Vasteloavend

Columns over carnaval

Aafsjtand– 2021

’t Is in de sjtad blaeve, ’t Marij. Nit noa ’t dörp. Woa ze ziech treffe mit de vasteloavend. De hiezieje en de lu va vräuer. Tsezame in ’t dörpshoes. Evver noen e joar van aafsjtand. Doabij hat ’t nog jenóg tse liere. ’t Hat besjtimd momente dat ’t dinkt a zie dörp van oeëts. Zicher went ’t e sjtuk ónger oge kriet uvver ’t endere va tsiete. Doa-i sjteet, dat d’r Jules Verne vertsellet uvver de rees noa d’r mond. De lu in die tsiet date: ‘Ing sjun jesjiechte mar nit mieë wie dat.’
Da jeet d’r sjriever wieër. Ziene opa vertsellet in de joare zivvetsieg uvver vieresse. Ze zouwe ing nui tsiet bringe van aafsjtand. Me daat doe: ‘Dat is wied voet.’
‘En noen,‘ sjrieft d’r sjriever, ‘dink iech an e sjpel dat vier kinger sjpieëlete in d’r busj. Beumpje wessele. ’t Woar inne boom winniejer dan de kinger die an ’t sjpel mitdónge. ’t Kink wat uvver bloof, moeët verzukke inne boom tse sjnappe wen de kinger wesselete va boom.
‘Iech sjpieël ’t sjpel nog ins,’ sjrieft e. ‘In inne sjtal wies aaje-sjtraeche. Doa-i sjtunt failere óp aafsjtand mit kloneköp, alles wies. Bij jiddere failer inne miensj wies jekleid. Mit ing blom jemoald óp e bakke. Ze blieve óp aafsjtand. Doch kanne ze wessele. Zoeë kótbij zunt ze. Inne boom vuur jidderinne.’
Wen ’t Marij ’t sjtuk jeleëze hat, pakt het ziech inne sjtif. Moalt ing blom óp zie bakke. Sjwats wie aesjermitwoch. Het bekiekt ziech in d’r sjpeiel. Laacht ins.
‘Alaafsjtand. De nui tsiet.’

Klok- 2021

Mit de vuejel jong heë noa ’t zude. D’r winkter durch. Evver dis joar koam d’r Jean doa flot va tseruk. Lang bloof heë nit. Heë kieket ins noa de loeët.
‘Iech los uuch i sjtich,’ zaat e teëje de vuejel. ‘Vier zient ós werm bij miech heem in ’t vrugjoar.’
’t Zoog nit jód oes mit ‘t vierus. ’t Woar besser um noa heem tse joa. Noa jans jet joare, noen d’r winkter heem. Bij zie sjildertsimmer. Nit de klure wie in ’t zude, mar waal de wermde va d’r eje haard.
Vuur d’r vasteloavend koam e jemindlieg tseruk. En da moalet heë zie eje vasteloavendsbild. Alling noen. Wat zal heë an de vinster hange? Heë kiekt eroes. Langs d’r huevel eróp trukt inne karavaan va lu. Ónrouw. Zukke ziech in de natoer. De rouw van d’r winkter. D’r Jean dinkt tseruk an de nuijoarsnaat. Tswelf oer. D’r köster van de kirch in ’t dörp loewet de klokke. Tuen durch ’t sjtille van de naat. Mód vuur ’t nuijoar. Dat jeveul va die rouw lieët ‘m umdrieëne. Heë rolt e sjtuk papier oes óppen eëd. Vingt aa tse moale. Ing klok mit e klonejezich. Sjträut klanke oes i konfettie. Uvver ’t land. De vasteloavendsrouw.
Teëje d’r oavend kunt d’r karavaan werm d’r huevel eraaf. ’t Bild hingt bij d’r Jean an de vinster. Alaaf de vräud.

Kuul- 2021

Joa, ze hant ’t hoes jetseerd. D’r vasteloavend is doa. Dat wille ze losse zieë. Wie dan óch. D’r Joeëhan hat ziech e hudje ópjezatsd mit ing ballong draa. ’t Lieza hat inne sjieke hód óp. Sjtikt ziech ing veer dróp.
‘Wens doe ’t nit dees, da don iech ’t zelver mar.’
‘Koom hei Lies-je. Da kries te ing veer va miech.’
D’r Joeëhan sjnapt ziech zieng vrauw en danst e paar sjritte. An duur zient ze d’r Hannes óp d’r fiets. Jans lanksaam vieët e durch de sjtroas. D’r Joeëhan klopt óp de vinster. D’r Hannes laacht en winkt. Da is ’t werm rui-ieg in de sjtroas.
‘’t Is jraad of de oavendklok d’r janse daag tiekt,’ zeët ’t Lieza.
Ze sjtunt neëveree bij de vinster. ’t Bertie en d’r Wiel sjpatsere langs. Óch zie winke. D’r Joeëhan laacht.
‘’t Is dis joar d’r vasteloavend van ’t winke.’
Doa kunt d’r Hannes werm. Heë hat jet ballonge an d’r fiets jebónge. Vieët e paar rungs-jer durch de sjtroas. Óch ’t Bertie en d’r Wiel kome nog ins eroes. Ze hant ing sjal umjeknubd i vasteloavendsklure. ’t Lieza maat de duur óp.
’Waad,’ ruft d’r Joeëhan.
Heë jeet bij ziech hingenum noa d’r sjtal. Kunt tseruk mit inne lange kuul. Doa zitst inne becher aa vas. In ’t tsimmer sjud e jet jleës-jer vol. Ee vuur ee deed e ze in d’r becher. D’r kuul sjtikt e eroes. Zoeë deelt e ze oes. Vasteloavend óp angerhaove meter aafsjtand. Mit kilometere sjpas.
Zoeë tiekt de oer va vräud. D’r vastelaovend va dis joar bij hön in de noabersjaf.

Aafsjtand- 2021

Jezóndheet – 2020

Doa zitse ze da de tswai breur. An d’r kuchedusj. Vurriegs joar in d’r fibberwaar. De vasteloavend vool doe sjpieë. Noen jannewaar. E jroeës sjtuk papier. Jet um tse sjrieve. En nit tse verjaese de sjnapsflesj mit tswai jleës-jer. Wat jeet ’t dis joar weëde in d’r óptsóg? Ieëtsj drinke ze ziech ee óp hön jezóndheet en die van de janse welt. D’r Jean vingt aa tse sjrieve. Desing. D’r Allewies verzukt ’t tse leëze en hat nit durch dat ’t Engelsj is. D’r Jean laacht ins.
‘Broor dat is Engelsj.’ ‘
‘Vings doe doa óch al mit aa. Woa-ts te mar kieks, uvveral deë Engelsje kwatsj.’
‘Wat e jód iedee Allewies.’
Kwatsj sjrieft d’r Jean.
‘Hauws doe da e angert?’
‘Iech meen mit desing allenäu die nui dinger die vier hei hant.’
‘Jean, vings te dat da loestieg? ’t Mós doch óch jet um tse laache zieë.’
D’r Jean sjrieft alwerm.
‘Brocoli, sjpruus-jer, mandarijne. Dat zaat d’r burjemeester in de Nuijoarsreed.’ ‘Woarum?’
‘’t Is jezónk.’
‘Jean, jezónk? Doa kans te wal e zoer jezich va krieje. Sjpruus-jer! Laache mósse vier.’
‘Allewies, iech han ‘t. Laache is jezónk.’
‘Joa Jean, losse vier ins laache.’
Mit jroeëse lettere sjrieft d’r Jean ’t óp. ‘Losse vier ins laache, laache is jezónk.’ Doa-óp drinke ze ziech ee. Ze bedinke ziech noen wie ze dat junt oesveure. D’r Jean leuft vuuróp mit e sjtuk hoots i jen heng. Doa kome brocoli, sjpruus-jer en mandarijne óp. Heë trukt e zoer jezich. Hinger ‘m kunt d’r Allewies. Mit e sjtuk hoots dat jet jekraachd is. Doa-aa e sjild mit d’r teks: losse vier ins laache, laache is jezónk, dat de balke kraache, da kome vier i sjwónk. Hee hat inne laach in ’t jezich.
Dat junt ze prove. Nit i zoer kieke, mar laache. Ze sjudde ziech ee i. Mit inne jroeëse laach zage ze teëjenee: ‘Jezóndheet’.

Sjting- 2020

Ze woare mit vöal. Jude, Roma, Sinti. Aafjeveurd noa d’r doeëd. Vuur jidderinne va hön likt in e monument inne sjtee. Hóngedveerdoezend sjting. Verdeeld uvver jans jet plaatsje in ’t land. Uvveral e monument um nit mieë tse verjaese. ’t Darf noeëts mieë passere. Wiese sjting, sjtil zunt ze. Mar sjwieje nit. Sjienge lit um d’r waeg va vrid tse tseje. Vunnef-enzivvetsieg joar jeleie koam inne sjloes an deë sjreklieje krig. En ummer nog mós ’t vertseld weëde. Loert ’t jevoar va haas. Iech en nog ins iech. En d’r angere kaod losse.
Jods-jedank losse lu ziech hure i wöad, i moeziek. Ze loestere noa de name van de Sjtolpersjting. Neëme ze mit noa heem. An duur hange de ieëtsjte sjlingere óp. Klone hinger de vinstere. Nog effe, da rolt ing vasteloavendsdekke va sjpas ziech oes. Ing dekke um ziech tse werme an de sjpas. Um ziech heem tse veule i vräud.
Los ze nit bedekke, wat ‘t monument vertselt. Zörg vuur ee.
Inne sjtee van ’t hats. Mit hats. Los ’m sjienge.

Va binne oes- 2020

In ’t noajoar trukt d’r Jean de vuejel noa ’t zude hingernoa. Um jet van ’t zommerlieje tse veule. Um jet va klure tse preuve. Um mit tse neëme noa heem i zie atelier.
Heë veult ’t vrugjoar kome. In ’t sjpel van d’r Vasteloavend. Dat trukt. Heë jeet de vuejel vuur. Tseruk noa heem. Woa de hoezer jetseerd weëde. Veëdieg vuur ’t jroeëse sjpringe. Hatslieje zinge. Mitee danse.
Hinger vinstere hange plakkate mit e laachend meëdje. Sjtroalend sjun. Klure herlieg. Vräud verzicherd.
D’r Jean wil noa heem. Heë wil moale. ’t Zude-jeveul oessjtrieche. De kóffere lieët e in d’r jank sjtoa. E jroeës vel papier rolt e oes uvver jen eëd. Moale wil e. Lu in alle tsoate. Ainfach vroeë. Sjun vanoes ziechzelver. Jidder óp ziene eje aad en wies. Va binne oes sjtroalend sjun. Herlieg eje kluur. Vräud in eje name verzicherd.
Heë moalt ze mit vluejele. Drieve óp Vasteloavendsvluejele ’t vrugjoar eri.
D’r Jean danst durch zie hoes. ’t Vel papier hingt an de vinster. ‘t Vrugjoar is óngerweëgs. Mit vluejele.
Koom eri. Uur allenäu.

Jenauw- 2020

Jenauw hu. Vasteloavendszóndieg. ’t Is al jans jet joare jeleie. D’r kammeraad van d’r Hannes. Sjtiejet aaf um alling wieër tse joa. Noa ’t ummer. D’r helm zatst heë aaf. Loos ‘m hinger vuur d’r Hannes. Jiddes joar, jenauw deë daag, zetst d’r Hannes d’r helm óp va ziene kammeraad. Heë past jenauw i vrundsjaf. Vieët de rungde die ze tsezame zoeë döks jefietsd hant. Alling zouwe ze dat nit óp Vasteloavendszóndieg jedoa han. Winniegstens nit e zoeë wied. In ’t ieëtsjte betste dörp woa bloasmoeziek klónk woare ze aafjesjtiegd. Ee beer lang. En da tseruk noa heem vuur die angere jlazer.
Jisteroavend woar d’r Hannes óp tsiet noa jen bed jejange. Wool frisj zieë vuur deë bezóngere toer. Mieë wie ee dörp. Mar óch nit vöal mieë. Heë kiekt ins eróp.
‘Doe zouws ’t nit angesj jedoa han, wa Jan.’
Inne laach kunt bij d’r Hannes in ’t jezich. Dat is ’t antwoad. Went e bij ziech heem de sjtroas eri fietst huet e inne monneka. D’r Joeëhan sjteet in ’t duurjesjpan. Mit zieng lampekap óp d’r kop.
‘Iech kom dierek ,’ ruft d’r Hannes.
Van de anger zie klinkt de sjtim van d’r Wiel.
‘Iech kom óch.’
Heë duit inne jraasmasjieng. ’t Bertie leuft hinger ‘m mit inne sjtubzuejer. D’r Hannes sjtiegt aaf.
‘Iech kom nit dierek. Iech kom noen. Iech bin ja verkleid.’
D’r kammeraad jeet mit eri. In d’r helm.
D’r helm van de vrundsjaf. Va Vasteloavend.

