columns 2020

 

 


 

Meter vuur meter   (jan I)

In de winktertsiet vilt vuur d’r Hannes nit vöal tse fietse. En mit de fesdaag al jaaroes nit. Jister óp Nuijoarsdaag hat heë inne sjpatseerjank jemaad. Ónger ing sjtrak blauw loeët. >>>  

  

In ’t midde   (jan II)
Ing waech in ’t Nuijoar. De tsiet va jód vuurneëme. Winniejer va dit en mieë va dat. D’r wónsj va jezóndzieë. Lang leëve. D’r ieëtsjte zóndieg van ‘t joar. ’t Weer is drueg. Jinne vraos. D’r Hannes fietst e sjtuk  >>>

 

   Zoeë  (jan III)
D’r sjpatseerjank van alle daag hant ’t Bertie en d’r Wiel dróp zitse. ‘Richtieg jannewaar-weer,’ zeët ’t Bertie. Jrauw de loeët. Vuchtieg d’r wink. Pratsj in d’r busj.
 >>>		   Jezóndheet (janIV)
Doa zitse ze da de tswai breur. An d’r kuchedusj. Vurriegs joar in d’r fibberwaar. De vasteloavend vool doe sjpieë. Noen jannewaar. E jroeës sjtuk papier. Jet um tse sjrieve. >>>
Sjting   (fibr I) 
Ze woare mit vöal. Jude, Roma, Sinti. Aafjeveurd noa d’r doeëd. Vuur jidderinne va hön likt in e monument inne sjtee. Hóngedveerdoezend sjting. Verdeeld uvver jans jet plaatsje in ’t land. Uvveral e monument um nit mieë tse verjaese. >>>		  

Sjmienk  (fibr II)
’t Jeet dróp aa. D’r fieber sjtiegt bij d’r Joeëhan en ’t Lieza. Ee woad. Wóngerlieg. Vasteloavend. Dat junt ze viere. Jraad wie alle joare. ‘Jraad of ’t d’r letste is,’ zeët d’r Joeëhan. ‘Zoeë junt vier ’t viere.’ ’t Lieza vingt aa tse sjoenkele.  >>>
 

   Va binne oes   (fibr III)
In ’t noajoar trukt d’r Jean de vuejel noa ’t zude hingernoa. Um jet van ’t zommerlieje tse veule. Um jet va klure tse preuve. Um mit tse neëme noa heem i zie atelier. >>>		  

Jenauw  (fibr IV)
Jenauw hu. Vasteloavendszóndieg. ’t Is al jans jet joare jeleie. D’r kammeraad van d’r Hannes. Sjtiejet aaf um alling wieër tse joa. Noa ’t ummer. D’r helm zatst heë aaf. Loos ‘m hinger vuur d’r Hannes. >>>

Dreihóngedtswai-envóftsieg    (fibr V)

‘Nog dreihóngedtswai-envóftsieg daag. Da is ’t alwerm Vasteloavend.
’t Sjeet óp e sjildsje. ’t Hingt hinger ing vinster. D’r Joeëhan maat ziene sjpatseerjank mit d’r hónk. Heë kiekt d’rhin en jrielaacht ins. >>>

   Hank (meëts I)
Dizze middieg zoge zie ziech nog. ’t Bertie en d’r Wiel mit de klingkinger. Ze hant ziech jeduid. En de kinger jedansd an de hank van de oma en d’r opa. Noen junt 't Bertie en d'r Wiel  noa ’t tejater. E sjtuk uvver inne man. Inne bedreier, zoeë  wie me zeët. D’r Jroeëse weëd e jeneumd. >>>
 		  

Sjpeiel (meëts II)
Bij d’r hoarsjniejer jeet de duur óp. D’r Joeëhan kunt eri. Jrust. Zetst ziech an ‘t dus-je um tse wade. Heë pakt ziech de tsiedónk. In d’r sjtool zitst d’r André. Heë kriet de hoare jesjneie. D’r hoarsjniejer en d’r André hant ’t uvver de sjleëte tsiete. De duur jeet
óp.>>>

