Columns 2015

Doa junt ze werm. Wie jiddes joar. De janse famillieë noa ’t tejater. Krislóf ópsjnoeve. Ze vräue ziech, umdat ’t al die joare zoeë sjun woar. Laache, kriesje, noadinklieg. Jemuutlieg, tsimmerwerm. Óch d’r nónk Hain jeet mit. Heë hilt va Jingle Bells. ’t Darf vuur hem óch jet mieë zieë. Doarum jeet e mit. Bij d’r i-jank ziet e al ing bekankde.

Uvver ’t wasser kunt ze aavare. De boot van d’r Tsinterkloas. Kinger winke, sjpringe, zinge. ’t Is zoeë wied. D’r Tsinterkloas. Heë is werm doa. Bringer va vräud. Jrust de kinger an de kank. De Piete danse óp de boot. Inne pap hilt mit zie döatersje e sjild umhoeëg. ‘Welkom Tsinterkloas’ sjteet dróp. Ze hant Pietemutsje óp d’r kop.

’t Weëd e kluresjpel. Roeë Piete. Sjwatse Piete. Jeël Piete. Bloa Piete. Jreun Piete. Broeng Piete. In alle klure. Wies-sjwatse Piete. Reënboag Piete. D’r televies kunt mit inne nuie vuursjlaag.  Sjoeële uvverlegke. Sjteë sjlunt de heng in ee. In de tsiedónk sjteet e bild  va d’r sjimmel. Me hat ’t deer bemoald mit zebra-sjtrefe.

De wirklu zitse in de sjafkeet. Inne waan. Jeël aajesjtraeche. Durch de vinster kieke ze eroes. Óp d’r dusj sjteet ing thermoskan mit kaffieë. Ze drinke oes bechere. An duur valle jet drupe reën. Zeëne d’r kirkhof. De manslu hant de perks-jer en de pade jesjoefeld en jeraechd. Zóndieg is ’t Allerhillieje. Óp de zemplieje jraver bluie frisje blomme. 

’t Hat e paar daag jerend. Hu is ’t drueg. D’r  Alfred maat ziene sjpatseerjank langs de rivier oes zieng kingertsiet en de tsiet va zieng kinger. Sjtonde lang sjpieële. Sjting losse sjpringe uvver ’t wasser. Damme bouwe. Óp de bloese vus. Jans jet zommer-daag jesjpieëld. Heë als klinge jong.

Óp d’r sjpieëlplai sjteet inne jroeëse lingeboom. Fónkelt jeël in de zon. E inkel blad vilt eraaf. Drieft óp de herfslóf. Noajoarthermiek. De kinger kome eroes. Hant in d’r middieg ing kótte paus. Ummer mieë nui kinger kome óppen sjoeël. In ’t dörp sjteet bauw jee hoes mieë leëg.

D’r Ralf kan ’t nit jeleuve. Of heë wil ‘t nit. Ing tsiet hauw e ’t doch al zieë aakome. Frankriech wied voet. Ummer wieër voet. Noen tse wied voet. ‘Dat hant vier dökser mit jemaat. Uvver e joar of tsing sjteet werm e jroeës elftal veëdieg. Da dunt vier werm mit,’ zeët d’r pap. De mam laacht ins.

D’r herfs kluurt ummer mieë. D’r zommer wieër voet. ’t Woar ing sjun tsiet. Herlieg weer. Ing vakans um nit tse verjaese. D’r duuster vilt ieëder i. Ziech d’r teëje verzetse hat jinne tswek. ’t Is d’r loof van de tsiet. Deë numt diech mit. D’r winkter kunt kót-terbij.  “t Angèle en d’r Free jeëve ziech draa uvver. Mit hön kinger, ’t Erica en d’r Bob junt ze e paar daag noa de Veluwe.

De zon sjiengt. Wöad in ’t plat tiervele rónk. Sjrievere, zengere, moezieker. Terrasse bis d’r letste sjtool bezatsd. Loestere, kieke, jenisse. Wöad oes ’t binnenste. Moddersjproach. Inne daag lang va kirch bis kiosk. Laache, noadinke, jeveulieg. Tekste en lidjer. Va kling bis jroeës. Ós sjproach waast. Óp d’r plai, i wietsjafte, jesjefter.

In de jesjeftsjtroas is e aesdink kome. 'Vuur dich' sjteet dróp. In 't Duutsj jesjraeve. 't Klinkt evver óch plat. D’r Al jeet eri. Heë hat zin óp friete. De vrauw vroagt wat e jeer häu. 'Iech hauw jeer ing tuut fritte.' ‘Fritte? Uur meent friete.' 'Nae, fritte zunt vuur mich. En friete vuur diech.'