Dreihóngedtswai-envóftsieg- 2020

‘Nog dreihóngedtswai-envóftsieg daag. Da is ’t alwerm Vasteloavend.
’t Sjeet óp e sjildsje. ’t Hingt hinger ing vinster. D’r Joeëhan maat ziene sjpatseerjank mit d’r hónk. Heë kiekt d’rhin en jrielaacht ins. Da leuft e durch. D’r Vasteloavend hinger d’r ruk. Wie ummer werm sjun. Jewend an zinge, laache, danse, aese, drinke. Noen in e anger doeë kome. Dat hat zieng tsiet nuedieg. Heë jeet nog jet sjtroase durch. Da is e werm heem.
‘Lies, wits te wat iech jraad jeleëze han? Nog dreihóngedtswai-envóftsieg daag bis d’r nieëkste Vasteloavend.’
‘Main jod, dat junt vier doch nit aaftselle. ’t Jieët nog zoeëvöal anger dinger.’
‘Doe has reët, mar me mós ziech óch de tsiet junne um werm in e anger doeë tse kome.’
‘Joa Joeëhan, mar jing dreihóngedtswai-envóftsieg daag.’
‘Nae, iech zouw zage…’
’t Lieza óngerbrikt ‘m.
‘Nae, iech zaan, hu nog mit d’r herrik. En da is ’t sjloes.’
D’r Joeëhan zuet ins.
‘Wat bis doe sjtreng.’
‘Sjtreng? Iech neum dat versjtendieg.’
‘Da hant vier nog inne daag um nit versjtendieg tse zieë. Iech neum dat loestieg.’
‘Loestieg? Dat zunt vier hei doch mieë wie inne daag.’
’t Lieza jeet noa de kuche en kunt tseruk mit e emmersje herrigke. Die zetst ’t óp d’r dusj. Óch de teldere en ’t besjtek kome dróp.
‘Bis te nit jet verjaese?’
‘Iech zouw nit wisse wat.’
Het jeet nog ins noa de kuche en kunt mit jleësjer en ing flesj tseruk.
‘Um ‘t aaf tse liere.’
Ze kieke ziech aa en laache.
‘Loestieg wa,’ zeët d’r Joeëhan.
‘Joa man um tse behaode.’
‘Joa vrauw, dreihóngedtswai-envóftsieg daag.’
De jleës-jer klinke. Óp d’r nieëkste Vasteloavend.

Rotonde – 2019

D’r Vasteloavend vilt sjpieë dis joar. Doarum zitse de tswai breur nit in d’r jannewaar an d’r kuchedusj, mar bejin fibberwaar. ’t Is al jet langer kloar. Ze zitse óp inne zóndiegnommedaag in de kuche. Jraad wie ‘t vurriegs joar likt e jroeës sjtuk papier óp d’r dusj. En tswai viltsjtifte. Sjtiechwöad sjrieve. Vuur d’r óptsóg. De sjnapsflesj sjteet midde óp ’t papier. D’r Jean trukt óch noen inne tsirkel rónk de flesj. De tsong oes d’r mónk. D’r viltsjtift kwietsjt uvver ’t papier.
‘Rotonde-sjnaps’, sjrieft e d’rbij.
De ieëtsjte jleës-jer weëde i-jesjód.
‘Jezóndheet broor’, zage ze teëjenee.
‘Burjemeester’, sjrieft d’r Allewies.
‘Böl’, sjrieft d’r Jean drónger.
‘Wat meens te heimit?’
‘Bij miech óp ’t werk zaat inne: D’r nuie burjemeester mós böl han.’
‘Wat meent e doamit?’
‘Karakter. Vuus óp d’r dusj. Inne keël.’
‘Of vrauw wie inne keël?‘ ‘
‘Ejaal woa de böl zitse? Boave of ónge.’
‘Junt vier doa jet mit doeë?’
Tusje de sjluuk sjnaps durch moale ze tsezame inne burjemeester óp ’t papier. Va alle meuglieje jendere. Óngertusje vilt d’r duuster i. Ze neëme absjied. De rotonde sjnaps vilt drueg. Óp ’t papier sjteet jroeës jesjraeve.
‘D’r nuie burjemeester. Van alle zieje miensj.’
An duur drieëne ze allebei e rönks-je.
Hön rotonde. Um tse sjnappe.

Sjtub- 2019

Jister is e aakome. Heë is in d’r winkter ing tsiet óngerwaegs jeweë in ’t zude. Um tse kieke, tse veule, tse zieë, tse hure. Um ziech heem tse veule in de klure. D’r Jean hat ‘t mit noa heem jenoame. Winkterlit van ’t zude. Heë sjteet werm i zie atelier. Sjtub bedekd. Heë hat zin um d’r sjtub tse losse ópvluje. Moale um de tsonge los tse maache. ’t Sjpel va vuurzie, hingerzie. Vasteloavend moale.
’t Sjilderij is nog blank. Heë maat ’t vas an ing veer. Hingt ’t an d’r plavong. ’t Danst an de veer. Va d’r plavong noa de plint. Hin en heer. Tusje himmel en eëd. Tusje, doaboave woa de sjtere sjtroale en hongskapot. Tusje, wuer ’t mar jiddere daag Vasteloavend en noeëts mieë. Tusje, engel en kater. Tusje, sjtees jód dróp en wie zies te oes. Tusje, Prins en Nar.
D’r Jean hingt e plakaat an de vinster va zie atelier. ‘Moal diene eje Vasteloavends-poster. Koom eri.’
’t Is nog vrug in d’r mörje. D’r sjtub lieët e ligke. Vuur de bezukkere. Die ‘m losse ópwinge. Losse danse in de vrujje zonnesjtroale.
’t Veult noa vrugjoar. Vasteloavend.
Tusje vroeë en hongsmui. Ee bild.

E himmels-jeveul- 2019

Ing vrugjoarzon in d’r fibberwaar. ’t Juucht in d’r Hannes. Jing winkterkauw. Heë sjtiegt óp d’r fiets. En al e paar daag hingeree. Zieng röngdes in de winktertsiet mit vrugjoar temperatoere. Vasteloavendsmoeziek klinkt in hem. De jetseerde hoezer laache hem aa. De häösje kanne oes. Zoeëjaar d’r dikke jas hat e jetoesjd vuur ’t zommerjes-je. D’r helm veult ziech aa wie ing narrekap. Hu vieët e mit d’r helm va ziene kammeraad. Wie jiddes joar rónk dis tsiet. En noen jenauw óp d’r zóndieg. Heë vieët inne sjtiele huvel eróp. Sjtikt ing hank oes. Alaaf Jan.
Went e boave is, bliete e sjtoa. E moment um tse jedenke. Wied tse kieke. Ónendlieg wied tse zieë. Heë klopt ins óp d’r helm. Da jeet e wieër. De jedanke roetsje in de kilometere vuur ziech. Vasteloavend kunt kótterbij. E himmels-jeveul. Wa Jan?

Var- 2019

’t Is zoeë wied. Hu trukt d’r óptsog. Kót langs de noabersjaf van ’t Lieza en d’r Joeëhan. Heë zitst veëdieg an d’r dusj. Kwetsjbuulmoeziek klinkt. De lampekap sjteet óp d’r dusj. Sjtrak zetst d’r Joeëhan die óp d’r kop. Heë sjud ziech alvas inne klinge i.
’t Lieza ruft vanoes de kuche: ‘Joeëhan alwerm inne. Doe has jraad nog inne i-jesjód en noen al leëg.’
‘Lieza dem hauw iech umjesjtoeëse.’
‘Dat wils te miech wies maache.’
‘Nae, dat is woar.’
Mit de tswai heng moalt e inne veerkant in de loeët. ’t Lieza kunt oes de kuche.
‘Wat mós dat vuursjtelle?’
‘Dat is ’t tseeche vuur de VAR. Da kan iech losse zieë, dat iech reët han.’
’t Lieza kiekt ‘m mit jroeëse oge aa. Het sjud d’r kop.
‘Wen iech nit besser wós, zouw iech zage. Doe bis rief vuur ’t jekkes.’
’t Bertie en d’r Wiel kome jraad eri. De vuurduur sjteet óp.
‘Wat jekkes,’ vroagt d’r Wiel.
’t Lieza tseecht noa d’r Joeëhan.
‘Heë.’
‘Wat, doe Joeëhan?’
Deë niept a zie jleës-je en tseecht werm e veerkant in de loeët.
‘VAR,’ ruft e.
D’r Wiel laacht.
‘Dem broeche vier nit. Vier zunt zelver de woarheet. De sjpas van ’t leëve. D’r zin van d’r ónzin.’
Tsezame junt ze eroes. De janse noaberjsaf. Kwetsjbuul. Sjelleboom. Trom. Inne óptsóg in d’r óptsog. Óp d’r ek van hön noabersjaf. Tsezame danse, zinge, aese, drinke. En d’r Joeëhan? Dem ziene Var-veerkant weëd lanksaam rónk. De woarheet van de sjpas.

Aesjermitwoch- 2019

D’r Vasteloavend vilt sjpieë dis joar. Evver d’r Aesjermitwoch is vrug. Daag van absjied. Van aesj. ’t Zoer van loslosse. Hu nit d’r daag noa ’t fes. D’r daag vuur ’t fes. Inne dónkele mitwoch mit ing vrugjoarzon. In ’t joar tswaidoezendnuuntsing.
De kirch vol. Wöad, moeziek. Inne lange deens. D’r absjied van d’r Lei. Mit an d’r sjloes inne Tirolermarsj. D’r Lei jans d’rbij.
An duur sjpilt zieng kapel inne prinsemarsj. En da is ’t sjtil. Ing ieëwieje sjtilte. Bis inne miensj aavingt tse klatsje. Óp ing zieë van applaus drieft d’r Lei voet oes zieng noabersjaf.
Dis joar inne Vasteloavend oane d’r Lei. Nit tse bejrieve. Doarum bliet d’r Lei d’rbij. Bliet ziene saxofoon klinke. In d’r ieëwieje Vasteloavend.

Miech óch- 2018

Inne vrujje vasteloavend wil zage kót noa Dreikönnegke an d’r kuchedusj. De tswai breur besjpraeche wat ze junt doeë mit d’r óptsóg. Óp d’r dusj likt e jroeës sjtuk papier. Hei sjrieve ze alle ivel óp. Oane jet tse zage. Alling sjrieve. Dat hat d’r Allewies óp inne cursus va zie werk jelierd. Ejentlieg ’t intsiegste wat e doava behaode hat. Ze hant allebei inne viltsjtif i jen heng. Mar ieëtsjt e druupje. De flesj sjteet midde óp ’t papier. D’r Jean maat inne tsirkel rónk de flesj. ‘Sjnapsrungde’ sjrieft e d’rbij. Heë pakt tswai jleës-jer oes de kas. Sjud ze vol.
‘Jezónkheet’ darve ze zage.
Inne sjloek, en da sjwieje en sjrieve. ‘Trump-haan, bild ’t tröates, tejater HUBerteshoes, Roda-watdatda’.
‘Paus’ ruft d’r Jean.
Ze niepe an ’t jleës-je. Heë kiekt d’r Allewies a.
‘Doe wils miech doch nit zage, dat uur doa óp ’t werk jet aa hat jehat.’
D’r Allewies trukt de sjouwere óp.
‘ Deë cursus hauw inne tsents jekost. Vier moeëte de köste droes sjloa.’
D’r Jean deed d’r sjtóp van de flesj. Heë sjud de jleësjer nog ins vol.
‘Wits te wat vuur sjlunt? Inne hingeruvver. Óp ós köste.’
De viltsjtifte ligke óp ’t papier. Ze kieke ziech allebei aa.
‘Allewies, woarum loof iech al zoeëvöal joare in d’r óptsóg mit? Umdat ’t miech jevilt.’ ‘Miech óch,’ zeët d’r Allewies.
D’r Jean sjtelt ziech reët.
‘Miech óch. Dat is ‘t. Miech óch. D’r nuitste sjrai. Tswai sjilder. ‘’t Jevilt miech’ en ‘miech óch’’.
‘Wat dunt vier ós aa Jean?’
‘Dat zient vier ’t mörjens vuur d’r óptsóg. Weë d’r sjong past, trukt ‘m wal aa.’
De sjtiemoeng sjtiegt in de kuche.
‘Zouwe de lu ’t sjnappe,’ vroagt d’r Allewies. ‘
’t Wiechtiegste is, vier sjnappe ‘t. Al is ’t inne sjnaps. Los de vasteloavend mar kome. Deë sjong past.’
‘Miech óch’, zage ze tsejeliech.
An d’r sjloes van d’r oavend jeet ’t lit oes in de kuche. De flesj sjteet nog óp d’r dusj. Haof boese d’r tsirkel.

