Vinster

Wie jiddes joar maat e heem in de jaraasj e krissjtuks-je vuur óp d’r kirkhof. D’r Victor zieng  vrauw is noen al zoeng ach joar jeleie jesjtórve. Heë bringt ’t sjtuks-je noa heur jraaf. Mit ing hank keert e jet bleer draaf. D’r sjtee veult ziech kaod aa. Mit ing hank jeet e uvver de lettere van heure  naam. ’t Sjtuks-je zetst heë d’rneëver. Verwermt d’r sjtee. Ing tsiet bliet e sjtoa. Deelt zieng jedanke. Ier heë ziech umdrieënt fluustert e ‘Tiny’. Zieng vóssjtep kniespere uvver ’t pad. Bij de poats drieënt e ziech nog ins um. Sjtikt de hank jet óp. Inne kris-jrós. Heë jeet noa de anger zie va d’r waeg. Óp d’r ek sjleet e de sjtroas eraaf noa d’r maat. ’t Is nog vrug in d’r mörje. De ieëtsjte wieëtsjaf is al óp. D’r Victor zetst ziech an d’r dusj woa-óp jet tsiedónke ligke. Die va hu ligkt d’r tusje. Ziene jas hingt uvver d’r sjtool neëver ziech. Heë leëst de köp en bekiekt ziech de foto’s. ’t Letste nuits an d’r bejin van d’r daag. Dat leëze deed e al e leëve lang. D’r wieët bringt ‘m de tas kaffe. Ing jewunde van al jans jet daag. Heë nimt inne sjloek.
‘Jóddemörje.’
Ing sjtim klinkt hinger ‘m. D’r Victor drieënt ziech um. Inne man knikt. Zitst an inne dusj mit e kling jleës-je vuur ziech. Heë niept ins draa.
‘Jezóndheet,’ zeët d’r Victor.
‘Danke.’
Heë kiekt d’r Victor aa.
‘Óch al vrug óngerweëgs?’
‘’t Letste nuits leëze mit e tes-je kaffe.’
‘En jieët ’t jet nuits?’
‘Jiddere daag is wal jet nuits.’
D’r Victor sjleet e blad um. Drinkt nog inne sjloek van d’r kaffe. Óch d’r man niept nog ins an ’t jleës-je.
‘’t leëve is vol nuits. Jód of sjleët.’
Heë waad effe.
‘Joa sjleët.’
Dat zeët heë e paar moal.
‘Joa, sjleët.’
D’r Victor drieënt ziech nog ins um.
’Sjleët,’ zeët e vroagend.
D’r man kiekt eroes.
‘Wuer ’t mar jód.’
’Wiezoeë?’
‘De kinger wille miech nit mieë zieë.’
‘Sjlim.’
‘Ach dat is noen ee moal zoeë. Vier kroge wöad um nuuks. En doe woar ’t oes tusje ós.’
‘Doch sjlim.’
‘Nae, wat sjlim is. Mie klingkink kroog iech óch nit mieë tse zieë…. ’t Karin.’
‘Is dat lang jeleie?’
‘Ao joa, ’t is noen ing jong vrauw.’
‘Zies te ‘m da nog?’
‘Dat is noen jraad ’t sjlimme. ‘t Zitst hinger de vinster.’
‘Hinger de vinster?’
‘Joa zoeë verdeent het zie jeld. Va manslu die eri junt.’
D’r Victor sjteet óp. Heë zetst ziech bij d’r man an d’r dusj.
‘Kans te doa nuuks aa doeë?’
Heë sjud ins d’r kop.
‘Alling kieke. Iech sjtel miech wal ins an de anger zie van de sjtroas. Mar ’t wil miech nit zieë.’
Heë drinkt zie jleës-je leëg. Leuft noa de tieëk  um aaf tse rechene. Deet ziech d’r jas aa. Jrust d’r Victor.
‘Bedankt.’
D’r Victor sjteet óp. Rechent óch aaf. An duur ziet e d’r man jraad an de anger zie van d’r maat ing sjtroas eri joa. Heë leuft ‘m noa. Ze junt e paar sjtroase durch. Bij e ekhoes ziet e ‘m sjtoa. An de anger zie óp d’r sjtoep. D’r Victor bliet óp aafsjtand. Heë preuft ’t verdris van d’r man. Leuft óp ‘m aaf.
‘Sjlim.’
D’r man knikt.