De vrauw van d’r Joeëhan jeet noa d’r maat. Visj hoale wie jidder waech. De kröam sjtunt jerijd. Neëver d’r letste kroam sjtunt ing vrauw en inne man. Ze haode e sjild vas. Bij d’r man sjteet dróp: ‘Drief nit mit in d’r sjtórm va haas’. En bij de vrauw: ‘Weë leefde zieënt, aost vräud’.

Bij d’r hoarsjnieder zitst d’r Richard in d’r sjtool. D’r Joeëhan kunt eri. Inne man mar vuur ziech. Dat vilt mit. Heë  zetst ziech an e dusje. Doa ligkt jet um tse leëze óp. D’r Joeëhan pakt ziech de tsiedónk. ‘Doa jeet werm e jesjef tsouw,’ zeët d’r Richard. D’r hoarsjnieder kiekt ‘m durch d’r sjpeiel aa. ‘Dat kunt durch ’t internet.’

’t Woar e jroeës sjpektakel jisteroavend in de sjtad. Moeziek, lit, kluresjpel, sjleëg, vuurwerk. Póppe, mieë wie tswantsieg meter hoeëg. E jans vólk woar kome kieke. Sjtare in de oavendloeët. D’r mónk wied óp. ‘Ao’, en ‘Aa’ klinke. Heng klatsje. Wieze. ‘Kiek doa’ en ‘doa’. Oge tse kót. An d’r sjloes e jroeës applaus. Inne jrieze kwalm trukt durch d’r duuster.

Hu is d’r letste daag van de vakans óp ‘t eiland. Nog ing waech heem. Doanoa vingt de sjoeël werm aa. Dat sjteet óch óp e dóch jesjraeve. ‘t Hingt tusje tswai beum. ’De scholen zijn weer begonnen’. ’t  Angèle, d’r Free en hön kinger lofe drónger durch. In de have waat  de boot. Tseruk noa ’t vaste land. Mit ing erinneróng an vräud in de rouw.

Ze hant ’t jetróffe mit ’t weer. ’t Angèle en d’r Free mit de kinger óp vakans an de zieë. E eiland va rouw en vräud. Hu is de loeët betrókke en jet frisjer. Jee sjtrandweer. In ’t vakanshuus-je sjtunt fietse.  Doamit vare ze noa ’t sjtrand of noa ’t dörp um de waar tse hoale. Ze fietse noen e sjtuk wieër. Durch de duine  Dat hant ziech mieë lu bedaat.

Tswai waeche óp vakans joa, dunt ze al jans jet joare. 't Angèle en d'r Free. Va klings aaf aa junt hön kinger mit. Ze krient noen d'r leëftsiet vuur 't middelbaar óngerwies. Vräue dunt ze ziech nog ummer óp de zieë. Mit d'r tsóg eróp. Da nog e sjtundsje mit de boot. Noa 't eiland woa boese sjpatseerjengere en fietsere jee verkier is.

't Is inne werme zóndieg. 't An en d'r Niek zitse hingenum in d'r jaad. In d'r sjatte van de hek. Bij de noaber hinge hön hant ze fes. D'r noaberman weëd vóftsieg. Frühschoppen. De moeziek kaihel. De jeste hant sjpas. 't An en d'r Niek kanne 't jód hure wen lu ziech vräue. Wen ze mar nit 't jraas aaf dunt, zeëge of kloppe óp d'r zóndieg.

'Óp Kaalhei weëd Feyenoord vermoad.' De Rodakapel sjpilt en de supportere zinge. D'r Joeëhan sjteet óp de triebuun mit lu oes de noabersjaf. In d'r ek neëver de oer en 't bret van de jole. Tusje nog richtieje kómpele. Zinge, laache, keëke, vlókke. Noa 't sjpel sjtunt ze bijenee an de tieëk in de kantien. 't Beer weëd oes flesje jesjód.

Drei waeche Tour. Bauw jiddere daag ing etappe. D'r Joeëhan zitst vuur d'r televies. Sjtondelang fietse. Kieke noa sjun bilder in de landsjaf. Loestere noa tswai sjtimme. Ze kalle de tsiet vol. Óp ing toeën. Aaf en tsouw doekt d'r Joeëhan jet i. Va kings aaf aa hat e sjpas aa fietse-renne. Heem zose ze vuur d'r radio.

E jans joar is de sjoeël in 't dörp óp jeweë. Hu vingt de vakans aa. En noa de vakans waad e nui sjoeëljoar. Doa kome mieë jong lu oes de sjtad in 't dörp woeëne. Doch noa de auw rejele zunt ejentlieg nog ummer nit jenóg kinger. De lu in 't dörp haode poal.  't Letste jesjef vurriegs joar jesjlaose. Jee verainslokaal mieë. Evver de sjoeël kan ópblieve.