Lóf- 2018

’t Hat vöal jerend. De fesdaag durch. Mit bek oes de loeët. In hoes hat d’r Hannes jenóg tse doeë. Mar inne inkele toer zouw e doch nog ins jeer wille maache. Lanksaam jet va vasteloavend in de dörper wille ópsjnoeve. ’t Ieëtsjte winke va vane an de hoezer kanne zieë. Blomme in vasteloavendsklure hinger de vinstere. Óp zóndieg vrug in d’r mörje inne man mit ing narrekap ónger d’r erm. Óp waeg noa ing zietsoeng. D’r toer van d’r Hannes durch ’t confettiland.
Hu sjtiegt d’r Hannes óp d’r fiets. Me hat kans óp sjmies jemeld. Mar heë jeet. Mós joa. De letste tsiet kroog heë nuits va krankheet bij vrung. Zoeë kótbij. Dat wil e voet vare. Jans wied. Uvver huevele va verdris. ’t Vrugjoar kótterbij fietse. Uvver sjlingerende weëg. Serpentines in de landsjaf.
D’r Hannes vieët mit zieng janse kraf. ’t Hulpt. Wie zoeë döks. D’r Hannes zingt ’t oes óp d’r fiets.
’t Kunt jód. Heë oamt deep.

Lamp- 2018

D’r Joeëhan hauw e brifje ópjehange. Flot noa Dreikönnegke. Doa sjrievete óp: ‘Óp de tsieëne lofe.’
‘Woarum dat da,’ vroaget zieng vrauw.
‘D’r vasteloavend sjlieëft nog. Deë mós ziech nog ing tsiet oesraeste.’
Mit jroeëse oge hauw ’t hem aajekiekd.
‘Wat inne ónzin.’
‘Jenauw, vrauw. Doe zeës ‘t: ‘Ónzin. Doa drieënt ’t doch um mit vasteloavend. Ónzin!’
Zieng vrauw helt ziech doa nit aa. Mar bedinkt ziech waal mit jiddere sjrit dem het zetst i jen hoes: d’r vasteloavend is bauw wakker.
Dizze mörje is ’t da zoeëwied. D’r Joeëhan bringt de doeëze mit vasteloavendsprul ónge d’r erm eri. Heë sjtampt mit de vus óp ’t jebun.
‘Zoeë hel broecht ‘t óch alwerm nit,’ zeët zieng vrauw.
‘Joawaal, meëdje. Vier mósse prove. Dis waech is ’t zoeë wied.’
‘Joa, iech wees ’t Joeëhan. Poefele, nonnevótse óppen dusj.’
‘Joa,’ ruft d’r Joeëhan, ‘die aese vier mit ing lampekap óp d’r kop. En nit tse verjaese, d’r Sjiedammer!’
‘Poefele en nonnevótse zunt nog nit jebakke,’ zeët zieng vrauw.Oes ing doeës holt het ing lampekap.
‘Hei zets diech die mar óp.’
Oes de kas pakt het ing flesj Sjiedammer. Van ónger oes zieng lampekap kiekt heë d’rhin.
‘Die is leëg.’
‘Alling um tse prove man.’
Het treënt um óp inne vós.
‘Auwwie, woarum dees te dat?’
Deed jraad of e wuste pieng hat. Vilt hingeruvver in inne sjtool. Doa jeet de sjel. Zieng vrauw maat óp. D’r Wiel kunt eri. Heë wiest noa d’r Joeëhan.
‘Wat is met dem los.’
‘Ao dem is ’t lit oes-jejange.’
D’r Wiel kiekt noa de flesj óp d’r dusj.
‘Doa kan iech miech jet bij vuursjtelle.’
Dat lieët d’r Joeëhan ziech nit jevalle. Heë sjpringt reët.
‘Jing druup han iech jehat.’
D’r Wiel laacht.
‘Heë sjpringt werm aa.’
Oes de taesj pakt e ing hankflesj. Sjud d’r dop vol.
‘Vuur diech, keël. Sjud diech ee…’
‘Óp de lamp,’ róffe ze alle drei.
D’r vasteloavend kunt kótterbij.

Heng- 2018

Hu is d’r daag in de noabersjaf. D’r óptsóg trukt. Bij d’r Joeëhan en zieng vrauw sjteet de hoesduur óp. Doa kan me eri um jet tse aese, tse drinke of d’r abee. Óp tsiet verzammelt me ziech doa. Vasteloavendsmondieg.
‘D’r daag van d’r Lou’, neume ze d’r daag.
D’r Lou woar inne jong oes hön kingertsiet. Deë woeënet óch in de noabersjaf. Mit vasteloavend woar deë kloon. Heë varet óp rolsjaatse durch de sjtroas. Ing voeëjelskauw i jen heng. Doa-i hong ing poefel an ’t sjteks-je. Sjpas hauwe ze an deë ónzin. En dat is blaeve. Noen nog trukt d’r Lou mit. Vräud an d’r ónzin. ‘D’r daag van d’r Lou’.
Tsezame junt ze noa d’r ek. Doa kunt d’r óptsóg langs. ’t Bertie en d’r Wiel mit e klingkink tusje hön i. Het is jekleid in e danskleedsje. Heë hat ing koelkap óp mit ballonge draa. ’t Bertie krolsjpange mit lempjer in de hoare. ’t Biela en d’r Karl hant ziech tieëmutsje ópjezatsd. Hingenaa leuft d’r Joeëhan. Wie jiddes joar mit zieng lampekap. Doa hat e ing kniepslamp i jefriekeld. Zieng vrauw dreët ing zei mit blomme. Zoeëjaar d’r Hannes is d’rbij. I ziene helm kniepere fietslampe.
Tsezame róffe ze alaaf. Sjoenkele bij de moeziek van de harmonieje. D’r Wiel hilt de heng óp de oere van zie klingkink. Weëns mit krach en sjandaal kome langs. De heng junt i jen loeët um klumpjer tse sjnappe. ’t Klingkink danst. En de heng klatsje wen ze d’r Lou zient. Zoeë trukt d’r óptsóg langs. Mar jeet nit verbij. De sjpas bliet.
Va winkende heng. Va zinge. Va danse. Va tsezame.

Koens- 2018

D’r daag va jister, va vuurjister. De daag d’rvuur. Ze klinke nog. Bij jesjlaose oge. Inne dreum i kloar dageslit. De heng óp de oere. De moeziek in d’r kop. Sjtoa blieve I jedanke. De tsiet loslosse. Vuur wie lang?
De heng van de oere. De moeziek oes-jesjald i jister.
De oge óp. Kieke i hu. De tsiet jeet wieër.
D’r Joeëhan lieët d’r hónk oes. Vräue óp ‘t nieëks joar is vuur hem tse wied voet. ‘t Is werm sjun jeweë. D’rbij tse zieë. Dat jroeëse fes mit tse maache. ‘t Leëve hat ziene jank.
‘t Nuits vertselt uvver koeëjelreën óp ing sjoeël. In d’r sjport is nit alles jood wat blinkt. Óp d’r ek van de sjtroas bliet d’r Joeëhan sjtoa. Heë kiekt ins um. De sjtroase weëde jekeerd. De letste fesreste vuur d’r bessem oes. An de uvverzie sjteet ing does an duur. Jet sjlingere boemele droes. Inne poster ópjevauwe d’rneëver. Nieëks joar zal inne nuie kome. Koens vuur e paar daag.
‘Dat zient vier da wal,’ dinkt d’r Joeëhan.
Heë sjtikt d’r waech uvver.
Inne drekswaan vieët langs. De koens va dis joar ópjelane.

Sjpas- 2017

’t Weëd lanksaam tsiet. D’r jannewaar verbij. D’r vasteloavend kunt kótterbij. De tswai breur zitse rónk d’r kuchedusj. ’t Jroeëse moment. Midde óp d’r dusj de sjnapsflesj en tswai jleës-jer. Ieëtsjt inne vuursjoes. D’r Allewies sjud de jleës-jer vol. Ze próste.
‘Óp ’t nieëkste jlaas,’ laacht d’r Jean.
Ze besjpraeche wat ze dis joar junt doeë in d’r óptsóg. ’t Is al joare lestieg um tse laache mit ernste zaachens. Die zunt tse verdrisslieg.
‘Wat dunt vier Jean? Has te jet?’
‘Nae en doe?’
‘Iech óch nit.’
‘Doa zitse vier da.’
‘Zitse Jean. Kanne vier doa jet mit?’
‘Doa woar doch jet mit inne zits-zak?’
‘Joa, dat sjtimt. Doa woar jet mit inne zits-zak in d’r polletiek. Mar doa zunt d’r óch jenog va.’
‘Vings te dat noen ezoeë loestieg?’
‘Ejentlieg nit.’
‘Da jeet de lóf oes d’r zits-zak.’
‘Wat dunt vier da’, Jean?’
‘Went vier nuuks hant, kanne vier nog ummer e sjiek peks-je aa doeë.’
‘En da?’
‘Mit e sjild. Vier vónge jinne hoemoor.’
‘Vier zouwe óch e keersje mit kanne neëme. Mit kaihel moeziek. Vuural kaihel.’
D’r Allewies sjud de jleës-jer werm vol.
‘Zouwe vier dat waal doeë?’
Ze niepe an ’t jleës-je. Kieke ziech aa.
‘Vier lofe vuur de sjpas,’ zeët d’r Jean.
D’r Allewies knikt.
‘E bild van e sjild. Vier lofe vuur de sjpas.’
Dat dunt ze.
Sjpas hant ze deë oavend.
Die neëme ze mit.

Boere- 2017

D’r tsóg viert durch de huevele. Hei en doa likt nog jet sjnei. ’t Biela en d’r Karl junt inne sjpatseerjank maache in de natoer. Ze vare e sjtuk mit d’r tsóg. Nog mieë lu zunt dat va zinnens. E sjtuks-je wieër zitse tswai manslu neëveree. Inne va dön zeët: ‘Vöal boere in de trein.’
‘Sssjt,’ zeët d’r angere, ‘nit ezoeë hel.’
D’r Karl sjtuest zieng vrauw aa.
‘Has te dat jehoeëd? Boere neumt e ós.’
’t Biela winkt ins mit d’r kop.
‘Weë zeët dat e ’t uvver ós hat?’
‘Weë angesj? Doa zitse vuural lu oes ózze trengel.’
‘Los ‘m doch jeweëde. ’t Is inne erme haos.’
‘Inne erme haos kan óch pieng doeë.’
De tswai manslu vange aa tse laache.
‘Dat zunt jing boere,’ zeët d’r inne. ”t Zunt Duitsers.’
D’r Karl sjnoeft ins.
‘Nog sjlimmer, Duutsje.’
D’r tsóg hilt aa. D’r Karl en ’t Biela sjtunt óp. Zoeë wie nog mieë lu. Allenäu sjpatseerjengere. Ze jenisse de janse jeëjend. Veule ziech doa-i heem. D’r Karl bliet bij de tswai manslu sjtoa.
‘Piere zage ze doch teëje de lu van de sjtad?’
De tswai manslu kieke ‘m ins aa.
‘Piere hat jet mit doeëd tse maache.’
Heë leuft durch. Drieënt ziech nog ins um.
‘Boere hant jet mit leëve tse maache.’
De tswai manslu zitse mit d’r mónk vol tseng. D’r Karl laacht en leuft hinger ’t Biela aa.
‘Jouw rees noa de piere.’
An duur pakt ’t Biela d’r Karl bij d’r erm.
‘Koom boer. En sjtrak uvver ’t Duutsj noa heem.’
Ze lofe durch.
Hönne sjpatseerjank durch de huevele.
De huevele van allenäu,