   Liela  (meëts III)
In ’t tsimmer van ’t Bertie en d’r Wiel sjteet inne pot mit veer hyacinte. E jesjenk van ’t warehoes. Kót vuur de hamsterwoed. Liela kluur. Hön jedanken junt tseruk wie hön tsimmer ing bónkte kluur woar va paars, oranje, jreun. Maïs-tejele en jrungskiste.
>>>
Mód (meëts IV)
De tsiedónk likt óp d’r dusj. D’r Joeëhan leëst. Ejentlieg jieët ’t mar ee nuits. Jet wat jing kroeën verdeend. Daaglang binne zitse. D’r hónk alling eroes in d’r jaad. Ing jong vrauw van ing sjtroas wieër zetst óp donnesjdieg de waar a jen duur. Ze wirkt in e jroeës waarjesjef. >>>		   Zin    (apr I)
De zon sjiengt óp de moer van d’r sjtal. Bij d’r Hannes hingenum. D’r sjtal van d’r fiets. Deë wakker is oes d’r winktersjlof. D’r fiets weëd binne jehaode durch jet klings. Jet klings oes de natoer. De natoer woa d’r Hannes mit d’r fiets jans jet sjtonde verbliet. Um sjtilte. Um rouw van ’t leëve.  >>>>>  		  

Bakke   (apr II)
’Wat dunt vier dis joar mit de Oeëstere, Joeëhan?’ ‘Mit de Oeëstere? Dat doert nog effe, Lies. Is pas uvver tswai waeche.’

‘Nae, dat is komende zóndieg.’
‘Dat meens te nit. Iech hauw kanne sjwere, dat ’t ing waech sjpieëder zouw zieë.’ >>> 

  

Wase  (apr III)
Dis joar hant ze de Paosj-aier mar in d’r vuurjaad versjtaoche. De klingkinger van ’t Bertie en d’r Wiel zukke ze doa mit eëve vöal plezeer. Oeëstere viere ze bij hön vuur ’t hoes. Óp aafsjtand. De oma en d’r opa sjtunt  ‘óp ’t trepje vuur de duur’. In ’t jraas wase maizus-jer. De klingkinger... >>>

 

Sjtreep  (april IV)
Ing tsiet wósse ze nit wat ze d’rmit aa moeëte vange. Ing krankheet mit inne könnelieje naam. Bezörgdheed hool hön binne. De manslu van de bank. Evver ’t leëve in ’t dörp jeet wieër. Plaatsj jenóg vuur jans jet angerhaove metere. >>>

 

   Oranje zon (mai I)
Al vrug hauwe ze de vaan oes-jesjtaoche. “t Lieza en d’r Joeëhan haode d’rva um kluur tse jeëve an ’t leëve. En hu is dat oranje. Óp d’r könniksdaag. D’r Joeëhan maat zieng rungde mit d’r hónk.   >>>		    Krans (mai II)
Hu weëd inne krans jelaad. Veer mai. Jedanke an de jevallene. Jesjtórve vuur d’r vrid. E jesjenk vuur lu. Die hingerblieve. Bis óp d’r daag va hu.
D’r burjemeester en d’r vuurzitsender van d’r oranjeverain legke d’r krans.  >>>		   E jesjprieëch      (mai III)
‘Wie jeet ’t mit diech?’ ’t Bertie van d’r Wiel belt mit zie broar. ‘Vuurzichtieg aa wa Bertie. Wens te wied in de achtsieg bis, móts te jód oeskieke.’ ‘Kries te d’r daag um?’ ‘Hei i hoes zunt wie uvveral de bekankde rejele. Jee bezuk.’  >>>
Röngde   (mai IV)
‘Kiek Lies. Hei sjteet ’t in de tsiedónk. Vier mósse werm ins mieë joa beweëje.’
‘Iech vertrouw ’t nit Joeëhan. Va dat vieres zunt vier nog nit aaf. Losse vier mar vuurzichtieg blieve.’ ‘Zivvedoezend sjritte mós me jiddere daag zetse. Dat is jód vuur de jezóndheet.’ >>>		   Jriep  (mai V)
Tswai joar jeleie zunt ze d’rmit aajevange. De jonge va vruier oes de tsiet van de jonge-sjoeël. Ze treffe ziech in ’t vrugjoar en in ’t noajoar. Inne daag ónger hön. Óngerweëgs i hön erinneroeng. Vertselle, laache. Sjpatsere, zitse. An d’r dusj, óp ing bank. Joa vuural in ’t vrugjoar bij d’r Pee.  >>> 		  Oam   (joen I)
‘Leëve is sjun umdat leëve bejinne is, ummer óppenuits, óp jiddes moment.’
Dat hat d’r Hannes jeleëze. In ee van de bucher die heë de letste tsiet i jen heng hat jehad. Zoeë veult ’t ziech óch vuur hem. Heë sjtiegt nog ins óp d’r fiets. Inne nuie bejin. In alle vrugde. Ieëder nog wie herjodsvrugde. >>>		  