‘Woeënt uur hei óch urjens?’
‘Joa, bij d’r kirkhof. Jenauw teëjenuvver de paots.’
D’r Victor wil ‘m zage: ‘Doa woeënt mieng vrauw.’ Mar ’t intsiegste wat e kan zage is: ‘Mörje is ‘t  krismes. Sjun daag.’
Heë lekt ing hank bij ‘m óp de sjouwer. Leuft durch.
Hinger ziech huet e werm.
‘Bedankt.’
Teëje d’r oavend jeet e werm tseruk. D’r man is nit mieë tse zieë. De jong vrauw zitst hinger de vinster. D’r Victor bliet sjtoa. Ze tiekt teëje de vinster. D’r klank van aa-jeplekde neël óp ing roet. D’r Victor jeet eri. De vrauw kiekt ‘m aa. ‘Saskia.’
D’r Victor lekt sjienker óp d’r dusj.
‘Jenóg?’
Het knikt.
‘Duch diech mar de jas oes.’
‘Nae, dem hod iech aa. Doe kans miech en nog inne e jroeës plezeer doeë. En diechzelver óch. Diene opa.’
Het kiekt ‘m mit jroeëse oge aa.
‘Heë hilt zoeë va diech. Wieër wie de anger zie va de sjtroas kunt e nit.’
Het sjteet óp en kiekt eroes.
‘An de anger zie van de sjtroas.’
Ing tsiet bliet ’t zoeë sjtoa.
E paar moal zeët d’r Victor ’t nog ins: ‘Heë hilt va diech.’
En dat is ejentliech wat ’t als Karin nit hat jevónge. Leefde. En als Saskia i klinkende muntse umzetst. Ze drinke nog ing tas kaffe tsezame. Went d’r Victor eroes jeet,. jrust e: ‘Bis mörje.’
Het sjleet de oge neer.
Óp Hillieje oavend jeet d’r Victor werm nao ’t ekhoes. De jardienge zunt jesjlaose. Went e aasjelt, jeet al flot de duur óp. ’t Karin hat d’r jas aa. Tsezame lofe ze noa de sjtroas van d’r kirkhof. ’t Doert ingt tsiet ier de duur óp jeet. Jans vuurzichtieg e sjtuks-je. D’r kop van d’r man kunt um de duur.
‘E kris-jesjenk,’ zeët d’r Victor.
De duur jeet wied óp. ’t Karin en ziene opa. Ze sjtaeche de erm oes. D’r Victor drieënt ziech um. Heë kiekt noa de paots va d’r kirkhof.
‘Krismes, Tiny.’
Hinger ziech huet e ing manslu sjtim :‘bBedankt.’
En nog ins: ’Bedankt’
De sjtim van ing jong vrauw.







   Raam

Zoals ieder jaar maakt hij thuis in de garage een kerststukje voor op het kerkhof. Victors vrouw is nu al zo’n acht jaar geleden gestorven. Hij brengt het stukje naar haar graf. Met een hand veegt hij wat bladeren af. De steen voelt koud aan. Met een hand wrijft hij over de letters van haar naam. Het stukje zet hij ernaast. Verwarmt de steen. Een tijd blijft hij staan. Deelt zijn gedachten. Voordat hij zich omdraait fluistert hij ‘Tiny’. Zijn voetstappen knerpen over het pad. Bij de poort draait hij zich nog eens om. Steekt de hand omhoog. Een kerstgroet Hij gaat naar de andere kant van de weg. Op de hoek slaat hij de straat af naar de markt. Het is nog vroeg in de morgen. Het eerste café is al open. Victor gaat aan de tafel zitten waar op wat kranten liggen. Die van vandaag ligt ook erbij. Zijn jas hangt over de stoel naast zich. Hij leest de koppen en kijkt naar de foto’s. Het laatste nieuws aan het begin van de dag. Dat leest hij u al een leven lang. De kastelein serveert een kop koffie. Een gewoonte van al heel wat dagen. Hij drinkt een slok.
‘Goedemorgen.’
Een stem klinkt achter hem. Victor draait zich om. Een man knikt. Zit aan een tafel met een klein glaasje voor zich. Hij neemt een kleine slok.
‘Gezondheid,’ zegt Victor.
‘Dank.’
Hij kijkt Victor aan.
‘Ook al vroeg onderweg.’
‘Het laatste nieuws lezen met een kop koffie.