Sjlingere- 2017

D’r vasteloavend sjliecht ziech kótterbij. Hei en doa is al jet tse doeë. Vuur ’t Bertie en d’r Wiel is ’t nog jet tse vrug. Die daag mit vasteloavend is vuur hön jenóg. Ze neëme ziech de bus. Vare e paar dörper wieër. Doa zunt ze al ing tsiet nit mieë jeweë. Ze kanne ziech entzinne dat doa e dink is mit jouwe kaffieë en lekkere vlaam. Óp d’r maat is jee miensj tse bekenne. Ze lofe jet sjtroase durch. Hei en doa hingt ing vasteloavendsvaan. E paar lu sjtaeche d’r waeg uvver. Ze junt inne zaal eri.
‘Zouw doa jet tse doeë zieë, Bertie,’ zeët d’r Wiel.
‘Jiddenfals, Wiel, jinne vasteloavend. Angesj zouw wal moeziek eroes sjalle.’
Nuisjierig maache ze de duur óp. Zient inne lange jank mit ing duur. Nuuks tse hure. Ing vrauw kunt durch de duur.
‘Uur kant eri kome.’
’t Bertie knikt vrundlieg.
‘Is doa jet tse doeë?’
‘Joa drei zengere. Jidder i zieng eje sjproach. Zieër melodiesj. Um tse jenisse.’
Ze kieke d’r zaal eri. Óp de buun sjtunt de insjtroemente veëdieg. Vuural jietare. In d’r zaal is plaatsj jenóg. ’t Bertie en d’r Wiel zetse ziech an e dusje. De jes uvver inne sjtool. Ze besjtelle ziech jet tse drinke. ’t Preuft al noa mieë dizze middieg. De drei zengere junt de buun eróp. Ze zinge en sjpille. Hön versjiedene sjpröache weëde ee. I moeziek oane óngersjeet tusje lu. Tuen heëve diech óp. Ing wólk va versjtendnis. Confetti dwarrelt. Sjtimme, sjlingere va wermde. Vuur ’t Biela en d’r Wiel is ’t inne middieg um tse behaode. ’t Verbingt. Um ziech tse vräue. Óp vasteloavend en nog mieë. Zoeë junt ze noa heem. Vertselle ’t an jidderinne deë ’t hure wil. Inne sjunne zóndiegmiddieg.
Nieëkste kier kome ze werm. Mit nog mieë lu.
Um ziech tse werme.

Fietslempje- 2017

Hu óp d’r donnesjdieg maat d’r Hannes jeer inne fietstoer. Drei-entswantsieg fibberwaar. Of ’t weer muet vies teëje valle. Tse naas, tse kaod. Hu is d’r daag va ziene kammeraad, d’r Jan. Óngertusje al vunnef joar oes-jevare. ’t Zitst d’r Hannes mit. ’t Weer nit tse vies. Inne klinge toer zitst wal dri. Wie jiddes joar zetst heë ziech hu d’r helm óp va ziene kammeraad.
In de dörper is vöal jetseerd. Vasteloavendsklure. D’r Hannes veult jet va sjtiemoeng kome. Urjens óp inne plai bliet e sjtoa. Heë pakt ziech e fietslempje oes de taesj. In d’r duuster bingt e dat jemindlieg um inne erm. Noen an d’r helm. An ing vinster hingt e bild. E kink kiekt ‘m frisj en freulieg aa. Laachend. Tseng natuurlieg. Vol vräud óp vasteloavend. I klure um nog oes tse pakke. ’t Maat nuisjierieg.
D’r Hannes vieët wieër. Hu inne kótte waeg. Inne janse toer vuur ziene kammeraad. ’t Lempje óp d’r helm jeet oes en aa. E pitsjoog eróp noa d’r Jan. Noa e paar sjtundsjer fietst heë bij ziech heem werm de sjtroas eri. D’r jeróch va poefele bejieënt hem. D’r Joeëhan klopt óp de vinster. Heë kunt eroes mit ing sjóttel poefele.
‘Doa darfs ing poefel koare.’
’t Sjmaacht ‘m. De tsiet is aajebraoche. Va sjelleboom, monneka, trom. Waesjbred, lampekap. Al wat rolle kan weëd mitjejsleeft. Kingerwaan, trappeleufer, kapsjtok óp redjer. Duur in, duur oes. Hingeree, neëveree, óngeree, durchee. Drei daag um ziech aa tse kieke. De trengele.

Mitmaache- 2017

D’r Wiel amezeret ziech jód. D’r kingertsóg trók verbij. Zie klingkink danset óp d’r sjtoep. Sjträuet confettie. An d’r jieëvel hong de vasteloavendsvaan. Mit ballonge. Ze woare jraad ópjebloaze. Doe koam inne sjtoef wink. De ballonge vloge de sjtroas eraaf. De vasteloavend zieënet ziech oes. D’r nuie sjtroech klure bliet evver waal hange. De famillieë van d’r Wiel trók óp zóndieg mit loestieje moezieker mit. Hön klarinette klónke. D’r Wiel bloof heem bij zie klingkink. Ze sjpielete e ballongesjpel. De wermde van de vasteloavend. Hatslieje klure. Moeziek danse. Bis in d’r noamiddieg. D’r tellefóng. Ópins woeët ’t zoeë kaod mit de vasteloavend. D’r Wiel kroog tse hure dat zie sjwester sjtil i-jesjloffe woar. ’t Hauw inne jezeënde leëftsiet. ’t Hoes bij ziech hauw ’t nog jetseerd. De poefele jebakke.
’t Klingkink sjpringt durch ’t tsimmer. Tietsjt teëje ballonge. ’t Krieënt.
‘Ópa!’
D’r Wiel tietsjt ing ballong tseruk. Sjtaart vuur ziech oes. Vräud en leed kótbijenee. De vräud vleit wieër in de kluur van de ballonge. Waast in d’r laach van e kink. Joar noa joar. Óch ’t leed.
Um mit tse maache.

Poal- 2016

’t Joar is flot umjejange. En ze hant nog winnieg tsiet. De vasteloavend vilt vrug dis joar. Wat junt ze dis joar doeë? De tswai breur. Aintseljenger. Ze zitse rónk d’r kuche-dusj. D’r Allewies en d’r Jean. Ze zukke jet um tse laache. In ing tsiet die um tse kriesje is. Vurriegs joar is d’r sjtóp nit van de sjnapsflesj jejange. Dis joar hant ze vuurdat e woad jezaad is de jleës-jer vol jesjód.
‘Vier losse ós ’t laache nit aafneëme,’ zeët d’r Allewies.
D’r Jean jeet reët sjtoa.
‘Al mósse vier óp de tsieëne lofe.’
Óch d’r Allewies sjtelt ziech.
‘De klone hant ’t huekste woad.’
Ze niepe an ’t jleës-je en zetse ziech.
D’r Jean kiekt zie broor aa.
‘Kanne vier hei jet mit?’
‘Zicher kanne vier hei jet mit. Alling is de vroag. Wille vier dat wal? Laache, tsieëne lofe, huekste woad.’
’t Is sjtil in de kuche. Ze niepe an ’t jleës-je. D’r jewald knaagt an d’r hoemoor. D’r jewald i doeë en dinke. An duur i sjtroase, óp plaie. I dörper, sjteë. Verdeelt de lu.
Ze legke de heng óp d’r dusj. De tswai breur.
‘Ejaal wat passeert Jean, vier haode poal.’
D’r Jean knikt. Zoeë junt ze mit in d’r óptsóg. ‘ Vier haode poal.’
Ze drinke ’t jleës-je leëg. E tswaide weëd nit mieë i-jesjód. ’t Bliet bij ee jleës-je. Um-mer nog ee mieë wie ’t vurriegs joar.

Meune- 2016

Óp d’r dusj sjteet ing doeës mit sjlingere, ballónge, kloneköp. D’r Joeëhan sjteet óp de ledder. Hingt inne sjlinger óp. ’t Biela sjteet óp inne sjtool. Hilt e maskie vuur zie jezich.
‘Joeëhan kiek.’
D’r Joeëhan rauwelt jet. Heë hat ing sjpang in d’r mónk.
‘Sjlik die sjpang mar nit aaf.’
Heë deed ziech de sjpang oes d’r mónk.
‘Da móts te miech nuedieg nog versjrekke.’
Het lekt ’t maskie in de doeës tseruk.
‘Hei zouw iech nit alle daag mit wille rónk lofe.’
‘Nae,dat zouw iech óch mar nit doeë. Angesj kries te ’t nit mieë aaf.’
Ze laache ins hatslieg. De sjtiemoeng zitst jód dri. De vasteloavend kunt kótterbij. De janse noabersjaf óp de bee.
‘Meune zies te bauw jaar nit mieë,’ zeët zieng vrauw.
D’r Joeëhan kiekt zieng vrauw aa.
‘Joawaal, iech ken ing.’
’Nae Joeëhan oane flauwekul. Wuer dat nit jet? In ing meun verkleie?’
‘Iech hod mieë va klure. Dat sjwats allenäu. Doa is troer jenóg.’
‘Ao, doe brings miech óp e iedee. De vrauwlu kanne ziech duch um d’r kop binge. I bónkte klure. En jenauw wie de meune jet vuur ’t jezich.’
D’r Joeëhan kunt de ledder aaf.
‘En nit verjaese de woarheet tse zage. Zoeë dong me dat vruier.’
‘Joa, da vang iech mit diech aa.’
Heë sjud mit d’r kop.
‘Nuuks d’rva. Iech ken diech nit. Mit deë loemel vuur ’t jezich.’
‘Doe zies mieng oge doch?’
‘Dat is woar. Die zunt zoeë sjun. Deë dóch maat ’t alling mar sjpannender.’
Durch ’t tsimmer klinkt vasteloavendsmoeziek. D’r Joeëhan en zieng vrauw danse um de ledder en tusje de doeëze. De tsiet va poefele herrigke, sjiedammer, beer, kwetsjbuul, sjellebeum, waesjbreer vingt aa.
Hoes i en hoes oes. Durch de janse noabersjaf.
Hingeree. Jekluurd. Jekleid i sjpas.
Plaatsj vuur weë mar wil.
’t Sjpel va zin en ónzin.

Joeja- 2016

‘D’r zóndiegmörje is de sjunste tsiet van de waech um tse fietse.’
Dat vingt d’r Hannes. Zicher in d’r winkter. De rouw sjprikt i sjtiltewöad. Alling hu nit. D’r vasteloavendszóndieg. Da vertrukt e sjpieëder. Heë wil jet va vasteloavendslóf óp-sjnoeve in de dörper. Hei en doa viert inne vasteloavendswaan durch de velder. Moeziek huet me va wieds. Klinkt langs kirchtuur umhoeëg. ’t Maat bij d’r Hannes e jeveul los va lang jeleie. De kirmens in ’t dörp. Va wieds hoeët me órjelklanke va ka-reselle. Sirene van de sjimmie. Microfoonsjtim bij de boksboed. Ummer flotter vong heë aa tse lofe. Kótbij d’r kirmetsplai woeët jesjneurd.
D’r trit van d’r Hannes endert ziech nit. Sjtrak tempo. Jinne wink. I jedanke sjteet e al langs de sjtroas. Bij d’r óptsóg. Heë zingt jet va ‘joeja’. D’r fiets zetst e teëje inne boom. D’r óptsóg trukt jraad langs. Ing vrauw en inne man kome verbij. I fel klure je-kleid. D’r man wiest noa d’r Hannes.
‘Bis te óch verkleid?’
D’r Hannes kiekt noa zieng fietskleier. Heë laacht.
’Joa, verkleid als sjtoekrenner.’
‘Ving iech nit um tse laache,’ zeët de vrauw.
D’r man trukt de vrauw an d’r erm.
‘Koom. Loof durch. Deë is nit va hei.’
De vrauw rauwelt nog jet.
“Nuuks aa.’
D’r Hannes veult ziech doa nit mieë óp zieng plaatsj. Heë zetst ziech ing klonenaas óp. Die hat e heem i jen taesj jesjtaoche. Sjtiegt óp d’r fiets.
Tseruk noa ziene vasteloavend.
D’r joeja van alle tsiete. D’r alaaf van uvveral.

