Columns

Hei en doa vilt e blad van inne boom. Jet bleer verklure al. Doch d’r herfs is nog nit tse ruche. Doavuur is ’t jraad tse vöal zommer. ’t Bertie en d’r Wiel maache inne sjpatseerjank. Ze kome durch inne beusj. Dizze mörje zunt ze in alle vrugde vertrók-ke.

Inne auto mit inne caravan d’rhinger viert durch de sjtroas. De ieëtsjte lu kome tseruk va vakans. De komende daag zalle dat d’r mieë zieë. Binnekóts vingt de sjoeël werm aa. Werm e joar kan ze ópblieve. Nog ummer jraad jenóg kinger. Jeluklieg zunt óch dis joar jong lu mit kinger kome woeëne. Ze hant werk vónge in de sjtad.

Wat inne zommer. Zoeëvöal sjport. D’r Hannes sjtiegt óp d’r fiets. Wil werm i zie ritme kome. In alle vrugde. ’t Is nog frisj. De zonnewermde óngerweëgs. E sjtuk langs inne verkiersweëg. Uvver e fietspad. D’rtusje e sjtuk jraas. De jrung sjtrief roetsjt in inne oog-ek langs ‘m durch. Bis jet broengs.

Tswai waeche sjportfes. Va handbal bis piel en boag sjisse. Va bokse bis sjtoekrenne. D’r Joeëhan hat mit zieng vrauw bauw al jezieë. Sjporte woa ze ejentlieg noeëts hin kieke, bekieke ze ziech mit sjpas. ’t Lifste hauw d’r Joeëhan uvveral a mitjedoa. Dök-ser zeët e: ‘Dat wuer jet vuur miech.’

Ze wósse nit jód wat ze d’rmit moeëte. D’r Joeëhan en zieng vrauw. Ze haode va sjport. En zicher wen doa jet van oranje i sjiengt. Mar doa passeret zoeëvöal wat nuuks mit de vräud va beweëje tse maache hat. Ze wille waal kieke, mar nit de naat d’rvuur ópblieve. Bis d’r ieëtsjte zóndieg.

‘Rio de Janeiro – Rio, Land of sun, samba and wine -Rio de Janeiro – Rio, I feel fine.’ E lidje klinkt oes d’r radio. ‘t Is zoeë wied. ’t Jruetste sjportfes jeet aavange. De Olympische Spelen. ‘I am on my way to Rio, the place where I wanna be.’ Joa de sjportlu oes de janse welt verzammele ziech. ‘The place where I wanna be.’

D’r  Tour likt al ing waech hinger ós. Vuur d’r Hannes woar ’t ing sjun tsiet. Bis de letste paar daag. Rennere loge óp d’r makkadam. Inne dreum vervloage. Óch vuur d’r Hannes. Wat wuer ’t sjun jeweë. Nog ins inne Hollender noa ing lang tsiet óp ’t podium. Wie zouw d’r Hannes da nit jevare han.

Besser weer in de loeët. Óp zóndieg is al jet d’rva tse merke. ’t Bertie en d’r Wiel wille dróp oes. Ze hant ziech klapsjteultjer mitjenoame. Nit tse jroeës. Ze kanne mit in de bus. E haof sjtöndsje vare. Uvversjtieje en da is ’t nit mieë wied. Durch de sjtroase trukt ing jroeëse parade.

D’r  EK-foesbal verbij. Nog eemoal sjpannoeng. D’r finale in inne motte-sjwerm. Oavendzon-dans. In ‘t fel lit va foesballampe. Sjtervende sjwane. ‘t Bliet nog jenóg uvver. D’r Tour. Vuural vuur d’r Hannes. Heë zitst i dis tsiet jet angesj óp d’r fiets.

Wat hauwe ze ziech jevräud. D’r zommer. Lang daag. Werm.  An duur. Jenis-se van de zon. Blauw loeët. Jans jeweun. Evver ing kótte tsiet mar. Doch lang jenóg vuurdat d’r herfs i vilt. D’r duuster ’t vuur ’t zage kriet. Vier de wermde zelver zunt. Dat viere vier werm bis ’t nieëks joar. D’r winkter durch.

Wat woar miech dat e weer. Reën, dondersjleëg, hagelknöa. De sjtroas ing baach. D’r Lei hauw e paar daag jeleie in d’r  jraad jewirkt. De hek jesjneie, jesjoeveld, je-keerd. ’t Zoog sjun oes. ’t Kitty de vinstere jewaesje. De welt sjienget kloar. Tsezame zitse ze in d’r jaad. Drinke ziech ing tas kaffieë. E paar reesfoldere ligke óp d’r dusj.

Vuur d'r Joeëhan en zieng vrauw is 't EK ee jroeës sjportfes. Ze bekieke ziech bauw jiddere projram deë d'rmit tse maache hat. 't Vólkslid van de Ietaljeëner zinge ze kaihel mit. Nit mit de wöad, mar mit lalalala. En dat van de Fransoeëze en de Belsje vinge ze óch sjun. Vöal vräud hant ze mit de Iere. Die blieve zinge of ze hinger sjtunt of vuur.

