Columns 2012

Me hauw 't al ing janse tsiet druvver. D'r kirchtoere, 't jeet nit jód mit 'm. Hootswórm in de belk. Sjtroomkabele versjlaese. Ze hant e nets mósse sjpanne um de kirchjengere tse sjutse teëje de sjpies oes de voge. Janse sjtukker valle eraaf. Langs de dure woeët jekollekteerd.

't Martha sjpatseert duch ziene jaad. Vöal jraas. Dat is mekkelieg tse óngerhauwe. Alling 't aafdoeë. Mar dat is nog ummer besser da ónkroed oesdoa en d'r drek sjoefele. De letste tsiet evver kome mieë blomme in d'r jaad. D'r jraasplai weëd klinger.

'Haste 't jehoeëd?' D'r Hain belt d'r Loewie óp. 'Haste 't jehoeëd? 't Keëlsje is doeëd.' 'Joa, iech hauw al jehoeëd dat heë krank woar. Heë zouw nit mieë besser weëde.' 'Nae, iech wós nuuks, Loewie. Iech loos 't dizze mörje in de tsiedónk.

De klokke loewe 't Angelus. Midde óp d'r daag. In d'r drek brent ing keëts. Tusje de kruder in inne ek van d'r jaad. 't Jeëdsje van de mam. D'r pap leëst vuur oes Prediker. 'Alles hat zieng tsiet.' Da sjpatseert heë mit zieng kinger noa ing rivier. Vuejel fleute. Blauw wasserjómfer vleie uvver 't wasser.

De veëntjer in d'r jaad zunt naas van d'r reën. Ze beweëje e bis-je in d'r wink. Jans jet EK's en WK's hant ze an duur jehange. Nit versjaose. Kluur-echt. Mit sjwatse lettere sjteet dróp. 'Wat óch passeert, vier blieve hinger Oranje sjtoa'.

An de moer in de kuche hingt inne kalender. An ing rong sjief kan me drieëne. In e vinstersje sjteet ing tsaal mit de daag bis an d'r nieëkste wedsjtrijd. Óp deë daag kan me d'r naam van d'r tjeënsjtender leëze. Jiddere daag is 't ieëtsjte wat d'r Ralf deed, an de sjief van d'r kalender drieëne.

D'r Ralf en ziene pap zitse an d'r dusj in 't tsimmer. Vuur hön likt d'r atlas. De kaat va Europa is ópjevauwe. Mit inne vinger jeet d'r Ralf va Nederland noa Oekraïne. 't Is e jans sjtuk. Mar mit d'r vliejer vilt 't mit. In inne reëte sjtrich uvver Duutsjland en Polen.

D'r boer sjteet óp ziene hof. D'r zoon viert mit d'r tractor uvver 't land. De auw tsiet en de nui. De ing tsiet hitsjt Sjang, de anger Patrick. Joarelang hat d'r Sjang mit 't Marie, zieng vrauw 't boerebedrief an 't drieëne jehaode. Heë hauw 't va ziene pap.

Óp de sjoeël is fes. D'r  meester Harrie is vieëtsieg joar sjoeëlmeester. Hu is e vuur de letste kier óppen sjoeël. De kinger vräue ziech. Ze zinge lidjer en hant jekluurde hudjer óp  d'r kop. Van d'r meester krient ze e jroeës ies. De sjoeël is jetseerd.

De zon sjiengt werm. 't Sjnirkt e bis-je hinger de jardienge. 't Vrugjoar is kaod en naas. Mar tusje de sjoele durch sjtiegt de temperatoer. D'r sjriever zitst hinger ziene dusj.

't Mitwochs is 't maat. D'r Neer maat da sjteevas zieng rungde. Heë vingt aa bij de bank. Jeld pinne. In e sjmaal jengs-je hingt d'r pinautomaat. 'Jóddenmörje' zage hat jinne tswek. Jinne is tse zieë. En d'r apparaat zeët nuuks oes ziechzelver. Da noa d'r bekker.