Sjien- 2016

De duur van de wieëtsjaf sjteet óp. Dr confetti kleëft an ’t jebun. De ballonge leëg jelofe. Raeste hange an d’r plavong. D’r wieët en zieng vrauw sjroebe. D’r vasteloavend mit d’r beerjeróch de duur oes. De moeziek oes-jeklónke. De vasteloavendswólk voetjedraeve. Bis ’t nieëks joar. Wievöal daag nog?
De tieëk blinkt werm. De jlazer ring jesjpeuld. D’r vasteloavendsposter hingt sjeef an de moer. ’t Jezich hinger ’t maski. Vöal sjien. D’r kuunsler hat doa oog vuur.
D’r ieëtsjte kónd kunt eri. Heë biest inne herrik. Zoer um d’r vasteloavendsabsjied zus tse losse sjmaache.
Óp d’r rabbee hat inne óp de moer e hats jemoald. ‘I love D B, Dave Bowie’. Drónger sjteet durch inne angere jesjraeve i kling lettere. ‘Vöal sjien. Jef mar B D, Bob Dyllan. Vöal sjtroale.’
An de tieëk zitse al jet mieë lu. Ze drinke d’r kater voet. Sjpeule d’r nieëkste vasteloavend kótterbij. Wie ‘t sjiengt .

Sjaltjoar- 2016

In de noabersjaf hat me al bauw vieëtsieg joar inne verain. Um tsezame feste tse viere. ’t Joar rónk. En wen ’t nuedieg is, vuur ee doa tse zieë. In de loof van de jaore is d’r verain jewase. Kinger van eldere woeëte mitjlied en bloave dat óch. Zoeëjaar kinger va kinger zunt noen d’rbij. Ee van de kinger, ’t Mart jong in ’t Hollendsj sjtoedere. Is doa blieve woeëne. D’r verain bloof ’t evver träu. Zicher mit de vasteloavend kunt ’t eraaf. De rees mit d’r tsóg noa de noabersjaf is ing va sjpas. Mit jiddere kilometer waast de vräud. Óch wen d’r tsóg urjens lang sjtoa bliet. Dat kan ’t Mart nit wus krieje.
D’r waeg tseruk noa de vasteloavendsdaag is jenauw umjedrieënd. Óch de vräud. Mit jiddere kilometer winniejer. De huevele junt uvver i flach land. Wieër voet van de noabersjaf va vruier. Evver kótterbij noa ’t fes van ’t nieëks joar. Alling dis joar is e sjaltjoar. D’r fibberwaar hat inne daag mieë. Inne daag langer um tse wade. Óch inne daag langer um ziech tse vräue.
’t Marth kiekt eroes. ’t Vräut ziech.

Kuchedaag- 2015

’t Is kuchedaag. De tswai breur verzammele ziech urjens in d’r jannewaar. In de kuche van d’r Jean zitse ze rónk d’r dusj. Ze besjpraeche wat ’t dis joar jeet weëde. D’r vasteloavendsóptsóg. De aintseljenger beuje ziech uvver hön iedeeë. D’r sjtóp is nog nit van de sjnapsflesj jejange. Die sjteet midde óp d’r dusj. Ze hant ejentlieg mar ee woad. ‘Pol’. ’t Sjteet jesjraeve óp e jroeës sjtuk papier. Wat kan me doava maache? Politiek. Polieter. Polka. Nae, ze hant doa nuuks mit. Ze hure d’rmit óp.
‘Pol-kapot,’ zeët d’r Jean.
‘Dat is misjien ’t woad,’ laacht d’r Allewies.
’t Weëd evver nit ópjesjraeve. D’r Jean trukt inne potloeëdsjtreep durch de wöad. ‘Vier lofe jeweun mit .’
D’r Allewies trukt e wiechtieg jezich.
‘Inne sjpatseerjank durch de tsiet. Doe als Jean en iech als Allewies.’
Da weëd ’t sjtil in de kuche. Muus-jenssjtil. Ze hant allebei dezelfde jedanke. Kieke ziech aa. Oane ing sjpier in ’t jezich tse vertrekke fluustere ze noa ee:
‘Iech bin Allewies.’
‘Iech bin Jean.’
‘Tsezame…Karl.’
Ing tsiet bliet ’t sjtil.
Da sjunt ze óp.
D’r sjtóp bliet óp de flesj.

Vasteloavend óngerweëgs-2015

D’r winkter wil mar nit óp jank kome. De aafjelofe daag hat ’t flink jesjtórmd. Hel jerend. Dis naat hat ’t jet jevrore. D’r wink ziech jelaad. ’t Is e paar jraad boave noel. De loeët is drueg. ’t Veult ziech kaod aa. D’r Joeëhan maat wie jiddere daag inne sjpatseerjank mit ziene hónk. Zieng vrauw leuft mit. Ze hilt ’t deer an de lieng vas. Va wieds hure ze ing sjtim klinke. Ze sjalt uvver de velder. In d’r beusj is jans jet tse doeë. Vöal lu lofe ziech de bee oes ’t lief um d’r ieëtsjte tse zieë. En vöal lu óp de bee um tse kieke. E sjportfes tusje beum en sjtruuch. D’r Joeëhan en zieng vrauw bekieke ziech dat van inne aafsjtand. Ze zient ’t jeer wen lu ziech vräue. Zelver jenisse ze de rouw. Doarum sjpatsere ze durch de verlosse sjtroase. Hei en doa hingt inne kloon an de vinster. Ze veule de sjtiemoeng kome. Nog effe. Da tsere ze ’t hoes. De doeëze mit vasteloavends-zaachens sjtunt nog óp d’r zölder.
D’r Joeëhan en zieng vrauw lofe je-ermd. Ze sjoenkele e bis-je. De vasteloavend kunt kótterbij. D’r sjtats van d’r hónk winkt alaaf. Bij d’r haorsjnieder likt inne sjlinger in de etalaasj. Óp e sjtuk kartong hat e jesjraeve: ‘Schminken. Ook met de carnavalsdagen.’
Ze blieve sjtoa.
‘Iech zouw waal wen iech hem wuer, vuur jet mieë sjtiemoeng zörje,’ zeët zieng vrauw.’
D’r Joeëhan laacht ins.
‘Joa, lang jezichter koste vöal sjmienk.’
Ze lofe durch. In de winkterkouw. De vasteloavend óngerweëgs.
Ze werme ziech an die jedanke.

Jraasmasjieng- 2015

Ballonge, sjlingere, klone. Ledder óp en aaf. ’t Tsimmer i vasteloavend jekleid. De herrigke zunt jesjlacht. Ze ligke in ’t zoer. Oes de kuche kunt d’r jeróch va poefele, nonnevótse en waffele. Óp vetdonnesjdieg weëd al jet d’rva jaese. D’r ieëtsjte sjiedammer i-jesjód. Lanksaam kunt d’r vasteloavend óp jank. ’t Zunt nog jans jet daag tse joa.
Aaf en tsouw tiekt inne óp de vinster. In de noabersjaf zunt jing wieëtsjafte mieë. Mar bij d’r Joeëhan en zieng vrauw is ’t tsimmer mit de vasteloavend ing kling wieëtsjaf. ’t Weëd ee i-jesjód en jet jaese. D’r noaberman trukt die daag mit d’r monneka durch de sjtroas. De dure sjtunt vuur hem óp. Me danst hinger ‘m aa. Va hoes bis hoes. D’r Joeëhan hat ing lampekap óp d’r kop. Ing klonenaas in ’t jezich. Heë duit inne kingerwaan. Doa- i zitst zieng vrauw. Hinger hön leuft inne mit inne jraasmasjieng. Van al sjleeft me mit. Sjellebeum en waesjbreer klinke in de moas.
Vasteloavend in de noabersjaf. Bis me mui is. Mörje werm vrug óp. Mit jroeëse sjritte noa werm inne daag vasteloavend. Bis aesjermitwoch.
E joar um oes tse raeste.

Dreide bal- 2015

Ing tsiet lang hat d’r Hannes pieng an zie óngerlief. ’t Fietse jeet ‘m nit mieë zoeë jód aaf. Bij jiddere hoebel in d’r waeg mós e van d’r zaal aaf. Heë zal ziech mar ins losse óngerzukke. Mar mit de vasteloavendsdaag sjteet e nit tse sjpringe um noa d’r dokter tse joa. Heë waad bis aesjermitwoch.
’t Wadetsimmer is nog leëg. De mieëtste lu zalle wal inne kater han. En doa broechs te nit mit noa d’r dokter tse joa. E sjtundje herrik sjurje is doa ing jouw milletsien vuur.
De duur van ’t wadetsimmer jeet óp. Ing vrauw sjtruuchelt eri. Mit vöal muite jeet ze zitse. Ze kiekt d’r Hannes pienglieg aa.
‘Heksesjoes,’ fluustert ze.
D’r Hannes wil vroage woa ze ziech die daag i verkleit hat. Mar de duur van d’r dokter jeet óp. D’r Hannes is an de rij. Jods-jedank broecht d’r dokter ‘m nit lang tse óngerzukke. ’t Is pienglieg.
‘Inne dreide bal,’ zeët d’r dokter.
Dat wil zage raeste. Ing tsiet nit fietse. Dat vilt ‘m sjwoar. Zicher noen. Dis waech jedenkt heë d’r sjterfdaag va ziene kammeraad, d’r Jan. Um hem tse iere viert d’r Hannes dan inne tour mit alling mar ing jedanke, d’r Jan. Noen zal e deë daag inne sjpatseerjank maache. An duur kiekt ins eróp.
‘Jan, inne dreide bal. Dat is doch jet vuur richtieje rennere.’
D’r Hannes laacht. De pieng is al jet winniejer.
‘Has te ’t jehoeëd, Jan? Inne richtieje renner.’
Heë leuft langs de appetieëk. Doa broecht e nit eri. Sjtrak holt e ziech wal ing anger milletsien. D’r herrik.

Vuur nuuks- 2014

’t Doert nog ing tsiet bis ’t vasteloavend is. Mar doch zitse de tswai breur al bijenee. Ze wille nit langer wade. De kristsiet ligkt hinger hön. ’t Darf vuur hön vasteloavend weëde.
D’r óptsóg’, ’t jroeëse moment in ’t joar. Al jans jet joare lofe ze als aintseljenger mit. Rónk d’r kuchedusj bij d’r Allewies heem besjpraeche ze wat ze dis joar oesbilde.
‘De H.Woeësj,’ zeët d’r Allewies, ‘is dat nit jet?’
D’r Jean kiekt m verwóngerd aa. ‘Meens te d’r Hans Woeësj?’
‘Nae, de Hema Woeësj.’
‘Ao meens te die. Mar dat ving iech jenauw wie ’t Campus Kappes van ’t vurriegs joar, tse jek vuur wöad.’
D’r Allewies sjtelt ing druupjensflesj en tswai jleës-jer óppen dusj.
‘Dat is jód vuur inne jouwe ival.’
‘Dat hulpt besjtimd,’ laacht d’r Jean.
Durch de kuche klinke tswai sjluuk.
D’r Jean wiest noa de vinster.
‘Doa hinge juns te e nui tsentroem bouwe.’
‘Bouwe, Jean? Zaan mar ruiieg sjtrikke. Doa zunt de nuedieje sjtich al jevalle.’
‘Kanne vier doa nit jet mitdoeë?’
‘Bis te jek. Da zalle vier nit de intsiegste zieë, die doa jet uvver zage in d’r óptsóg.’
‘De intsiegste? Misjien zunt vier wal de intsiegste die mitlofe in d’r óptsóg. Meens te weë nog betsaalt um mit tse lofe?’
Mit inne zuet huft d’r Allewies ’t jleës-je óp.
‘Aintseljenger broeche nit tse betsale.’
‘Mar Allewies vier zunt mit tswai man en da bis te inne jroep.’
‘Jans ainfach Jean, da lofe vier vunnef meter oeseree.’
D’r Jean zetst jroeëse oge óp.
‘Jód keël. Vier hant jet vuur dis joar. ‘Vier lofe vuur nuuks.’
De vasteloavendsjtiemmoeng sjtiegt in de kuche. De metermoas likt al óp d’r dusj. Vuur de vunnef meter. D’r Jean niept an ’t jleës-je.
‘Vuur nuuks,’ fluustert e.

