Tseruk

Het kiekt vuur ziech oes. Sjnak. Sjtarend bauw. Jraad hat ’t Veronique ing tseechnoeng veëdieg vuur de tsiedónk va zamsdieg. Inne kop bij e berich uvver ’t óngerwies. Nuuks sjpannends. Wie zoeë döks. Mar ’t is vroeë dat ’t werk hat. I-kome, dat tselt. Noa de akademie kank ’t werk krieje bij de tsiedónk. Doa is ’t vroeë mit. Al is ’t nit ummer wat ’t ziech hat vuurjesjteld van e leëve i koens. De hofnoeng bliet. In de jroeëse sjtad zal besjtimd ziech de meugliegheet oeëts vuur doeë. Oesdrók jeëve an zie innerlieg. ’t Dörp likt zoeë wied hinger ‘m. Woa ’t bejon. Woa ’t voet jong. ’t Woar ‘m doa allenäu tse eng. De sjtad. Leëve. Broeze. Tempo. Daag en nate. Joare i waeche. De sjproach mit tsouwkónf. Nit umkieke. Noa mörje.
An duur broest ’t verkier. De sjel van ing tram klinkt. Dizze mörje hant ze de tsiedónk vuur de krisdaag besjpraoche. Ing jesjiechte vuur die daag oes alle winksjtrich. ‘Veronique, don doe ’t zude,’ zaat me. ‘Doa wits doe doch wal jet va tse maache.’ ‘Óch sjrieve?’
‘Kiek mar wat-s te vings.’
’t Veronique kiekt oane tse zieë. ’t Veult ing leëgde. Tseruk noa ’t dörp. ’t Veult jet va sjood. Jet jód maache. Vuur wat ‘t d’r ruk hat tsouw jekieërd. Wat maat ’t óch oes? Inne zamsdieg  noa ’t zude. Óp en neer. Woarum óch nit?
De chipkaat hilt ’t vuur d’r apperaat. Inne piep. Jans noa ’t zude. De loeët is jries. Wie zonnieg zal ’t doa ónge zieë? D’r tsóg flietsjt langs de sjtroomdröad. Kóffer langs sjtoal. Ieskoad. Lu sjtieje in en oes. De sjtimme krient mieë klank. De sjproach werm. ’t Veronique hat jet tse leëze. De zamsdieg oes-jaaf va vure bis hinge. Zoeëlang en zoeëwied. Da is ’t doa. ’t Sjtiegt oes. De tsiedónk lieët ’t in d’r tsóg ligke. Noen nog wade óp de bus. Zicher ing viedel sjtond. Mar ’t doert wie inne daag.
‘Zies te,’ bedinkt ’t ziech. ‘Hei doert alles langer.’
Bij de bushalte sjteet ’t alling. Nit vuur lang. Ummer mieë lu. Allenäu mit tute en taesje.
‘Zies-te, i-jel woed. Mós iech hei jet uvver joa sjrieve?’
De bus vertrukt óp tsiet. Drieënt ziech oes de jroeëse plaatsj. Weie, velder. Dörp noa dörp. ’t Veronique veult de sjproach i ziech angesj weëde. Rouw umermt hem. Wilt ziech verwere. Nit vuur lang. In ’t dörp va vruier is ing halte. Bij d’r plai vuur de kirch. ’t Wees nit wat ’t ziet. Kröam, lempjer, moeziek, krisbeum, aese, drinke. Lu. Vöal lu. ’t Veronique wil keëke.
‘Dat is nit mieng erinneróng. Iech bin ’t zelver sjood. Wuer iech mar hei blaeve. Iech wil ’t nit hure. Tsiete endere ziech. Doa bin iech nit vuur kome.’
Vuur de kirchduur sjteet de harmonie. Sjpilt krislidjer. ’t Veronique leuft ing ziesjtroas eri. ’t Erinnert ziech ’t jesjef van d’r sjoester. Deë kank de sjunste jesjiechten vertselle. En zinge. Dat dong heë jeer. E kink mit zieng mam kiekt noa de etalaasj. E sjtedje mit huus-jer en krislempjer. Karreselle drieëne. Oes ing sjpieëldoeës klinkt moeziek. An duur tse hure. In ’t jesjef sjteet inne sjilder. Heë moalt sjpraechende klure. ’t Veronique huet klokke.  D’r sjilder drieënt ziech um. De hoare wild. De heng vol verf. Tswai pienzele in de heng. Inne laach van erinneróng. Ze kieke ziech aa. D’r sjilder en ’t Veronique.
‘Jean,’ zeët ‘t.
Het duit de duur óp.
‘Veronique.’
‘Doe bis blaeve, Jean?’
’Nae tserukkome. De rouw um tse sjildere.’
D’r Jean lekt de pienzele neer. Lekt de erm um ’t Veronique hin. Verfheng óp d’r jas. ‘Iech huur klokke Jean.’
De vrauw vuur de roet laacht. Heur kink wiest noa de huus-jer. Sjnei óp de daacher. E tsugs-je viert langs.
‘’t Is krismes, Veronique.’
Mit de heng vrieft heë uvver d’r dusj. Pienzele, verftoebe valle óppen eëd.
‘Koom eri,’ ruft d’r Jean.
De vrauw en heur kink kome binne. Nog jet lu lofe hinger hön aa.
‘Iech han zoeëvöal aese en drinke. Zoeëlang vier dele. Zoeëlang, zoeëwied d’r klank va klokke.’
Wien, broeëd, kieës óppen dusj. Vuur de kinger sjokkelademilch en kóch. An duur vilt d’r duuster i. De lu junt eroes. Óch de mam en ’t kink. Ze laacht.
‘Dank. Vier junt.’
D’r Jean winkt.
‘Ing duur wieër. ’t Is krismes.’
’t Kink kiekt noa ’t sjneidörpje.
‘ Mama zal iech dat an ’t kriskinke vroage?’
‘Zicher,’ zeët d’r Jean.
Ing tsiet zitse ze nog an d’r dusj. D’r Jean en ’t Veronique. Ze haode ziech de hank vas. ’t Veronique lekt de anger hank óp die van d’r Jean.
‘Iech jon werm. Tseruk.’
‘Veronique, kuns te werm. Tseruk?’
Het jieët ‘m e muultje. Inne sjtarende laach. Durch de roet van de etalaasj kieke ze ziech nog ins aa. ’t Veronique leuft noa de bus. Verfheng óp d’r ruk. D’r krismaat roetsjt langs ‘m.
In de bus vingt ’t mit de jesjiechte aa. In d’r tsóg sjrieft ’t ze oes. D’rboave sjteet ‘Verfheng.’ Ing jesjiechte uvver e bild va rouw, wermde, sjproach, kluur, klank.  Um i tse lieste. Wen ’t oessjtiegt is d’r teks veëdieg. Mondiegmörje lievert het óp de tsiedónk e bild va wöad, klokke, verfheng i. Waad nit óp kommentaar. Wunsjt jidderinne sjun daag. Drieënt ziech um. D’r ruk noa de sjtad.
Óp krisoavend sjteet vuur de duur van de mam en ’t kink ing doeës. Mit huus-jer, e tsugs-je, karresel, moeziekdoeës, sjnei. Boave de winkelduur van d’r Jean hingt ing klok i bónkte klure. Klokkemoeziek klinkt. De bus drieënt ’t dörp eri. De letste bus óp krisoavend. Inne rezende sjtiegt oes. Leuft. Danst bauw. Noa de klok.
‘Veronique. Doe bis tseruk.
‘Iech blief tseruk’.
Klokke loeë. Umerme krismes.


