Columns 2021
D’r Jer
‘Zwölf Räuber’ klinkt. Sjwester en breur bringe hem binne. E lidje zoeë bekankd oes de kingertsiet. Heem bij de mam en d’r pap. Inne platesjpiller in e kóffer ónger d’r radio.
Aafsjtand
Ee vuur ee kome ze eroes. De moezieker. Absjied van inne va hön. Zenger en jietaarsjpiller. Troane i noeëte. E lid va leed. Ze zoge ’t al ing tsiet aakome. De krankheet braat hem noa d’r sjloes va zie leëve. Heë loos jeer zieng heng sjpraeche. De joare zessieg leëvete bij hem. Mit e Puch hats hollete heë brommere oeseree. Zatst ze mit sjtroalende oge werm inee.
Kaat
Ing kaat likt in de brivvebus. D’r Wiel jeet d’rmit noa ’t tsimmer. Heë leëst ze helop. ’t Bertie loestert. ‘jidder miensj zie leëve ing jesjiechte, i bilder mit sjpraechwólke, ze verklure i joare, verbleeche i de tsiet, de wöad verdampe i wólke ze drieve diech mit’ ‘Va wem is die kaat, Wiel?’
Kroa
De winktertsiet vingt vuur de manslu van de bank aa in de waech vuur Allerhillieje. ’t Ieëtsjte van de winkerfeste. De bank bliet de komende tsiet jemindlieg leëg. Dizze mörje zunt ze al vrug óp d’r kirkhof. De zon kunt jraad óp. D’r mörjenieëvel hingt nog uvver ’t land. D’r oam van de manslu tseecht ziech.
Hillieje
Hillieje oavend. ’t Jroeëse moment van de krismes. De kingervräud jewase i volwase hoed. ’t Marij umermt ziene oersjrpónk. Hei ’t dörp bij zieng famillieë.
Jiddes joar
Bij ’t Traud en d’r Harie ligke en sjtunt werm wie al zoeëvöal joare de krisbeum. Ze zient d’r pap al va wieds aakome. ‘Kiek ins Traud. Doa kunt e.’ ‘Iech zien ‘t. Heë kunt nit alling’ D’r pap leuft vuuróp. Heë winkt.
Waast
Óp d’r maat sjtunt jet kröam. Kriszaachens in alle meuglieje tsoate. ’t Jlietsert en ’t kliengelt. D’r pap leuft d’rlangs. I jedanke. Hei en doa bliet e sjtoa. ’t Langste bij de sjtere.
Vuur
Heë hat ziech d’r kraag van d’r jas umhoeëg jezatsd. ’t Is frisj. D’r pap maat inne sjpatseerjank. E sjtuk langs d’r busj. D’rhinger likt ing sjteekoel.
Sjlinger
Inne zóndieg wie dökser inne zóndieg kan zieë. E bis-je van al jet. Dizze mörje nieëvel mit sjmies. Aaf en tsouw beweëje de tek an duur in d’r wink. Noen ing bleeche zon.
Tsevreie
’t Janse joar is ejentlieg e kome en joa. Mit dat jeveul va tsiet fietst d’r Hannes durch de landsjaf. Heë ziet weëg versjwumme en werm boave drieve. De hoezer oes d’r sjatte ópluete. De sjritte van de lu voetsjterve en kótterbij kome. In d’r herfs kluurt ‘m inne waeg jans bezóngesj. E joar lang vieët e d’rlangs. Hu óp deë zonnieje herfs-daag jeet e d’r waeg sjuuns eraaf. Noa ‘ne boerehof. Bij ’t sjild: eppel, biere, eëpel, aier sjtiegt e aaf.
D’r bejin
Inne daag in d’r oktober. Inne jode herfsdaag. Zóndieg i zonnesjien. ’t Marij zitst in de bus. Inne daag eraaf noa ’t zude. Zieng vrundin, ‘t Sietske is mit ‘m mitkome. Ze hant ziech kenne jelierd in de sjtoedente-tsiet. Tsezame jans jet momente durch-braad. Zunt noa-ee jewase. ’t Marij nimt ‘m mit noa zie dörp woa ’t ópjewase is.
Vieëdel
Ze zunt doa. De lu oes ’t vieëdel. In hön eje sjproach. Óp hön eje aad en wies. I bild braad durch sjrievere, moezieker, moaler, filmer. Ze dunt ’t woad. De lu oes ’t wes-vieëdel van de sjtad loestere mit andach. Zoeë bekand vuur hön. E heemjeveul. E werm jeveul vuur de sjprechere. Óch d’r kingerburjemeester sjprikt. Faierlieg mit hootsere kette um.
Durch-de-waech
’t Jieët ’t noch. De wieëtsaf óp d’r ek. Inne plai mit ing sjprietsbron. Zoeëmar inne durch-de-waechse daag. Jet lu oes de noabersjaf die ziech treffe. D’r sjloes van d’r daag. D’r mörje nog wied voet. Ze zitse a jen tieëk. Inne inkele sjteet. Da kome jet mieë lu eri. Ze lofe hingerdurch. Noa d’r zaal. De sjteul i jet jruupjer jerijd. Ze weëde mit en mit bezatsd. Moeziek klinkt.
