit mieë. Heë hat floep um 'Nae,' tse hure. Rónk d'r berg bleer zitse jans jet jonge en meëdjer. D'r Tieën hat e paar jroeëse häusje va zienne pap. Doamit holt e de  tsentse óp. Die jieët e an d'r Lou doamit heë óp de heng kan sjtoa. Angesj zouwe de tsentse oes de taesj rolle. Heë zetst de heng óppen eëd. De bee wurpt e in de loeët. Dat deed e paar kier. Oane um tse valle. De kinger klatsje hel. Da kunt d'r Pee. Heë deed d'r triek mit de klumpjer. Die hat e va zieng mam oes 't bekkesj-jesjef heem kraeje. 't Poebliekoem laacht. En noen junt ze nog heller laache. D'r kloon kunt. D'r Lou hat ing milchs-flesj mit wasser jevöld. Heë nimt inne sjloek in d'r mónk. Inne van de kinger mós 'm óp  d'r boech duie. Mit inne boag sjprietst ing wassersjtroal oes zienne mónk noa 't poebliekoem. An d'r sjloes kunt d'r Wiel. De kaod hat e va hinge um d'r nak jebónge noa vure uvver de brós ónger de erm noa d'r ruk. De ende hant d'r Pee en d'r Tieën vas.
D'r Lou ruft: 'Hop, hop.'
De kinger klatsje mit. D'r Wiel ziet 't Hennie zitse. Heë veult ziech noen zoeë sjterk wie e peëd. Mar tse hel wille nit lofe. An de kaod darf nuuks kómme. Nog ee moal klatsje de kinger hel. D'r Tieën sjtelt ziech nog ins óp de heng. D'r Pee pakt 't letste klumpje vuur zienne triek. D'r Lou nimt inne sjloek wasser. En d'r Wiel hinnikt. 't Poebliekoem jeet werm voet. De jonge junt noa 't jesjef van d'r Pee. Ze jelde karamelle van de tsentse. Doa haste lang va. Al knauwelends junt ze noa heem. D'r Wiel hat de kaod nog um. 't Hennie sjteet bij d'r droad van d'r jaad. D'r Wiel hat ing karamel vuur 'm bewaard. Heë sjtikt 't klumpje durch d'r droad. 't Hennie laacht.
'Danke peëd,' zeët 't.
D'r Wiel hinnikt.
'Bis mörje.'
Bleer winge durch d'r jaad. 't Is herfst. E klure-tsirkus. 't Hennie laacht.
'Daag, Wiel.'