Pries   (joen II)
‘Mit e bis-je jeluk zunt vier sjteeriech’, zaat d’r hoarsjniejer va hinger zie mónkkepje.
D’r Joeëhan hauw ziech nog ins losse zieë noa al die monde. De hoare tsemlieg lank jewase. Doa woar inne pries jevalle bij hön in de noabersjaf. D’r hoarsjniejer hauw ziech al riech jerechend.    >>>

 

Kótbij   (joen III)
In ’t vrugjoar kunt d’r Jean jiddes joar werm noa heem. Noa zie atelier.
‘Iech kom  mit de vuejel oes ’t zude. En iech jon werm mit ze tseruk,’ zeët e jemindlieg.
Heë woar jraad óp tsiet hei. Kót vuur al tsouw jong. Inne zommerlang sjildere.   >>>

 

   Alle   (joen IV)
Mit de Oeëstere sjtónge ze in d’r vuurjaad. Noen bij dat sjun weer hingenum. Inne daag lang vuur d’r vadder. D’r Wiel neumt ziechzelver lever pap. Kót en duudlieg. Zoeë wil e zieë. I zie leëve. Dat mitjeëve a zieng kinger. Noen de klingkinger.  >>>		   Vinster   (joel 1)
’t Is vrug in d’r möje. Inne vrachwaan laant inne container aaf. Vöal krach i jen sjtroas. Vuur ’t hoes van d’r Hoepermans. Ing tsiet jeleie is e zieng vrauw hingernoa jejange. In alle vrid. Noa de ónendliegheet.  >>> 		  Sjpieëljaad   (joel II)Jet reëne daag. ’t Is sjtil in ’t dörp. An e inkel hoes hingt ing vaan mit ing sjoeëltaesj. ‘Geslaagd’ sjteet dróp. Jonglu mit e papiersje i jen heng. Um wieër tse joa in ’t leëve. Wieër wie ’t dörp. >>>
Vaan     (joel III)
’t Mörjens maat d’r Jean jeer inne sjpatseerjank. Uvver veldweëg langs weie. Durch e paar dörper in d’r trengel. Va wieds hat e ze al jehoeëd, de kirchklok. Inne troer-sjlaag. De lu sjtunt langs d’r sjtoeprank. Wied jenóg oeseree. >>> 		  Kaffe-apperaat    (joelIV)
‘Noen móts te miech ins zage Joeëhan. Is dat hoes hei beheksd?’
‘Óp wem sjleet dat? Heks?’
‘Doa meen iech jinne mit. Doa meen iech wat hei vuur ing komiesje dinger passere.’
‘Vertsel vrauw. Komiesje dinger huur iech jeer.’>>>
 		   Terras     (auj I)
Vuurdat heë ’t jes-je aadeed, trukt e ziech ieëtsjt d’r winktertrieko aa. En de häösje. D’r joelie-toer va dis joar vuur d’r Hannes. Druup an de naas. Ing kótte corona-jedanke.
Heë nimt ziech vuur nit zoeë vrug mieë óp d’r fiets tse vertrekke. >>> 		  Kroedwusj    (auj III)
’t Jeet óp haof aujoes aa. I jen dörp is mieë tse doeë wie angere vakanse. Doa zunt jans jet lu heem blaeve. ’t Sjpieëljeëdje kunt bis zie reët. Doabij weëd durch de eldere van al óngernoame mit de kinger. >>>
 
