Columns

D’r Ralf kan ’t nit jeleuve. Of heë wil ‘t nit. Ing tsiet hauw e ’t doch al zieë aakome. Frankriech wied voet. Ummer wieër voet. Noen tse wied voet. ‘Dat hant vier dökser mit jemaat. Uvver e joar of tsing sjteet werm e jroeës elftal veëdieg. Da dunt vier werm mit,’ zeët d’r pap. De mam laacht ins.

D’r herfs kluurt ummer mieë. D’r zommer wieër voet. ’t Woar ing sjun tsiet. Herlieg weer. Ing vakans um nit tse verjaese. D’r duuster vilt ieëder i. Ziech d’r teëje verzetse hat jinne tswek. ’t Is d’r loof van de tsiet. Deë numt diech mit. D’r winkter kunt kót-terbij.  “t Angèle en d’r Free jeëve ziech draa uvver. Mit hön kinger, ’t Erica en d’r Bob junt ze e paar daag noa de Veluwe.

De zon sjiengt. Wöad in ’t plat tiervele rónk. Sjrievere, zengere, moezieker. Terrasse bis d’r letste sjtool bezatsd. Loestere, kieke, jenisse. Wöad oes ’t binnenste. Moddersjproach. Inne daag lang va kirch bis kiosk. Laache, noadinke, jeveulieg. Tekste en lidjer. Va kling bis jroeës. Ós sjproach waast. Óp d’r plai, i wietsjafte, jesjefter.

In de jesjeftsjtroas is e aesdink kome. 'Vuur dich' sjteet dróp. In 't Duutsj jesjraeve. 't Klinkt evver óch plat. D’r Al jeet eri. Heë hat zin óp friete. De vrauw vroagt wat e jeer häu. 'Iech hauw jeer ing tuut fritte.' ‘Fritte? Uur meent friete.' 'Nae, fritte zunt vuur mich. En friete vuur diech.'

De vrauw van d’r Joeëhan jeet noa d’r maat. Visj hoale wie jidder waech. De kröam sjtunt jerijd. Neëver d’r letste kroam sjtunt ing vrauw en inne man. Ze haode e sjild vas. Bij d’r man sjteet dróp: ‘Drief nit mit in d’r sjtórm va haas’. En bij de vrauw: ‘Weë leefde zieënt, aost vräud’.

Bij d’r hoarsjnieder zitst d’r Richard in d’r sjtool. D’r Joeëhan kunt eri. Inne man mar vuur ziech. Dat vilt mit. Heë  zetst ziech an e dusje. Doa ligkt jet um tse leëze óp. D’r Joeëhan pakt ziech de tsiedónk. ‘Doa jeet werm e jesjef tsouw,’ zeët d’r Richard. D’r hoarsjnieder kiekt ‘m durch d’r sjpeiel aa. ‘Dat kunt durch ’t internet.’

’t Woar e jroeës sjpektakel jisteroavend in de sjtad. Moeziek, lit, kluresjpel, sjleëg, vuurwerk. Póppe, mieë wie tswantsieg meter hoeëg. E jans vólk woar kome kieke. Sjtare in de oavendloeët. D’r mónk wied óp. ‘Ao’, en ‘Aa’ klinke. Heng klatsje. Wieze. ‘Kiek doa’ en ‘doa’. Oge tse kót. An d’r sjloes e jroeës applaus. Inne jrieze kwalm trukt durch d’r duuster.

Hu is d’r letste daag van de vakans óp ‘t eiland. Nog ing waech heem. Doanoa vingt de sjoeël werm aa. Dat sjteet óch óp e dóch jesjraeve. ‘t Hingt tusje tswai beum. ’De scholen zijn weer begonnen’. ’t  Angèle, d’r Free en hön kinger lofe drónger durch. In de have waat  de boot. Tseruk noa ’t vaste land. Mit ing erinneróng an vräud in de rouw.

Ze hant ’t jetróffe mit ’t weer. ’t Angèle en d’r Free mit de kinger óp vakans an de zieë. E eiland va rouw en vräud. Hu is de loeët betrókke en jet frisjer. Jee sjtrandweer. In ’t vakanshuus-je sjtunt fietse.  Doamit vare ze noa ’t sjtrand of noa ’t dörp um de waar tse hoale. Ze fietse noen e sjtuk wieër. Durch de duine  Dat hant ziech mieë lu bedaat.

Tswai waeche óp vakans joa, dunt ze al jans jet joare. 't Angèle en d'r Free. Va klings aaf aa junt hön kinger mit. Ze krient noen d'r leëftsiet vuur 't middelbaar óngerwies. Vräue dunt ze ziech nog ummer óp de zieë. Mit d'r tsóg eróp. Da nog e sjtundsje mit de boot. Noa 't eiland woa boese sjpatseerjengere en fietsere jee verkier is.

't Is inne werme zóndieg. 't An en d'r Niek zitse hingenum in d'r jaad. In d'r sjatte van de hek. Bij de noaber hinge hön hant ze fes. D'r noaberman weëd vóftsieg. Frühschoppen. De moeziek kaihel. De jeste hant sjpas. 't An en d'r Niek kanne 't jód hure wen lu ziech vräue. Wen ze mar nit 't jraas aaf dunt, zeëge of kloppe óp d'r zóndieg.

