Columns 2017

In ’t hoes van d’r Joeëhan en zieng vrauw kan werm jetseerd weëde. Veëntjer va tswai-endrissieg leng. Ze kome moeziek bringe. En dat is e fes. De vaan hant ze al oes-jesjtaoche. Vuur de jong lu in tswai erm leng die óch wille kome, hant ze jeld je-sjikt.

Wat hant ze ziech jevräud. E jroeës fes. E tejatersjtuk. In de natoer. ’t Janse dörp is óp de bee. Waeche lang hant ze jeproofd. De harmonie. D’r koer. D’r toneelverain. Alle meuglieje veraine helle mit. ’t Weëd jezónge, jedansd. ’t Jeet uvver vruier en noen. Laache en eënsj. De tuen van ing sjpieëldoeës klinke in d’r wink.

Zes oer tswai-envieëtsieg. D’r Hannes sjtiegt óp d’r fiets. D’r langste daag, de kótste naat. In de mörjekeulde vieët heë voet. In ’t zommertenue. Zoeëvöal daag in ’t joar dinkt heë doa aa. Oane jas vertrekke. ’t Verkier mós nog óp jank kome. Binne ing sjtond endert dat ziech flot. Broeze. Toe-te.

Ing sjtim klinkt uvver ’t perron. D’r tsóg kunt ing haof sjtond sjpieëder. D’r Wiel zetst ziech óp ing bank. Kiekt noa de klok. D’r wiezer tiekt rónk. Heë sjleet de tsiedónk óp. Leëst ’t letste nuits. Zoeë doert ing haof sjtond nit zoeë lang. Noa jenauw drissieg menute kunt d’r tsóg. Zoeë óp tsiet kan e zieë.

’t Is sjtil in de kirch. Ze hant ziech nit aafjekald. D’r Lou, d’r Piet en d’r Wienand. Mar ze treffe ziech in de letste bank. ’t Is sjtil. Doarum klinke de sjtimme. Fluustere. Laa-che. De drei manslu zitse neëveree. Hön fluustere is mieë kalle. Jinne demper dróp. Dat hoeët zoeë bij d’r Frens. Dem ziene hoemoor is nit tse uvverhure.

Heë hat ze jezieë dizze mörje, d’r Hannes. De rennere mit jet va rozza. Sjunker, zök-ke, trieko. ’t Is hu Tommie-daag. Raeste óp terrasse mit rozza kóch. D’r Hannes vieët mit e rozza hats i zieng eje klure. ’t Hat ‘m jevräud de letste paar waeche. D’r Giro. Inne Hollender hat jewonne. En óch nog va zoeë kótbij.

D’r letste zamsdieg in d’r mai. Zommerlieg werm. Dure en vinstere óp. Inne daag um tse jenisse. D’r Joeëhan en zieng vrauw sjpatsere jemuutlieg noa d’r maat. Ze kome langs ’t jesjef van d’r hoaresjniejer. De duur is tsouw. E sjildje hingt óp de duur. ‘Hu, vanaaf ing oer jesjlaose.’

‘Lies, wits te wat iech jehoeëd han? Doa kunt e bóch. Bij d’r hoarsjniejer woare ze dat an ’t vertselle.’ ‘Wat vuur bóch, Joeëhan?’ ‘E bóch woa vier i vuur kome.’ ‘Dat hant ze diech doa wies jemaad.’ ‘Nae Lies, ’t is woar.’

Lu. Uvveral lu. In versjiedene sjpröach. De Tsjeche sjpraeche hön in ‘t Engelsj aa. Kammera’s. Tillefoons óp kule. Selfies. Ze vroage um ing foto tse maache. Drei vrauwlu jeëve inne man d’r tillefoon. Heë kniepst ziechzelver. Hilt d’r aparaat verkierd erum.

De loeët sjtrak blauw. D’r wink frisj. E paar jraad boave noel. De sjattens lenge ziech in de herfszon. Va beum teje jieëvele. Inne durchdewaechse daag. Lu mit kappe, mutjse óp d’r kop. Sjalle jeknupd um d’r haos. Winkterjes teje de kauw. Inne inkele hód. Ze vertselle ziech jet.

D’r Joeëhan en zieng vrauw zitse an d’r dusj. ’t Is nog vrug, mar ’t is hön tsiet um d’r daag tse bejinne. Kaffieë, bóttram, tsiedónk. ‘Joeëhan, zouwe hu óp könneksdaag de jesjefter óp han?’ ‘Iech dink va waal. Bij d’r könnek is hu misjien d’r tsoeker óp. Of ’t zaots.

‘Te koop’ sjteet jroeës óp ’t hoes. Teëje de roet van e sjloftsimmer jeplekt. D’r naam van d’r makelaar sjteet drónger. De blombek óp de vinsterbank zunt leëg. De mam is kót noa de vasteloavend jesjtórve. De kinger zunt noa hön liertsiet in anger dele van ’t land jange woeëne.