Veer sjteul    (auj IV)
De vinster sjpannewied óp. Ing tropenaat. Richtieg durchsjloffe deed d’r Hannes nit. Vanoes zie bed kiekt e noa de sjtere. Jans kloar kan e tswai planete zieë. Nog ing moal vilt e i sjlof. Weëd evver flot werm wakker. >>>
 		  

Alarm    (auj V)

De klap van de brivvebus klinkt. ’t Lieza jeet ins kieke. Het kunt tseruk mit inne folder i jen heng.
‘Kiek, Joeëhan. Reklaam. Jet uvver alarm.’
 		  Winksjpel   (tsep I)
De vane mit ‘Geslaagd’ en ‘Sjun vakans’ hat me eri jehold. De sjoeële zunt werm aajevange. De kinger vare mit de sjoeëlbus noa de sjtad. In d’r sjpieëljaad is ’t noen sjtil. >>> 		   Klimop   (tsep II)
Aavanks tseptember. D’r zommer weëd lanksaam erinneroeng. ’t Koensdörp zetst de dure óp. Óch dis joar? Dat is de vroag. ’t Bertie en d’r Wiel fietse d’rhin. Ze zient wal of doa jet tse doeë is. D’r waeg d’rhin óp d’r fiets is al sjun. >>>

Joaresfeste   (tsep III)

‘Kiek Lieza, vier zunt an ’t kieke noa inne Hollendsje renner. Deë vieët um inne angere tse losse jewinne. Deë hilt dem oes d’r wink. Dat ving iech ejentlieg nit de muite weëd um hin tse kieke.’
‘Mar ’t is doch óch inne oranjedaag, Joeëhan. Hudjer óp d’r tillevies.’ >>>

  

Kome en joa   (tsep IV)
’t Hauw hön jód jevalle. De moezieker. In d’r zommer hauwe ze inne middieg jesjpild. In de wei bij d’r Jean teëjenuvver. Noen inne werme zommerdaag óp d’r rank noa d’r herfs. Ze zitse werm in de wei. De insjtroemente oes-jepakd. >>>

  

Jedanke óngerweëgs    (okt I)
’t Mós d’rva kome. Noa al die waeche sjunne noazommer. Reën. Nuuks vuur um an duur tse zieë. Inne sjpatseerjank i frisje temperatoer. Mit wink. Dat is tse doeë. Evver naas weëde. Zoeë jemuutlieg is dat nit. >>>

  

Zoeë jroeës wie uuch   (okt II)
’t Sjteet in de tsiedónk.‘Leëze is wiechtieg. Vuur ’t wisse en mieë nog vuur ’t veule. Dat jidder miensj zieng ejeheet hat. En dat nogal jet bij dezelfde duur oeskunt. Wat ’t betseechent ing welt tse zieë. Jraad noen in de kingerbucherwaech. E bóch.’  >>>

Blad   (okt III)
De bus vieët durch de dörpssjtroas. Hilt aa, nit wied van de banke. An d’r sjloes va de vakans sjtiejet ’t Marij doa–i. Noen sjtiegt ’t oes. E kepje vuur d’r mónk. ’t Is sjtil in de sjtroas. De bus vieët voet. ’t Intsiegste verkier. Het deed ziech ‘t kepje e sjtuks-je eraaf. >>>