'Beau Jeu' hitsjt d'r EK bal. 't Betseechent 'sjun sjpel'. Dat is d'r foesbal óch vuur d'r Ralf. E sjun sjpel. Alling dis joar oane oranje. Dat vilt teëje. D'r bal likt óp de kas i zie tsimmer. Heë hat nog nit d'rmit jefoesbald.  D'r Brazuca va de WK kank e tsing moal hoeëg haode. Mieë hoeëg haode broecht vuur hem noen nit mieë.

Vuur d'r Joeëhan weëd 't werm ins tsiet um ziech de hoare tse losse sjnieë. Inne man is vuur 'm. Heë zetst ziech an d'r dusj. En pakt de tsiedónk. D'r Beët zitst in d'r sjtool. Heë kriet de hoare jesjneie. Durch d'r sjpeiel kiekt e noa d'r Joeëhan.' 'Doe broechs de tsiedónk nit tse leëze. De Hollendere junt doch nit noa de EK.'

In e restaurant zitse 't Angèle en d'r Free bij de vinster. Óp d'r dusj brent e keëts-je. Ze jenisse de jemuutliegheet. 't Hat hön jód jesjmaacht. Ze kieke oes uvver de zieë. Óp 't sjtrand sjtunt en zitse lu. Hei en doa ligke heuf driefhoots. 't Angèle en d'r Free sjpatsere óch d'rhin.

't Wingt hel. Zank vluut uvver 't sjtrand. 't Angèle en d'r Free zitse óp ing dekke neëver e sjtrandhuus-je. Zoeë zitse ze oes d'r wink. De zon kunt aaf en tsouw tusje de wólke durch. E paar daag zunt ze an de zieë. Um tse sjtare noa d'r horizon. De jolve zieë sjume. Noa 't roesje van 't wasser tse loestere. Lu um hön erum bekieke. Inne pap trukt ing bolderkaar.

Vure óp d'r plai bij 't museum is e sjtuks-je jraas. Ing juffrauw zitst mit heur kinger in inne krink. Ze sjpilt jietaar. De kinger zinge e lidje uvver knoevele.  De zon sjiengt. An d'r i-jank van 't museum sjtunt al jans jet lu. De duur jeet óp. Vus-je vuur vus-je jeet me eri. Óch de kinger mit de juffrauw. Ze hant inne knoevelbeer teëje ziech aajeduid.

Doa woare eldere jenóg die de kinger wole vare. Óp d'r sjoeëlplai sjtunt ze bijenee. De kinger va jroep ach. Mit hön juffrauw. Dizze middieg junt ze noa d'r kirkhof. Tsoldate oes d'r krig zunt doa bejrave. Ze krient hu e jraaf um tse verzörje. E wies kruuts. 't Is e sjtuk vare. Óch kinger van ing anger sjoeël zunt doa.

Dizze mörje hat 't Bertie bij ziene man de medalieë ópjesjtaoche. 't Is könniksdaag. Da junt ze dróp oes. Ze zunt ópjewase mit 't könnejinnefes en bevrijdingsdaag. Tswai vrij daag. De lu woare vroeë dat d'r krig verbij woar. E oranjefes. Dat zunt 't Bertie en d'r Wiel blieve viere.

D'r kaatkloep wil nog ins jet óngerneëme. Jemindlieg junt ze mit d'r auto dróp oes. Um de buet viert inne. Evver doa zitst e noadeel aa. Deë viert kan nuuks drinke. Nuuks van alcohol. En dat dunt ze óp zoene daag jeer.  E paar drinke. Nit tse vöal, mar jraad jenóg um nit tse kanne vare.

Jroeës sjtong 't in de tsiedónk. D'r weerman danset bauw d'rbij. Mörje d'r ieëtsjte zóndieg in 't vrugjoar mit temperatoer boave de tswantsieg jraad. Evver pas in d'r middieg. D'r Hannes viert heem voet óp d'r fiets. 't Is nog frisj. De loeët wólkieg. Heë hat de winkterkleier aa. Lang bóks. D'r zommertrieko, jesjpaard mit zieëjele van d'r Jumbo bliet in de kas.

D'r Karl sjteet mit de óprófkaat um tse joa sjtimme i jen heng. Heë sjnapt 't nit. Woa jeet 't uvver? Woa mós e vuur zieë of teëje? De lu die teëje zunt, hoffe dat mieë wie drissieg prótsent van de lu sjtimme junt. Da hant ze ing kans um tse jewinne. Bij winniejer tselt 't zoeë wie zoeë nit. Dat is ejentlieg wat d'r Karl wil.

De kirch is jans vol. Al de Oeësterdaag. De lu kome jeer noa de kirch. Va wieë en zieë. Óch óp anger daag in 't joar. D'r pastoer in die kirch sjprikt hön aa. Leëvensech. Jenós van de jesjiechte. Mythe mieë wie fysica. Kraf van de rituele. Sjterkde van 't tsezame zieë. Plaatsj vuur perzeunlieg jeveul.

Inne van de zóndieje in d'r April is 't pries. D'r huevel weëd uvversjtreumd durch fietsvrung. Ze kome al vrug. Mit klapsjteultjer, vane en beer. Hei en doa in de wei inne camper. D'r ieëtsje barbecue sjwaamt. Vanoes zie tsimmer kiekt d'r kuunsler oes uvver 't land. E kluresjpel va jreun bis broen. I reëte sjtukker. Jeplógd. Koens va boere.