't Sjteet mit de heng deep i de taesje va ziene reënrok. Boave óp d'r huevel bij e sjtandbild. E jedechnis an d'r krig. 'Zij die voor ons vielen' sjteet in d'r zokkel jebeseld. De hoar winge in d'r wink. 't Jill zetst ziech d'r kraag óp. 't Is frisj. Dis plaatsj trukt 'm.

Hingenaa in zienne jaad sjteet e huus-je. E rónk huus-je va baksjting. Wies aajesjtraeche mit e jroeës vinster. D'rneëver ing klaikoel. Ing sjup i jen eëd jesjtaoche. Hoots jesjtabeld teëje d'r ziejieëvel. Inne kieësjeboom wurpt sjatte óp 't huus-je in de middiegzon.

'Opa, jees te mit. Iech jon noa de bieb.' 'Zicher Jet. Leëze is jód. Dat maat sjpas.' 'Dizze middieg weëd doa vuurjeleëze. E bóch van d'r Guus Kuijer. Deë hat inne janse jroeëse pries jewonne.' 'Ao deë. Iech han dieng mam vruier wie ze nog e kink woar wal ins e bóch jejole va hem.'

D'r Klasen zetst bek mit vrugjoarblomme vuur zie jesjef. Tute mit blommedrek ligke al óp inne sjtabel. Ze zunt aafjepriesd. Inne man en vrauw blieve sjtoa. Ze bekieke ziech de blomme. ' 't Is noen de tsiet d'rvuur,' zeët d'r Klasen.

De temperatoer bliet sjtieje. 't Reënt nit mieë. Huekstens e bis-je zauwel 't mörjensvrug. Doch de zon, waal jet bleech, jewint. D'r ieëtsjte fietstoer midde in de waech hat de bee van d'r Hannes wakker jemaat. Óp zóndiegmörje jeet e werm. De loeët jries. De dörper sjloffe nog.

De duur van d'r sjtal piept. D'r Hannes kunt mit d'r fiets eroes. Heë zetst 'm teëje de  moer langs d'r jaad. Mit inne loemel veëgt e d'r sjtub d'rva. Hu viert e ziene ieëtsjte toer. An d'r rank neëver 't sjtelsje lofe narcisse oes. Jeël köpjer oes d'r drek.'t Wingt inne frisje wink.

Inne vrunk weëd bejrave. I-jepakt i hoots. D'r kuster leëst vuur. Heë brikt d'r nak uvver 't woad Apocalyps. 'Aca, aca, acoplyps, aco, apoclyps.' Wat zouw heë doavuur jelaacht han.Tsieg moal zouw heë hem noajezaad han.

Nog ee moal loeë de klokke in d'r kirchtoer. Vuur de letste moal ing maes. Da jeet vuur ummer de kirch tsouw. 't Is ing faierlieje maes. Mit drei jeeslieje, tsieg maesdenere en e paar koere, sjiek sjwats wies jekleid. Ze zinge oes volle brós.

D'r Toeën leuft durch 't vasteloavendsjesjef midde in de sjtroas. 't Is e paar waeche vuur de vasteloavend. 't Zunt nit tse vöal lu in 't jejsef. Plaatsj jenóg en jemuutlieg. Aaf en tsouw jeet de jardieng van 't pashöks-je óp. Ing heks kunt droes. Ze bekiekt ziech in d'r sjpeiel.

D'r nieënmasjieng sjteet óp d'r dusj. Sjtaof sjuuft ónger de nold durch. Veëm, nolde sjpange. Passe, oeshoale. Werm óppenuits. Wie dan óch. Vuur de vasteloavend kunt e nui kostuum. Dat is de sjpannoeng va jiddes joar. Karnaval. Vier sjtunt jód dróp.

De vasteloavend vilt dis joar vrujjer wie 't vurriegs joar. Doarum hant ze nit vöal tsiet um jet tse bedinke. Ze zitse werm rónk d'r kuchedusj, de tswai breur. D'r Allewies hauw al vuur de krismes bijenee wille kome. Mar dat vong d'r Jean nuuks. Noa Dreikönegke.