   Herfstrit     (okt IV)
’t Sjtong al ing tsiet tse leëze. Óp plakate langs d’r waeg. ‘Herfstrit i klure’. Inne fietstoer in d’r herfs. Hu is ’t da zoeë wied. Hóngede rennere. D’r Hannes hauw ’t ziech wal kanne bedinke. Jans jet verkier. Heë is ’t verjaese. Angesj woar e hu heem blaeve. >>>		    Jeet   (okt V)
Oes jewunde sjoevele ze tusjer de jraver. Tradietsiejoeën. Allerhillieje, joar noa joar. Alling dis joar. ’t Is angesj. Tswai manslu van de bank zunt d’r nit mieë. ’t Vieres nit uvverleëfd. D’r Lennet in d’r april. Inne mond sjpieëder d’r Sjang. >>>		    Sjteerappel  (novI)
Vurriegs joar koam e doa vuur de ieëtsjte kier. E waegs-je sjuun neëver inne landwaeg eraaf. In d’r herfs. Mennieg moal durch ’t joar vieët e inne berg eróp en ziet e in ’t dal d’r boerehof ligke. Doa koam e langs wie heë ins uvver ’t weëgs-je eraaf wool vare.>>>

Sjtreep (novII)
D’r wink wurpt ziech jet óp.
‘’t Kunt werm de tsiet va: ziech d’r mond sjiengt durch de beum,’ zeët ‘t Lieza.
D’r Joeëhan sjteet óp.
‘Zouw ‘t?’
‘Woarum nit Joeëhan.’ >>>

  
Mónkkepje (novIII)
’t Is nog ummer eëve sjtil in de jesjefsjtroas. Huekstens ’t vriediegs wen maat is. Dat trukt jet mieë lu. Me huet óch dökser dat de lu ummer mieë jewend weëde um uvver internet tse jelde. ’t Bertie en d’r Wiel hant nit zoeng muite d’rmit dat ’t nit zoeë druk is.  Ze sjpatsere jet rónk. >>>		  
Sjtille laach (novIV)
D’r advent en d’r Tsint umerme ziech bij de ieëtsjte keëts. En allebei óp aafsjtand. Koom tse zieë. Waal tse veule. Zoeë bedinkt d’r pap ziech dat óch vuur ziechzelver. Óp waeg noa krismes. Langs d’r Tsinterkloas. Jet sjtiller allenäu dis joar. Mar nit winniejer doa.>>>		  
Óp ’t sjtuupje (detsI)
Jries is de loeët. ’t Dageslit sjtreumt in d’r duuster. D’r pap zitst in d’r sjtool bij ’t jadevinster. Lit jenóg um tse leëze. Moeziek klinkt duch ’t tsimmer. Piano, viejelienge, jietare. Um ziech aa tse werme. De sjel klinkt. Heë jeet noa de vuurduur. Maat ze óp.>>>

Aafsjtand (detsII)
D’r zin noa inne krisboom kunt lanksaam óp jank dis joar. In de noabersjaf hat jinne d’rva jesjpraoche. Doabij ziet me ziech nit ezoeë döks en wen da, is ’t an duur. Mit d’r nuedieje aafsjtand. D’r pap jeet doch mar ins kieke bij ’t Traud en d’r Harie. >>>

  
Poer (detsIII)
’t Is zóndiegmiddieg. Uvver bauw ing waech is ’t krismes. Dat doert nog effe. Ejentlieg nog wied voet. Vuur d’r pap veult ’t ziech jiddenfals wieër aa. Wieër wie ’t angesj zouw zieë. Heë deed ziech d’r jas aa. Knubt ing sjal um d’r haos. Maat inne sjpatseerjank. >>>		  
Engel (detsIV)
D’r tswaide daag is ummer jet um diech tse losse oesrolle. Zoeë bedinkt ’t Marij ziech dat. Rónk de fesdaag kunt ’t jemindlieg jet daag noa heem. Lieët ’t zieng lierbucher hinger in de sjtad. De letste kier woar ’t in de herfsvakans hei. >>>