Columns

De blomme bij ’t krigsbild zunt nog frisj. Durch ’t keul weer bliet de blui jód. ’t Jedechnis an de jevallene oes d’r krig hilt kluur. Jód vuur de erinneroeng. Mieë wie intsele daag. ’t Leëve jeet wieër. Langs ’t bild lofe lu. ’t Verkier uvver de sjtroas.

De iezere poats van d’r kirkhof is jesjlaose durch ’t vieroes. Inne auto sjtópt in de óprit. Waad effe en kiert. Vieët uvver d’r jroeëse waeg. Bij inne veldwaeg sjleet e aaf. Sjtub wingt óp. D’r wink is hel. Bij ing hek hilt e aa. Lu sjtieje oes. E kink hat inne sjtroech blomme i jen heng.

Tsezame junt ze in de vrugde noa ’t waarjesjef. D’r Joeëhan hat e keersje en ’t Lieza óch ee. Dierek bij d’r i-jank is ’t jebeks. Hu in ’t tseeche van oranje. ’t Lieza pakt jet deelsjer. ‘Die lek iech mar bij diech in de kar.’ ‘Joa, Lies. ‘t Jieët hu jet tse viere. Feste ligke miech wal.’

Inne daag um nit vöal eroes tse kieke. Sjoele reën. D’r april deed ziene naam ier aa. Heë deet wat e wil.  D’r Wiel huet de klep va de brivvebus. De pos is doa. Heë jeet noa d’r jank. Inne brif is kome. An d’r umsjlaag kan heë ’t zieë. ’t Beloaft nit vöal jóds. Jet van absjied.

Ze sjpatsere jeer, ’t Bertie en d’r Wiel. Flot blieve ze nit heem vuur ’t weer. Of ’t mós wus sjleët zieë. Sjtórm, wólkebróch of zoeë jet. ’t Hat jraad d’r raits vuur hön. ’t Weer neëme wie ’t is. Alling noen mit de Oeëstere. Dat woar komiesj. Sjnei, dikke vlokke.

Ejentliech hauw ’t nit mieë wille kome. Vuur de fesdaag. ’t Marij. Het wool ’t ritme va mit feste kome, durchbraeche. Wat nit mieë is tse losse raeste. Huekstens i jedanke losse kome. Vervleie i d’r sjwaam van verjangeheet. Nieëvel van oeëts.

Ing waech um tse bejinne. Mit tek winke. Jreun va vrugjoar. Hosanna zinge zoeëwie oeëts in ing vruier jesjiechte. Ummer werm óppenuits vertseld. Hofnoeng en nuits óp bezóngere tsiete. Aier zieëne i sjpraechende klure. ’t Sjpel va versjtaeche sjteet tse wade.

’t Vrugjoar is doa. De tsiet van d’r fiets. Wie jiddes joar lieët d’r Hannes ziech d’r fiets noakieke in ’t fietse-jesjef. Noen mós me doa ing aafsjproach vuur maache. Jenauw zoeë wie bij d’r dokter. Dat zeët d’r Hannes óch went e de wirkplaatsj eri kunt.

Ze zunt al vrug óp. ’t Bertie en d’r Wiel. D’r aavank van ’t vrugjoar. Hu is d’r Wiel jöarieg. D’r tswaide corona-jeboertsdaag óp ing rij. Dat hauw me ziech ’t vurriegs joar nit jedaad. De aafsjtands-tsiet zoeë lang zouw doere. ’t Bertie hat d’r dusj failerlieg jedekd. D’r sjtool  van d’r Wiel jetseerd.

Heë is nog ins noa ’t zude eraaf kome. D’r Alwien. Mit d’r tsóg. ’t Jruetste deel va zie leëve woeënt e in ’t Hollendsj. Doa jong e noa de hoeëg sjoeël. Vong doa zie werk. Fotograaf va koens. Doa hat heë oog vuur kraeje. Óp internet zoog heë jet nuits uvver de plaatsj van oeëts.