Óp Jouwe Vriedieg junt d’r Joeëhan en zieng vrauw de waar vuur de Oeësterdaag hoale. Ze vare mit e winkelkeerjse durch ’t jroeës waarjesjef. ’t Keersje völt ziech. Bij de jekluurde aier sjteet e sjild. ‘Lente-eieren’. D’r Joeëhan sjtuest zieng vrauw aa. ‘Wat zouw dat zieë?’

‘Jel diech óch e bóch, Karl. Da kanne vier zóndieg tsezame mit d’r tsóg reze.’ ’t Biela hauw ziech in ’t bucherjesjef e bóch jejole. ‘Sapiens’ sjteet mit jroeëse lettere dróp. Dat hauw d’r man van ’t bucherjejsef, d’r Mat ‘m  aajeroane.

't Is vrugjoar. Temperatoer sjtiegt. D'r Hannes kan 't wal oeskeëke. D'r fiets vieët bauw vazelver. De tsiet va bluie en fleute is aajevange. D'r winkter i-jesjloffe. 't Vrug-joarbed ópjesjód. D'r wink is nog frisj. De langbóks bliet aa. De häösje kanne an d'r sjloes va d'r mörje oes. De mutsj ónger d'r helm aaf.

De rivier sjtreumt. Bote vare verbij. 't Wasser kloetsjt teëje d'r kank. D'r Wiel sjpatseert uvver d'r vóspad langs 't wasser. Zie klingkink an de hank. Heë hat ing kroeën óp d'r kop. E jesjenk va zie klingkink. Hu viert e zie kroeënjoar. D'r Abraham likt al ing tsiet hinger 'm. Noen is d'r Jakob an de rij.

D'r Joeëhan maat zieng rungde mit d'r hónk. 't Is nog vrug. Bij de sjilder mit de laachende bilder is jinne tse zieë. De sjtimtsiet is verbij. De mieëtste bilder zunt bemoald mit inne sjwatse sjtif. Sjnautse, beëd, brille, oere. E paar zunt haof aafjeraese. E sjtuk wieër sjteet inne man jebukd bij inne lampepoal.

Jraad um ing drieën sjtunt sjilder mit laachende bilder. Ze vertselle wie jód of wie sjleët 't jeet. Jiddenfals wille ze  allenäu zörje, dat 't besser weëd. E paar manslu sjtunt d'rbij. Ze sjtrieje ziech. Weë is d'r betste? D'r Joeëhan kunt mit d'r hónk verbij.  D'r Hannes leuft óch uvver d'r sjtoep.

D'r Wiel amezeret ziech jód. D'r kingertsóg trók verbij. Zie klingkink danset óp d'r sjtoep. Sjträuet confettie. An d'r jieëvel hong de vasteloavendsvaan. Mit ballonge. Ze woare jraad ópjebloaze. Doe koam inne sjtoef wink. De ballonge vloge de sjtroas eraaf. De vasteloavend zieënet ziech oes.

Hu óp d'r donnesjdieg maat d'r Hannes jeer inne fietstoer. Drei-entswantsieg fibberwaar. Of 't  weer muet vies teëje valle. Tse naas, tse kaod. Hu is d'r daag va ziene kammeraad, d'r Jan. Óngertusje al vunnef joar oes-jevare. 't Zitst d'r Hannes mit. 't Weer nit tse vies. Inne klinge toer zitst wal dri.

D'r tsóg viert durch de huevele. Hei en doa likt nog jet sjnei. 't Biela en d'r Karl [...]

D'r vasteloavend sjliecht ziech kótterbij. Hei en doa is al jet tse doeë. Vuur 't Bertie en d'r Wiel is 't nog jet tse vrug. Die daag mit vasteloavend is vuur hön jenóg. Ze neëme ziech de bus. Vare e paar dörper wieër. Doa zunt ze al ing tsiet nit mieë jeweë. Ze kanne ziech entzinne dat doa e dink is mit jouwe kaffieë en lekkere vlaam.

't Weëd lanksaam tsiet. D'r jannewaar verbij. D'r vasteloavend kunt kótterbij. De tswai breur zitse rónk d'r kuchedusj. 't Jroeëse moment. Midde óp d'r dusj de sjnapsflesj en tswai jleës-jer. Ieëtsjt inne vuursjoes. D'r Allewies sjud de jleës-jer vol. Ze próste.

'Jannewaar, inne mond va wade,' zeët d'r Joeëhan. De kriszaachens zunt ópjeruumd. D'r vastelaovend ieëtsjt d'r nieëkste mond. 'Oesraeste,' zeët zieng vrauw. D'r Hannes maat inne sjpatseerjank. De loeët bloa.