Samba- 2014

D’r Ralf hat ’t oes-jesjneie. D’r projram van d’r foesbal. De WK i Brazilië. ’t Sjtong jroeës in de tsiedónk. ’t Hingt óp ’t prikbord i zie tsimmer. ’t Doert nog wal ing tsiet. Mar d’r karneval sjteet vuur de duur en dat hat doch óch jet va Brazil. Foesbal is doa wie danse.
De daag dat Nederland foesbalt hat heë oranje jekluurd. I jedanke hat d’r Ralf óch al de daag noa de vuurungde i-jekluurd. Bis in de finale.
In de tsiedónk loos heë jet uvver ’t WK i Qatar. Dat zou in d’r winkter jesjpieëld weëde. Wie is ’t meuglieg. D’r finale óp Hillieje oavend. Noen joa, zoeë jek is ’t misjien doch nit. Foesbal is hillieg. Mar Stille Nacht zinge en Hup Holland Hup jeet doch sjleët tsezame. Besser mit Silvester. Dat zal e vuurwerk jeëve. Wied boese Nederland zal me ’t zieë. D’r Ralf jeet al d’rvuur sjpare.
Zieng mam ruft dat ’t aese óp d’r dusj sjteet. Heë jeet ’t tsimmer eri.
‘Mam. Wits te woa vier ós dis joar i verkleie?’
De mam kiekt ‘m aa.
”t Zal wal jet mit foesbal tse maache han.’
‘Samba Brazil,’ zeët d’r Ralf
‘Doa is ’t miech tse kaod vuur,’ razelt de mam.
‘Auw wat,’ laacht d’r pap. ‘Mit inne jevoorde bikini vilt dat mit. En de sambabel krient oerwermere.’
De mam zuet ins.
‘Wen iech noa diech kiek, da zien iech samba. Samba-oelk!’
‘Sambalaaf,’ ruft d’r Ralf en zetst ziech an dusj.

Poefele- 2014

Durch ’t tsimmer klinkt vasteloavendsmoeziek. Uvver d’r dusj likt e dik sjtuk plastic. ’t Franka en d’r Joep maache va plek en tsiedónke kloneköpjer. Die veëdieg zunt legke ze óp de haitsoeng um tse drueje. In de kuche hat de mam d’r deeg jemaat vuur de poefele. D’r öal in d’r kessel weëd al werm. Nog effe, da kanne de ieëtsjte böl bakke. D’r Joep boetseert ’t letste kleuntje. Tsezame rume ze d’r dusj óp. D’r ieëtsjte bol jeet in d’r kessel. Um de buet darve ze vuurzichtieg inne leffel mit besjlaag in d’r öal doeë. Óngertusje zinge ze loestieg de lidjer mit. De sjoal vult ziech lanksaam mit poefele. Ze zetse ziech e hudje óp d’r kop en danse inne polonaise durch ’t tsimmer. Mit sjmaach aese ze ziech ing poefel. Inne wiese tsoekerrank um d’r mónk.
‘Weëde óppen sjoeël óch poefele jebakke,’ vroagt de mam.
‘Nae,’ zeët ’t Franka,’ doa hant vier noen jing tsiet vuur. Vier mósse nog vöal liere. En vier krient binnekóts óch nog Engelsj. De juffrauw zeët, dat vier de betste sjoeël weëde.’
‘Bij ós in de klas hingt al inne sjlinger óp mit e paar ballonge,’ ruft d’r Joep.
‘Dat kunt, umdat uur nog kling zunt,’ zeët ’t Franka.
‘Kling? Iech bin ’tall’.
De mam laacht. ‘Doe kens óch al Engelsj.’
‘En doe da mam?’
‘Joep, iech ken Kirchröadsj.’
Ze vingt aa tse zinge: ”t Sjunste óp de welt, wat d’r Herjod hat jemaat, dat is ós…’
‘Kurkreed,’ zingt ’t Franka.
Doa mósse ze um laache. Mit ze dreie danse ze hank i hank durch ’t tsimmer.
Jods-jedank nog tsiet um tse laache. Nog tsiet vuur vasteloavend.

D’r blauwsjtee-2014

D’r berg junt ze nit mieë eraaf. D’r nónk Dris en de tant Biella. Ze zunt nit mieë zoeë jód óp de bee. D’r Dris broecht inne kuul um tse kanne sjpatsere. Dat dunt ze jiddere daag. Ing rungde durch de noabersjaf. Ze neëme zich doavuur de tsiet. Döks sjtunt ze miëe dan dat ze lofe. Vuural um tse kalle. Doa zunt nog jet lu blieve woeëne, die ze al lang kenne. ’t Jeet uvver vruier. Winnieg uvver mörje. De tsiet leuft va hön voet. Ze hant doa vrid mit. Hönne vóssjrit jeet va sjtoepsjtee noa sjtoepsjtee. De erinnerónge kleëve an de jieëvele van de auw hoezer. Mennieg zin vingt aa mit: ‘Wits te nog?’
An e hoes zunt vuur de duur trepjer. D’r Dris tietsjt mit d’r kuul d’rteëje.
‘D’r blauwsjtee hat de tsiet uvverleëft,’ zeët e. ‘Biela, jans jet sjong zunt doadruvver jejange.’
De tant laacht.
‘Jejange? Döks óch jevalle.’
‘Joa, doe has reët.’
Ze zient ’t werm jans vuur ziech. ’t Is jraad of de duur óp jeet. D’r Sjeng vuuróp mit d’r monneka. De lu oes de noabersjaf d’rhinge. Ing polonaise uvver d’r weëg. En da werm eri.
‘Los ’t beer nit werm weëde,’ keëkt inne.
Noen is ing jeweun vuurduur in ’t hoes. Jlaasjardienge hinger de vinster. Plantse óp de vinsterbank. Ing vrauw hingt kleuntjer óp. Ze winkt. D’r Dris sjtikt d’r kuul umhoeëg. Ze laache.
”t Weëd vasteloavend Dris.’
‘Joa Biela.’ Heë waad effe. ‘Deë Sjeng bloof mar sjpille. En vier jónge mit. Van de ing noa de anger wieëtsjaf.’
In de noabersjaf woare doe drei wieëtsjafte. Zoeë trókke ze rónk mit de vasteloavend. Vól va sjpas. De lu oes de noabersjaf. Mit hön eje lidjer.
Ze lofe wieër. De moeziek klinkt in hön durch. D’r Dris drieënt ziech nog ins um. Kiekt noa de trap.
‘D’r blauwsjtee kan nog jans jet vertselle,’ zeët e.
Ze lofe durch.
Sjrit vuur sjrit.

Sjwats- 2014

D’r man van ’t verf-jesjef hat ziech jet bedaat. D’r winkter doert al ing tsiet. Heë wil de lu e bis-je ’t vrugjoar losse preuve. Doarum darf, deë wil in zie jesjef mit klure sjpieële. Me mós waal d’rbij sjrieve woarum me zieng klure weëlt. Doa hat me wal oere noa. In ’t jesjef hingt an ing moer van d’r plavong bis óp de eëd e jroeës sjtuk papier. ’t Joyce dinkt an de tsiet van ’t joar. ’t Moalt roeë, jeël, jreun. ‘Vasteloavend’ sjrieft ’t drónger. D’r Emiel weëlt de klure va zieng sjtad. Roeë wies. Mit blauw wies sjildert d’r Hain de vaan va ziene foesbalkloep. ’t Jessica en zieng mam tseechene inne bónkte miepmop. De mieëtste lu haode van d’r reënboag. ‘Ieëwieg’ hat inne drónger jesjraeve. In inne ek van ’t papier sjrieft ing vrauw mit jroeëse sjwatse lettere ‘Kluur’.
‘Iech zien jing klure,’ zeët d’r Emiel.
De vrauw pakt jet ballonge oes de taesj. Völt ze mit wasser oes ing flesj en wurpt ze teëje de sjwatse lettere aa. D’r man van ’t verf-jesjef kunt d’rbij sjtoa.
‘Wat sjtelt dat vuur?’
De vrauw kiekt ‘m vrundlieg aa.
‘De klure raeste in ’t sjwats van de naat.’
Oes de sjwatse lettere óp ’t papier zakke klure.
‘Jidder kluur hat zieng sjwöarde,’ zeët de vrauw. ‘Dat han iech jezieë bij d’r Navid Nuur.’
Ze sjrieft d’r naam van deë kuunsler drónger. De vrauw jeet eroes.
Sjwats jedeuft. Klure jebore.
De ballonge ligke óppen eëd. ’t Wasser druegt óp.
Óp ’t papier ’t jezich van ’t sjwats.

Sjpas i sjpieëne- 2014

Wat is dat sjun. Jraad vuur de vasteloavend. D’r Tsinterkloas hauw ’t nog jezaad. Vier zalle allenäu helpe um de sjoeël óp tse kanne haode. Heë dong óch jet in d’r sjong d’rvuur. En noen is inne brif kome. De sjoeël van ’t dörp kan werm óp. De kinger broeche nit mieë noa de sjoeël in de sjtad. Jiddere daag mit ing bus hin en tseruk.
Bij de sjoeël zunt vane oes-jesjtaoche. Óp de roete hange klone i bónkte klure. Noa de zommervakans is ’t zoeë wied. Wat e fes. De excellente sjoeël van de sjtad kanne ze d’r ruk tsouw drieëne. Doa neume ze ziech óch ‘de excellenties’. Doa sjtunt ze noen sjtief van de nerve. D’r Cito. Ze mósse werm ’t betste zieë.
De dörpssjoeël neumt ziech ‘Zieng Hoeëgheet’. Alling mit de vasteloavend. En ’t janse joar sjpas. Oane nerve. Bij de sjoeëlduur hingt e sjtuk oes de tsiedónk.
Inne hoeëglierer zeët: ‘De intelliejens is tswantsieg prótsent wisse. Achtsieg prótsent jeveul. En dat hant vier nuedieg um ’t leëve leëvensweëd tse maache. D’r Cito test alling ’t wisse.’
Teëjenuvver de sjoeël is ing sjrienerij. Doa weëd jeklopt en jezeëgd. Ze zinge en fleute. Sjpas sjalt i sjpieëne eroes. Binnekóts jemiesjt mit d’r klank va sjpieëlende kinger óp d’r sjpieëlplai.
Sjpieëne weëde hoots.

sjpieëne – houtspanen

E nui peks-je – 2012

D’r nieënmasjieng sjteet óp d’r dusj. Sjtaof sjuuft ónger de nold durch. Veëm, nolde sjpange. Passe, oeshoale. Werm óppenuits. Wie dan óch. Vuur de vasteloavend kunt e nui kostuum. Dat is de sjpannoeng va jiddes joar. Karnaval. Vier sjtunt jód dróp.
Bij de mam sjtiegt ’t fieber. Kriese. D’r pap zitst in ziene sjtool. Vasteloavend óp d’r tellevies. Heë sjud ziech ee i. Laacht en zingt mit. An d’r dusj d’r letste vaam jare. ’t Zitst. Wie dan óch.
Evver dis joar. Jinne nieënmasjieng óp d´r dusj. Jee nui peks-je. De mam sjweëft mit d’r confetti himmelhoeëg. De döatiesj nieëne miepmöp en blomme óp ’t kostuum van ’t vurriegs joar. Ing erinneróng an de mam. Zoeë junt ze óp sjtap. D’r pap jieët ziene sjweierzoon e pitsjoog. Deë kunt oes ’t Hollendsj. Veult ziech hei jans heem. Verkleit ziech óch. Sjpas is ainfach. Vräud is jroeës.
D’r pap is sjtoots óp zieng döatiesj en sjweierzoon. An de moer hingt inne poster. Ing vrauw mit e wies klone-jezich en inne roeë mónk. Sjteet vuur ing confetti-jardieng. Leëvend jreun jekleid. Zoeë óch de narre-mutsj. Ze sjtroalt sjtil vräud.
D’r pap sjtrekt ziech de bee. E jlaas beer óp d´r dusj. De moeziek sjtrielt ‘m. Sjtil zitst heë in d’r sjtool.
´Kinger jut en maach sjpas,’ zeët e.
Heë bliet heem.
Oes de loeët sjneit confetti. Wie engele.
´Ing ieëwiegheet diech,´ fluustert heë.
Wie dan óch, alaaf.