‘En is er nieuws?’
‘Iedere dag is wel iets nieuws.’
Victor slaat een blad om. Drinkt nog een slok koffie. Ook de man drinkt aan het glaasje.
‘Het leven is vol nieuws. Goed of slecht.’
Hij wacht even.
‘Ja, slecht.’
Dat zegt hij een paar keer.
’Ja, slecht.’
Victor draait zich nog eens om.
‘Slecht,’ zegt hij vragend.
De man kijkt naar buiten.
‘Was het maar goed.’
‘Hoezo?’
‘De kinderen willen mij niet meer zien.’
‘Vervelend.
‘’ Ach, dat is nu een maal zo. Wij kregen woorden om niets. En toen was het voorbij tussen ons.’
‘Toch vervelend.
‘Nee, wat vervelend is. Mijn kleinkind kon ik niet meer zien…. Karin.’
‘Is dat lang geleden?’
‘O ja, ze is nu een jonge vrouw.’
‘Zie je haar nog?’
‘Dat is net het vervelende. Ze zit achter het raam.
‘Achter het raam?’
‘Ja zo verdient ze het geld. Van mannen die binnen komen.
‘Victor staat op. Hij gaat bij de man aan de tafel zitten.
‘Kun je daar niets aan doen?’
Hij schudt eens het hoofd.
‘Alleen kijken. Ik ga wel eens aan de andere kant van de straat staan. Maar ze wil me niet zien.
‘Hij drinkt zijn glaasje leeg. Loopt naar de bar om af te rekenen. Trekt de jas. Groet Victor.
‘Bedankt.’
Victor staat op. Rekent ook af. Buiten ziet hij de man net aan de andere kant van de markt een straat binnen gaan. Hij loopt achter hem aan. Ze lopen door enkele straten. Bij een hoekhuis ziet hij hem staan. Aan de overkant op de stoep. Victor blijft op afstand. Hij proeft het verdriet van de man. Gaat naar hem toe.
‘Erg.’
De man knikt.
‘Woont u hier ook ergens?’
‘Ja, bij het kerkhof. Precies tegenover de poort.’
Victor wil tegen hem zeggen: ’Daar woont mijn vrouw.’ Maar het enige wat hij kan zeggen is: ‘Morgen is het kerstmis. Mooie dagen.’
Hij legt een hand bij hem op de schouder. Loopt door.
Achter zich hoort hij ’t weer.
‘Bedankt.’
Tegen de avond gaat hij weer terug. De man is niet meer te zien. De jonge vrouw zit achter het raam. Victor blijft staan. Ze tikt tegen het raam. De klank van aangeplakte nagels op een raam. Victor gaat naar binnen. De vrouw kijkt hem aan. ‘Saskia”.
Victor legt biljetten op de tafel.
‘Genoeg?’
Ze knikt.
‘Trek de jas mar uit.’
‘Nee, die houd ik aan. Jij kunt mij en nog iemand een groot plezier doen. En jezelf ook. Je opa.’
Ze kijkt hem grote ogen aan.
‘Hij houdt zo van jou. Verder dan de ander kant van de straat komt hij niet.
‘Ze staat op en kijkt naar buiten.
‘Aan de andere kant van de straat.’
Een tijd blijft ze zo staan. Een paar keer zegt Victor het nog eens: ‘Hij houdt van jou.’
En dat is eigenlijk wat ze als Karin niet heeft gevonden. Liefde. En als Saskia in klinkende munten omzet. Ze drinken nog een kop koffie samen. Als Victor naar buiten gaat, groet hij: ’Tot morgen.’
Ze slaat de ogen neer>
Op Heilige avond gaar Victor weer naar het hoekhuis. De gordijnen zijn dicht.
Als hij aanbelt, gaat al vlug de deur open. Karin heeft de jas aan. Samen lopen ze naar de straat van het kerkhof. Het duurt een tijd voordat de deur opengaat. Heel voorzichtig een stukje. Het hoofd van de man komt om de deur.
‘Een kerstgeschenk,’ zegt Victor.
De deur gaat verder open. Karin en haar opa. Ze steken de armen uit. Victor draait zich om. Hij kijkt naar de poort van het kerkhof.
‘Kerstmis, Tiny.’
Achter zich hoort hij een mannenstem : ‘Bedankt.’
En nog een keer: ‘Bedankt.’
De stem van een jonge vrouw.