Voetjoa
Heë hauw ’t al ing tsiet jemerkd. De sjwalbere. Ónrouw. Ze vloge nog ins kruuts en kweer uvver zie hoes. Doe woar ’t sjtil. De jroeëse rees noa ’t zude. ’t Naes an de óngerzie van d’r daachrank bliet hinger. Ing erinneroeng van ’t vrugjoar bis noen. Va nui leëve noa uvverleëve. Vuur d’r Jean is dat óch ‘t moment de vluejele oes tse sjloa. Vurriegs joar moeët heë d’r winkter hei blieve.
Kniet
‘Bis ‘t nieëks joar’ zate ze vurriegs joar wie ze voet jónge oes ’t koensdörp. ‘t Bertie en d’r Wiel vare wie zoeëvöal joare óp d’r fiets werm d’rhin. Midde tseptember. Oes d’r zommer d’r herfs eri. De piele van ’t vurriegs joar sjtunt nog óp d’r waeg. De tsiet van aafsjtand is jet lokkerder woeëde. Ze kanne werm langs de hoezer sjpatsere. De kuunsler tseje hön weëd. De hoezer zunt behange mit jekluurde duch.
Sjtroech
’t Woar nit zoeë jemekkelieg um jet tse viere in de aafjelofe tsiet. Mar mit uvverlek is doch jet meuglieg. D’r broar van ’t Bertie weëd nuuntsieg. Zieng kinger wille jet d’rva maache. I kling jruupjer junt ze jet zóndieje hingeree lu bijenee losse kome. ’t Bertie en d’r Wiel junt d’rhin. Jraad hu sjiengt de zon. Is de temperatoer zommerlieg.
Hoef
E peëd sjrabt mit inne hoef uvver jen eëd. D’r klank van iezer uvver sjting. Ing koetsj sjteet óp d’r kirchplai. Tswai peëd mit sjwatse duch uvver d’r ruk. Lere oogklappe. Ing jong vrauw zitst óp d’r bók. De blonde hoare sjtaeche aaf óp d’r sjwatse jas. Jraad koame ze um de drieën. Inne tsóg mit e deel peëd vuuróp. Langs ’t waarjesjef. Lu zatse hön taesje neer. Sjtil i nuisjierigheet.
Sjlies
Jenauw inne mond lang doeret de jroeëse vakans. D’r mond aujoes. Vuur d’r Wiel en de Hoebeëte in hön kingertsiet. Ze tróffe ziech óp de hoeëjere sjoeël en vräuete ziech doa tsezame óp de zommervakans. Die woar noen mieë wie veer waeche. Wie de sjoeëltsiet verbij woar, jong jidderinne ziene eje waech. Me tróf ziech wal ins ing inkele kier. Wie ’t zoeë jraad oeskoam.
Vliejer
De dörper in de daler an de reng van de riviere bloaze oes. Sjpore van uvversjreumoenge weëde ópjeruumd. Mit vöal hulp. ’t Wasser is jezakd. De kling lettere kome boave drieve. ’t Zoats va troane nog ummer jepreufd. Inne droon vluut uvver um ’t tse filme. Va wieë en zieë kunt sjtuuts. I wöad, moeziek, jeld. Terrasse völle ziech hei en doa.
Ies
Indlieg jet van ing zommerlieje waech. Me bemerkt ’t tsefort. In d’r sjpieëljaad is mieë bedrief. Kinger mit hön eldere. Dis joar zunt jenauw wie ’t vurriegs joar mieë lu heem blaeve in de vakans. Óch óp de bank is mieë tse hure en tse zieë. ‘D’r zommer hat óch Corona. Is óch óp sjlaos,’ zeët d’r Dris.
Vaan
Het sjleet ziech de vaan um de sjouwere. Ing dekke woa ’t ziech i heem veult. De vräud van ’t jood wil ’t dele mit alle lu die hem e welkom jesjónke hant. Mieë wie tsing joar jeleie. Noen óp ing klatsjnase baan i Tokyo. Troane va jeluk. Óch bij ’t Lieza en d’r Joeëhan. Ze maache ’t jans mit. Heem bij d’r tillevies.
Joa
Woar d’r voesbal wal e fes? Kank me d’r Toer sjpannend neume? En dan i Tokyo. Doa jong i d’r bejin nogal jet verkierd. D’r zommer van Oranje blinkt noen nit van ’t jood. En vuur d’r Hannes? Heë vieët zieng rungde. Bij inne man deë ’t verkier rejelt mós e sjtóppe. De haofsjeet van d’r waeg is ópjebraoche.
Dal
Heë kiekt oes uvver de huevele. Bliet voet va de dale. D’r Hannes sjteet neëver d’r fiets. Jraad varet e langs ing vrauw. Ze leuft uvver inne jolvende veldwaeg. Ze dreët inne zonnehód. Hat blomme i jen heng. Ze zingt. Heë ziet ze noen va wieds. Ze sjtikt ing hank i jen loeët. Zoeëwie me in e meersje inne könnek bejrust.
Bek
De tsiet va fietse durch bauw alle meuglieje weer likt al jet joare hinger hem. Zicher noen. Inne wólkebróch. Mieë wie inne. E paar daag. ’t Woeëd jroeës jesjraeve en vertseld. Me sjprikt noen va kode i kluur. D’r Hannes hilt ’t óp bek. D’r reën van oave eraaf. Bekvol. Dat is tse uvverzieë. Doa kan me ziech jet bij vuursjtelle.