Klonetroan – 2012

D’r Toeën leuft durch ’t vasteloavendsjesjef midde in de sjtroas. ’t Is e paar waeche vuur de vasteloavend. ’t Zunt nit tse vöal lu in ’t jejsef. Plaatsj jenóg en jemuutlieg. Aaf en tsouw jeet de jardieng van ’t pashöks-je óp. Ing heks kunt droes. Ze bekiekt ziech in d’r sjpeiel. E Tanzmariesje jeet ’t pashöks-je eri. Dat sjtreuft ziech jet angesj aa. Ing verpleegster óp hoeëg wiese blokhakke mit roeë kruutser kunt eroes. ’t Oeniform zitst sjtrak. ’t Blinkt wie wies lakleer. D’r Toeën bekiekt ziech dat. ’t Lieët hem dinke an de reklaam, woa-i inne sjoorsjteeveëjer in e vasteloavendsjesjef mit ing sjwatse hank teëje d’r boam van ing verpleegster huit. Heë lieët ’t zelver mar zieë. E sjtuk wieër weëd jelaacht. Ing vrauw hilt inne BH mit hondervere vas.
‘Dat is jet vuur ing honderbrós,’ zeët d’r man va heur.
Bij de kassa sjtunt jet lu mit jroeëse tute. Zoeë tse zieë hant ze vuur e paar vasteloavende i-jejole. D’r Toeën sjteet bij de rekke mit d’r klinge vasteloavendsprul. ‘Kant uur ’t vinge, meneer,’ vroagt e jesjefsmeëdje vrundlieg.
‘Jufffrauw, iech han ejentlieg nit zoeëvöal nuedieg. Ing klingiegheet.’
‘Hat uur al jet óp ’t oog?’
D’r Toeën veëgt ziech uvver ’t oog. ’t Meëdje vingt aa tse laache.
‘Nae, dat meen iech nit. Hat uur al jet jezieë?’
Effe kiekt d’r Toeën ’t meëdje aa.
‘Mit wat vuur oog,’ zeët heë.
Noen mós ’t nog heller laache. ‘Uur wist toch wat iech meen.’
‘Juffrauw, iech hauw jeer jet confetti.’
‘Doa hinge sjteet d’r confetti, meneer. Jroeëse tute.’
‘Zoeëvöal broech iech nit. Ing hankvol is jenóg. ‘
’t Jesjefsmeëdje kiekt ‘m aa. Het sjwiegt effe. Het wees nit of ’t laache mós of dat ’t menes is.
D’r Toeën zeët nog ins: ‘Ing hankvol. Dat meen iech.’
‘Nae, dat jeet nit. Alling i jroeëse tute.’
Ee röltje serpentines da?’
‘Óch nit.’
Ee knalhudje.’
‘Alling in e dues-je.’
‘Inne sjtift sjmienk.’
‘Winniegstens tsing klure.’
‘De blutsj in inne klonehód.’
’t Meëdje sjud d’r kop. D’r Toeën trukt e troerjezich.
‘Ing klonetroan da?’
’t Meëdje kriet inne sjtille laach. Het jieët d’r Toeën e muultje óp e bakke.
‘Sjun daag meneer.’
D’r Toeën lekt ziech ing hank óp ’t bakke.
‘Mieë wie drei daag.’
Heë jeet eroes. Mit nog ummer de hank óp ’t bakke.

’t druupje – 2013

De vasteloavend vilt dis joar nog vrujjer wie vöariegs joar. Doarum kome ze dis joar jenauw óp d’r zóndieg va dreikönnegke bijenee. ’t Is nog wal d’r sjtats va krismes, mar noeëd brikt jezetse. Doabij weëd óp d’r maat deë zóndieg d’r nuie prins oes-jeróffe. Doa zitse ze da, de breur d’r Allewies en d’r Jean.
”t Vurriegs joar jong ’t uvver krimp,’ zeët d’r Jean.
‘Da hant vier dis joar kremp,’ laacht d’r Allewies.
‘Noen bis te miech vuur,’ zeët d’r Jean.
Wie jiddes joar zitse ze rónk d’r kuchedus. Ze bedinke ziech woa ze mit in d’r óptsóg kanne lofe. D’r Allewies sjud e druupje i.
D’r Jean kiekt d’rhin. ‘Bis an d’r rank wa Allewies.’
‘Nae, Jean, vier hant recessie.’
‘De klinge zunt kling jenóg. Die broeche dat nit.’
Lanksaam drieënt d’r Allewies d’r dop werm óp de flesj. ‘Doa kanne vier mit in d’r óptsóg. Jing recessie vuur de klinge. ’t Druupje is kling jenóg.’
In inne sjlaag drinkt d’r Jean ’t jleës-je leëg.
‘Nit e zoeë flot, Jean.’
”t Woar jee jans jleës-je. ’t Woar e klingt.’
D’r Allewies hilt ing hank óp de flesj. ‘Vaweëje de sjleëte tsiete, drinke vier hu mar ee.’ D’r Jean zuet ins. ‘Iech dink dat vier ’t mar ins uvver jet angesj mósse han.’
De flesj sjteet werm óp d’r dusj.
‘Mar uvver wat? ’t Is en bliet kappes.’
‘Wat zeës te kappes? Dat klinkt wie campus.’
‘Joa, Allewies, dat dunt vier. Vier lofe mit e kappes i jen heng en sjrieve doa-óp: D’R CAMPUS’.
D’r Allewies deed d’r sjtóp van de flesj. De tswai breur hant werm jet vuur d’r óptsóg. Deë oavend weëd ’t druupje ing janse druup. En mieë wie ing.

’t Jezich – 2013

De vasteloavend kunt kótterbij. Bij d’r Ralf heem weëd ’t hoes jetseerd. Heë zitst mit zieng mam an d’r dusj. Ze tseechene en moale. D’r pap sjteet óp de ledder. Heë hingt ballonge óp. D’r Ralf tseechent inne foesbal mit de vasteloavendsklure roeë, jeël, jreun. De mam moalt mit jekluurde ink inne kloon. De klure lofe inee uvver. Ze junt inee óp. Jing sjerpe reng. E sjtreumend klure sjpel. D’r Ralf pakt de sjier um d’r bal oes tse sjnieë. Doa sjtuust heë ’t pötje mit d’r sjwatse ink um. Flot sjnapt de mam ’t pötje. Jeluklieg jeet d’r ink uvver e jroeës sjtuk wies papier. Jing vlek in de dusjdekke. D’r ink leuft oes. De mam wiest d’rhin.
‘Kiek, ’t is jraad e jezich. Dat kuet d’r mónk zieë.’
‘Ao, joa mam. En dat e oog.’
D’r pap sjtiegt de ledder aaf. En kunt óch noa d’r dusj.
‘Iech zien óch jet. Dat liecht e bis-je óp e oer.’
De vlek druegt lanksaam óp. Jiddes kier wen ze d’rhin kieke, zient ze wal jet angesj. ’t Is jraad ing wólk in de loeët. Doa-i kan me óch van al zieë. Lande, lu, dere.
Wen d’r ink drueg is, jeëve ze d’r mónk en ’t oog e kluursje. ’t Sjwats is nit mieë zoeë sjwats. En de klure sjpringe droes. D’r Ralf hingt nog e kling sjlingersje draa. De mam plekt ’t papier teëje de roet. ’t Jezich va vasteloavend.

Aafjrónk – 2013

D’r sjlider sjteet bij de vinster. Heë kiekt eroes. Ziene kop vol mit klure en moeziek. ’t Dóch is nog leëg. De verf in de toeb. De pienzele drueg. Heë wil zieng jesjiechte vertselle. Oes ’t palet jebore. Hingerjelosse óp ing moer. Vuurdat e wieër jeet. Zieng jrenze verlekt.
Inne kloon kunt aalofe. In d’r sjien van de sjtroaselamp. Ing dikke trom hingt óp d’r ruk. Mit ing hank hilt e d’r judel van de trom vuur de brós vas. D’r lampepoal sjteet sjnak. D’r kloon e bis-je oes ’t loeëd. Heë jeet noa d’r sjtoeprank. Sjtikt ing hank oes. Zetst d’r inne vós vuur d’r angere. Balanceert tusje d’r sjtoep en d’r waeg. De zicherheet en d’r aafjrónk. Sjpilt vuur ziech zieng rol. In de sjtilte van de naat. ’t Lit van d’r lampepoal. Óp de koad i ziene tsirkes. Preuft d’r applaus. Effe bliet e sjtoa. ’t End van de koad. Wie jewis is ’t leëve vuur ziech? Nimt inne aaleuf um wieër tse joa. De vasteloavendsdaag hinger ziech. Dat woar ziene óptrit.
D’r sjilder sjteet vuur ’t dóch. ’t Palet vol verf. D’r pienzel zetst de ieëtsjte sjritte. Sjpore ónbejrensd. Balancerend. Sjtuutst ziech óp ing klonehank. Jewis. Noa d’r aafjrónk. Woa e nui sjilderij jebore weëd.

E lufje – 2011

Vanoes ’t bed kan heë eroes kiekke. De jardienge an zie jesjaove. Dat is ’t ieëtsjte wat zieng vrauw deed. Jidder mörje kunt ze ’t woeëntsimmer eri.
‘Mörje jong. Jód jesjloffe?’
Ze jieët hem e mültje.
‘Kóm, lit en frisje lóf eri.’
Ze zetst de duur e sjtuks-je óp. In d’r mörje vrüst ’t nog jet. Mar nit lang mieë. D’r sjnei sjweest lanksaam in d’r toeën. Sjpore va vussjtep valle drüeg. Mit de krisdaag loog ’t klingkink lankoes in d’r sjnei. Het jong mit de erm en de bee óp en neer.
‘Kiek opa, inne engel.’
Jister woar e bij d’r dokter.
‘Ja meneer Hochstenbach, van de medicamenten wordt u alleen maar zieker. En zonder de medicamenten wordt het niet beter.’
”t Zouw sjun zieë wen iech de vrugjoarblomme nog zien bluie.’
Mieë zaat heë nit.
Zieng vrauw jeet ’t sjtüpje eraaf bij de duur. De sjting zunt wies oes-jesjlage van ’t zaots. Ze voort de vüejel in d’r jaad. D’r engel in d’r sjnei verdampt lanksaam. Vanoes d’r jaad ziet ze heure man i jen bed. Wie lang zunt ze nog tsezame? Wie lang of wie kót. ’t Zal ing ieëwiegheet zieë. Ze klopt óp de vinster en winkt.
‘Iech zets diech ing tas kaffieë.’
Heë laacht.
Ze reurt mit ’t leffeltje in de tas. Heë hilt ze mit tswai heng vas.
‘Ze sjmaacht nog ummer.’
Ing tas kaffieë is nog jans jet.

Sjlajer – 2011

Óp d’r maat sjtunt ze aa-jepriesd. De sjlusselblomme i bónkte klure. Tswai sjtuk vuur inne euro. Ze sjtunt jerijd midde fibberwaar in ing vrugjoar-zon. De vasteloavend nit wied voet. ’t Jieëft e vroeë jeveul.
Óp ing bank zitst inne auwere man. De tsiet is hem aa tse zieë. Ing jónger vrauw kunt neëver hem zitse. Het laacht. Inne sjtroalende vrugjoarklank. ’t Bild vuur inne sjlajer. Doa óp die bank.
‘Sjlusselblomme roeë en wies. Maache vasteloavend óp.’ Mit moezziek vuur trom, tröat, sjelleboom. Hel jenóg vuur ing sjtroas. Winnieg krach, vöal klank. I tswai takt um tse sjpringe. I drei takt om ziech vas tse haode. Nui, frisj. Orzjienel, nit aafjekiekt. Noen jebore. Sjpas um de sjpas. Ing vasteloavend lang. Joar noa joar. Va jónk bis oad.
De jong vrauw leuft wieër mit in de hank ing roeë sjlusselblom. Jesjónke durch d’r man. Heë zitst nog op de bank. Óp d’r sjoeës ing sjlusselblom. Ing wiesse. De kröam weëde aafjebraoche in de middiegwermde.
De bank is leëg. D’r sjloes van ’t lidje vuur dis joar.
‘Sjlusselblomme roeë en wies. Mieë wie inne euro sjpas.’
Inne sjlajer um ziech tse vräue. Nog effe wade.
En da bis nieëks joar.
Óp de bank.

Nieëks joar – 2011

Zivvetsieg protsent kans óp reën. Drei sjtond zon. Zoeë weëd hü verwaad. Jister nog e sjtroalend klure-fes. Hü verbij. De pieng doebbel jevóld in inne wasserkauwe daag. Va oes-jebloaze tröate en verlepsjde ballonge.
Inne frisje wink fleut um de oere. De milletsien teëje d’r kater va kwietweëde. D’r èsj oes-jesjträud. Jebloaze in inne voeëjeltrek um ’t nieëks joar óp sjpasvlüejel tseruk tse drieve.
Ing dónkele jesjtalt sjreit durch ’t landsjaf. I klonesjrit. D’r kraach ópjezatsd. De heng i jen tèsj. D’r kop eraaf. Jiddere sjrit kótter noa ’t leëve van alle daag. Of toch nog inne herrik sjurje? ’t Fes nog ins veule? Of durchlofe? Wie flotter verbij, wie besser?
An ’t end van d’r landwèg sjteet e hoes. De roeë, jeël, jreun vaan weëd eri jehold. De beum rónk ’t hoes weëde ins zoeë duuster. In d’r jaad hinge ’t hoes hange klone-antsug an de wèsjlieng. Nog ee moal inne dans óp de tüen van d’r wink.
E zöldervinster sjteet óp. D’r echo van ’t letste lidje klinkt. De aafjelofe naat bij ’t noa heem joa mit letste kraf jezónge. ‘Nieëks joar dan sjtunt vier werm hei.’
E lidje va hofnoeng.