'Óp Kaalhei weëd Feyenoord vermoad.' De Rodakapel sjpilt en de supportere zinge. D'r Joeëhan sjteet óp de triebuun mit lu oes de noabersjaf. In d'r ek neëver de oer en 't bret van de jole. Tusje nog richtieje kómpele. Zinge, laache, keëke, vlókke. Noa 't sjpel sjtunt ze bijenee an de tieëk in de kantien. 't Beer weëd oes flesje jesjód.

Drei waeche Tour. Bauw jiddere daag ing etappe. D'r Joeëhan zitst vuur d'r televies. Sjtondelang fietse. Kieke noa sjun bilder in de landsjaf. Loestere noa tswai sjtimme. Ze kalle de tsiet vol. Óp ing toeën. Aaf en tsouw doekt d'r Joeëhan jet i. Va kings aaf aa hat e sjpas aa fietse-renne. Heem zose ze vuur d'r radio.

E jans joar is de sjoeël in 't dörp óp jeweë. Hu vingt de vakans aa. En noa de vakans waad e nui sjoeëljoar. Doa kome mieë jong lu oes de sjtad in 't dörp woeëne. Doch noa de auw rejele zunt ejentlieg nog ummer nit jenóg kinger. De lu in 't dörp haode poal.  't Letste jesjef vurriegs joar jesjlaose. Jee verainslokaal mieë. Evver de sjoeël kan ópblieve.

Doa is e da. D'r werme wink oes Afrika. D'r Joeëhan zitst bij ziech hingenum ónger inne jroeëse sjirm. De vus in inne kómp wasser. Zieng vrauw  zitst binne. Doa is 't keuler. Óch d'r hónk. Deë likt in de kuche óp de kauw sjting. De tsong oes de moel. Me kan 'm hure oame. 't Kumpje mit wasser hat e jraad leëg jelepsjt.

Ze wille nog ins inne daag noa de sjtad joa. De letste kier woare 't Bertie en d'r Wiel doa mit könniksdaag. 't Hauw hön jód jevalle. Doa is wal ummer jet tse doeë. Óp d'r zamsdieg besjtimd. Zicher in de jesjefter. Evver doa broeche ze nit hin. Of 't zouw zieë um jeweun ins jet rónk tse moeze.

Bij d'r telder van d'r Wiel sjteet e veës-je mit blomme.'t Bertie hat ze dizze mörje  jeploeët. Blomme oes d'r eje jaad. Roeë va leefde. Himmelskluur i blauw.  Vrugjoar jeël. Ummer nui. E jesjenk wie jiddes joar mit d'r vadderdaag. Um d'r daag vroeë tse bejinne. Ónger hön tswai.

't Moeziekfes is nit tse uvverzieë. Nit tse uvverhure. 't Sjalt durch de loeët. 't An en d'r Niek zitse in d'r jaad. In d'r sjatte hant ze ziech de sjteul jezatsd. Moeziektuen winge d'r jaad eri. Hön klingkinger sjpringe óp 't moeziekfes rónk. 'Oma en opa, jut uur mit,' vroaget ee va de klingkinger.

Van de kuche noa 't tsimmer. En werm tseruk. De menute lieche wal sjtonde. Jidder tsekond tiekt angs. D'r foesbakloep sjteet vuur. Oes d'r radio sjalt de sjtim van d'r reporter. Kaihel. Jee óngersjeet tusje ing jool, corner of iwórf.  Alles eëve hel. Eëve sjpannend.

In d'r duuster sjravelt e kink de trap van 't tejater eraaf. Vus-je vuur vus-je. Bang um tse sjtruuchele. Óp de buun sjteet inne artiest. Heë vertselt wat e vruier sjpieëder weëde wool. 't Kink is ónge aakome. 't Maat de duur óp noa d'r jank. Inne litsjtrief vilt eri. D'r artiest kiekt sjnak d'r zaal eri.

In 't patronaat sjteet ing kling buun. Aavank joare zivvetsieg. De waech d''rvuur hat doa d'r Tsinterkloas óp jezaese. Heë bezoeët de kinger oes de noabersjaf. 't Patronaat woar pratsjvol. Noen sjteet óp de plaatsj van d'r troeën inne ainfache hootsere sjtool. Tswai microfoons.

De Donau sjtreumt durch ing jemuutlieje sjtad. Wien. Bote vare. Neëme ziech de tsiet. Drievende terrassen vol mit touristen. Sjtieje oes en junt wieër in de U-bahn. Noa 't Prater. 't Riezenrad sjtikt d'rboave oes. Drieënt lanksaam in d'r zuet van  joare. Maachet naam mit 'Der dritte Man'.

De zon jeet ummer sjpieëder ónger. An d'r horizon inne kloare sjiemer. De oavendloeët luet blauw óp. Venus en Mars tseechene ziech aaf. Mit 't bloeës oog  tse zieë. 't Leienie sjteet bij ziech in d'r jaad. Inne dikke jas aa. D'r kraag umhoeëg.

Óp d'r berg sjtong 't jroeës jesjraeve. 'Help'. In 't Hollendsj. Of in 't Engelsj? De Beatles zónge oeëts 'Help'. 'Help' internatsiejonaal. Óch in 't plat. 'Help' an ing zie van d'r hoeëje berg i Nepal. Durch Hollender mit sjting jesjraeve. Ze zunt durchee jesjokkeld. De eëd sjprikt i sjtoeksjpraoch.