’t Is zoeë wied. D’r hoarsjniejer kan werm aavange. Óp d’r sjtoep bij zie jejsef sjtunt d’r Kasper en d’r Alex. De duur jeet jraad óp. D’r Joeëhan maat zieng rungde mit d’r hónk. Kunt verbij. D’r Kasper wiest noa de etalaasj. Doa hingt e jroeës plakaat mit inne tillefoonnommer um ing aafsjproach tse maache.

Vruuskauw. Poolnate. En da is ’t doa. Kunt oes de loeët valle. ’t Vrugjoar. Um tse juuche. D’r Hannes hat d’r fiets veëdieg jezatsd. Heë hauw zoeë wie zoeë wille vare. Al is ’t mar e kling sjtuk. Ing rungde in de winktertsiet. Vuur ’t jeveul. D’r klank van de reër. Heë kiekt noa de pöt krisroeëze bij ziech an de duur.

’t Is in de sjtad blaeve, ’t Marij. Nit noa ’t dörp. Woa ze ziech treffe mit de vasteloavend. De hiezieje en de lu va vräuer. Tsezame in ’t dörpshoes. Evver noen e joar van aafsjtand. Doabij hat ’t nog jenóg tse liere. ’t Hat besjtimd momente dat ’t dinkt a zie dörp van oeëts.

Joa, ze hant ’t hoes jetseerd. D’r vasteloavend is doa. Dat wille ze losse zieë. Wie dan óch. D’r Joeëhan hat ziech e hudje ópjezatsd mit ing ballong draa. ’t Lieza hat inne sjieke hód óp. Sjtikt ziech ing veer dróp. ‘Wens doe ’t nit dees, da don iech ’t zelver mar.’

‘D’r jannewaar is d’r mond va jraad nit, mar ’t kunt wal.’ Zoeë bedinkt d’r Hannes ’t ziech. D’r winkter is in d’r loof van de joare ummer winniejer fietse woeëde vuur hem. E kling sjtuk in d’r trengel. En wen ’t nit tse kaod is e sjtuk wieër.

Mit de vuejel jong heë noa ’t zude. D’r winkter durch. Evver dis joar koam d’r Jean doa flot va tseruk. Lang bloof heë nit. Heë kieket ins noa de loeët. ‘Iech los uuch i sjtich,’ zaat e teëje de vuejel.

’t Sjelt. D’r Allewies maat de duur óp. Zie broor kunt eri. Jet lanksamer wie anger joare. Rónk dis tsiet treffe zie ziech ummer. Mit vräud zetse ze ziech an d’r kuche-dusj. Mar noen zunt ze mieë jelosse. Teëjenuvveree. An de kopse zieje van d’r dusj. Wied jenóg oeseree.

Ze hauwe jet va sjnei jemeld. Mar ’t woar nit óp de richtieje huegde. ‘Vier hauwe ’t hoeëjer óp mósse zukke,’ zeët ’t Bertie. ‘Hei vilt d’r reën. Doa boave sjneit ‘t.’ Het sjteet bij de vinster. D’r Wiel kunt neëver ‘m sjtoa. Tsezame kieke ze eroes.

De ieëtsjte waech van ’t nuijoar zitst dróp. Silvester woar e fes va binne. Alling ’t vuurwerk nit. Dat woar an duur. De Dreikönneke zoog me óch nit. Die zunt i quarantaine. En d’r nuie prins bliet bij d’r auwe. De doeëze mit de kriszaachens völle ziech werm.

Tsezame zunt ze am jang in de kuche. ’t Lieza en d’r Joeëhan. Óp aodjoar poefele bakke. D’r Joeëhan zetst d’r kómp mit ’t besjlaag óp inne sjtool kót bij de haitsoeng. Zoeë kan ’t ing tsiet reze. ’t Lieza lekt inne hankdóch druvver.