Krimp – 2012

De vasteloavend vilt dis joar vrujjer wie ’t vurriegs joar. Doarum hant ze nit vöal tsiet um jet tse bedinke. Ze zitse werm rónk d’r kuchedusj, de tswai breur. D’r Allewies hauw al vuur de krismes bijenee wille kome. Mar dat vong d’r Jean nuuks. Noa Dreikönegke. Da pas vasteloavend. En nit ieëder. Noen hauw d’r Allewies toch sjtiekem vuur ziechzelver noajedaat.
‘Wits te woa ’t uvver mós joa, Jean?’
‘Nae, Allewies, vertsel ins.’
‘Uvver krimp.’
Effe is ’t sjtil. D’r Jean kiekt d’r Allewies aa. ‘Bedinks te dat noen, of has te dat sjtiekem, huets te, sjtiekem ieëder bedaat.’
‘Iech zouw nit durve, Jean.´ Heë waad effe. ´Mar jans ieërlieg. Wie iech dis joar bij diech deë klinge krisboom zoog, daat iech ‘Krimp’.
D´r Jean sjtriecht ziech mit ing hank uvver de kin. ‘Jód iech jeleuf diech. Krimp. Doarum sjudde vier ós jee beer i. Jing jroeëse jlazer mar klinge. E druupje.’
D’r Allewies hat lever e jroeës beer. Mar heë sjwiegt. Heë hat jet tse versjwieje. ’t Ieëder noadinke uvver d’r óptsóg. Doarum sjwiegt e.
‘Jód,’ zeët d’r Jean nog ins, ‘Krimp’.
‘Winkelcentrum Volle mond weët Maankwartier. Dat is krimp,’ laacht d’r Allewies.
‘Dat bedinkste noen,’ vroagt d’r Jean.
‘Joooaaa.’
‘Mar iech ving ’t nuuks.’
‘Pens is pansj,’ zeët d’r Allewies. ‘Dus pensiejoen is pansjpieng.’
‘Óch nuuks.’
D’r Allewies niept an ’t druupje. ‘Jód, da dis joar jinne ainseljenger mar hainseljenger.’
´Dat is pas krimp, Allewies, ‘ zeët d’r Jean.
Ze drinke ziech nog jet druupjer. Bauw e beerjlaas vol. Ze vräue ziech óp vasteloavendsmondieg. Bauw óp de kneie neëme ze absjied. ´Dat is pas krimp,´ zeët d´r Jean.

Einzeljenger – 2010

Ummer kótterbij kunt ‘t fes va klure. Midde fibberwaar. Um diech tse vräue. Mar auw wieë. Weë bedinkt ’t ziech. Jraad da d’r jroeëse Cito vuur de äudste kinger van de basissjoeël.
’t Fes va wisse, kenne, mósse. Liere vuur ’t leëve. Leëve vuur ’t liere.
Jods-jedank kunt noen jraad ’t bóch oes van d’r Etienne Kuypers, ‘Wachten op God.’ Leëve vuur ee. Jods-jedank besjteet ’t nog.
’t Fes va jeveul, hure, zieë. ’t Leëve viere.
In e tsimmer van de sjoeël zitst inne auwe sjoeëlmeester. Kinger kómme i jrüpjer bij hem. Heë sjpilt jiettaar. Ze zinge lidjer mit hem. Nit dat heë ’t zoeë jód kent, mar heë deed ‘t jeer. En de angere lierare hant hei jing tsiet vuur. Ze mósse vöal liere vuur ziechzelver. Zoeëjaar krient ze óch inne Cito. D’r auwe sjoeëlmeester hat óch inne Cito krèje, zoeëmar vuur de sjpas. Um tse laache. Heë pakt verf en kluurt jidder bladzie van ’t Citobóch. Went de verf jedrüegd is, pakt heë ing sjier en knipt ’t papier i sjmaal sjtriefjer. Heë nimt ze mit noa heem.
Dis joar leuft in d’r óptsóg inne einzeljenger. Heë wurpt jekluurde sjlingere oes. Óp e sjild hat heë jesjreëve: ‘Wie lang sjniet ’t óngerwies ós nog de oere?’
Inne auwe sjoeëlmeester. Inne einzeljenger?
In de etalaasj van ’t bucherjesjef likt ’t bóch van d’r Kuypers. Tusje jekluurde sjlingere.
Alaaf.

Köln – 2010

Tswai taxibus-jer vare de sjtroas eri. Vriedieg tswai wèche vuur de vasteloavend. D’r May sjprikt de jezelsjaf nog ee moal tsouw. Heë is d’r roadmanager. Dat hant de angere bedaat. En heë vingt ’t sjun. Heë vertselt weë in wat vuur bus zitst. Weë de kate bij ziech hat.
’t Jleës-je vuur ’t voetvare drinkt me leëg. Da sjtieje ze i. Verkleid noa d’r vasteloavendsdreum Köln. Wie de moslims noa Mekka. De christene noa Rome. Vasteloavends-jekke noa Köln. Tèsje mit brüedjer, honderpüetjer, jehaksböltjer, kieësblöks-jer, sjtuks-jer woeësj, Flügel, Faichlieng, Jägermaister. Èse en drinke i Hülle en Fülle. De vasteloavendssjpas jedeit jód óp inne jouwe boam. Beertönsjer weëde va tsiet bis tsiet aajedrage. En da de moezziek.
Tsingdoezend lü sjweëve eróp. Tsingdoezend lü oes de Ripuariesje sjproachjeëjend. Ze versjtunt ziech. Sjproach hat zieng eje jrenze. Flüssieje natoer. Ing sjtreumende wöadrivier. Leefde sjallend rónk. Deep oes ’t hats. Jenóg an d’r klingste pink.
D’r John veëgt ziech ing troan aaf. Heë tsapt ’t zoeëvöalste beer. Vöal sjoem.
‘’t Kunt wal jód,’ laacht heë.
Zieng doater ’t Nadine umermt hem.
‘Sjun wa pap.’
’t Annie, zieng vrauw jenist ónger ing blauw prük. ’t Sonja, sjiek verkleid kunt vuuraa sjtoa went de Räuber zinge. Doa hat ’t jet mit. Rui-ieg zitst d’r Henk óp zie sjteulsje. Jenist. Drinkt zie beersje. En vertselt ziech jet mit de lü um ziech erum. Zienne jong, d’r Bram mit inne sjtaatse jas en hód zeët jet uvver ’t oranje hemme va zienne pap. ‘Dizze zommer mit voesballe zal e dem nit lang drage.’
Dat vilt nit jód bij d’r Wim. Mar hü kan heë vöal han. Deë oavend is zienne vasteloavendshimmel.
’t Laura is sjtoots óp zie kleed. De mam, ’t Angelina hat e koenswerk d’rva jemaad. Zie eje kleed blinkt. En wie. De sjwestere Lieke en Sanne zinge de lidjer mit. Ze kenne ze bauw allenäu. Hön mam, ’t Carla sjtraalt. Vasteloavend is leëve. Dat is jans jet. Óp d’r ek van de rij zitst d’r Martijn oes Rotterdam, d’r vrunk van ’t Lieke. Heë lieët ’t uvver ziech hin kómme. Holland is hü wied voet. Mar heë is jeer d’rbij.
D’r Mathieu is d’r bejin- en sjloespónk. Heë ammezeert de lü. Óch óp de anger sjteul. Went an d’r sjloes de moezziek ’t letste lidje sjpilt, legke d’r John en d’r Wim óngeree de erm uvver de sjouwer. Ze dinke an hönne kammeraad d’r Jan. Hü kank heë nit d’rbij zieë. Mar nieëks joar, went Jod wil, zunt ze werm doa. Mit hem d’rbij.
Sjpringe, zinge, dreume. Deep in de naat kómme ze werm heem. ’t Hat jesjneit. ’t Is jlat. Mar wie da óch. Nieëks joar noa Köln.
Al mósse ze tse vós joa.

Wöad – 2010

D’r vasteloavend sjturft lanksaam voet in d’r èsjermitwoch. Klinkt inne inkele daag nog jet noa. Mar da is ’t verbij. Vas en zicher. Vaaste-tsiet. D’r sjnei sjmilts. De wiese natoer verkluurt i winkterjrauw. De klonevóssjtep toeëne. Wat bliet is de tsiet. Zoeëwie ze is.
‘De tsiet nimt ós mit,’ zeët d’r pastoer bij ’t èsjekrüts-je.
Jee sjoebbe óp d’r sjnei. Of sjoebbe óp ’t sjoebbe. Mar mitmaache wie da óch. Natuurlieg.
An d’r sjloes van de mès zingt d’r koer:

Kriesj klone troane mit.
laach in d’r reën
keur ing zonnesjtroal
en bring de welt ‘ne zeën
zetst ze jans i blui
sjenk dieng wöad an miech
óp diech waad iech
en doe waads óp miech

Bij de kirchduur likt óp e dus-je ‘t bóch ‘Een woord te veel’ van d’r Harrie Brouwers. Òp de hingerzie van d’r umsjlaag sjrieft heë: ‘Weë Herjod zeët sjnapt noa ing ‘mysterie’ dat hem durch de vingere roetsjt. Herjod is e woad tse vöal. Alling de jesjiechtens kanne ós helpe.’
Doarum vräue óp d’r nieëkste kloon. D’r nuie sjnei.
Vräue.
Jee woad tse vöal.

Tsiejaar – 2011

D’r maat sjtreumt vol. Hü weëd d’r nuie prins oes-jeróffe. Me is nuisjierieg. Weë is d’r prins va dis joar? D’r jong van d’r bekker? Of deë van de sjokkelaadfabriek? Me roant mar jet. Ee dink is zicher. ’t Is inne jong en jee meëdje. Dat jehüet ziech en woarum? E fatsünglieg antwoad kan me doa nit ópjeëve. Me darf ’t ziech zoeëjaar nit aafvroage. Wie durft me dat. ’t Is ummer jeweë en ’t zal ummer zoeë blieve. Inne prins en jing prinses. Misjien is ’t jet oes de tsiet van de Neanderthaler.
D’r vasteloavendsverain hauw ziech bedaat um d’r prins oes e jroeës peëd tse losse kómme. E peëd oes de tsiet van de Jrieke. Nit zoeë lang jeleie wie de Neanderthaler. Óp ’t podium hant ze ing auw sjtad noajebouwd. Doa sjpilt ing sjpaskapel. Inne man hat zienne jong óp d’r erm. Heë danst. Zieng vrauw sjoenkelt mit. Ze laacht.
‘Sjun wa Bas.’
‘Joa mama,’ krient heë oes.
E sjtuk wieër sjteet inne man. Tsiejaar in d’r mónk. De heng jevauwe óp d’r boech. ‘Wat ing sjtróngsmoeziek,’ rauwelt heë.
De tsiejaar jeet in d’r mónk óp en neer. D’r Bas klatsjt in zieng heng.
‘Iech wil óch kloon zieë,’
‘Da mótste nog effe wade,’ zeët de mam.
Óp de buun sjteet ing prinses mit inne jroeëse bril. Doa weët noen e toneelsjtuk ópjeveurd. D’r pap zetst d’r Bas óp zieng sjouwere. Zoeë kan heë ’t besser zieë. ’t Junke hat de jrüetste sjpas. D’r man van de tsiejaar drieënt ziech um.
‘Wat inne zeek. Wentste hei prins mós weëde, bis te toch jesjtroafd.’
Heë leuft voet.
‘Herjodspeëd,’ zeët de mam. ‘Wat inne rare.’
An d’r sjloes van ’t sjtuk kunt d’r prins oes ’t peëd. D’r pap, d’r Bas en de mam róffe, ‘Alaaf!’ Da junt ze noa heem.
‘Iech wil óch prins weëde,’ zeët d’r Bas.
‘Jód,’ zeët de mam, ‘ózze prins. Vier vange va hü aaf aa tse sjpare.’
‘ Waal euro’s,’ laacht d’r pap, ‘en jing tsiejarebenker.’