 

Terug

Ze kijkt voor haar uit. Strak. Starend bijna. Zo juist heeft Veronique een tekening af voor de krant van zaterdag. Een kop bij een bericht over het onderwijs. Niets spannends. Zoals zo vaak. Maar ze is blij dat ze werk heeft. Inkomen, dat telt. Na de academie kon ze aan de slag  bij de krant. Tot haar groot genoegen. Al is het niet altijd wat zij zich heeft voorgesteld van een leven in kunst. De hoop blijft. In de grote stad zal beslist zich de mogelijkheid ooit voor doen. Uitdrukking geven aan haar innerlijke. Het dorp ligt zo ver achter haar. Waar het begon. Waar ze wegging. Het was voor haar daar veel te eng. De stad. Leven. Bruisen. Tempo. Dagen en nachten. Jaren in weken. De taal met toekomst. Niet omkijken. Naar morgen.
Buiten bruist het verkeer. De bel van de tram klinkt. Vanmorgen hebben ze de krant voor de kerstdagen besproken. Een verhaal voor die dagen uit alle windstreken.
‘Veronique, doe jij het zuiden,’ werd er gezegd. ‘Daar weet jij toch wel wat van te maken.’
‘Ook schrijven?’
‘Je ziet maar.’
Veronique kijkt zonder te zien. Ze voelt leegte. Terug naar het dorp. Ze voelt iets van schuld. Iets goed maken. Voor wat ze de rug heeft toegekeerd. Wat scheelt het ook? Een zaterdag naar het zuiden. Op en neer. Waarom ook niet?
De chipkaart houdt ze voor het apparaat. Een piep. Helemaal naar het zuiden. De lucht is grijs. Hoe zonnig zal het daar beneden zijn? De trein flitst langs de stroomdraden. Koper langs staal. IJskoud. Mensen stappen in en uit. De stemmen krijgen meer klank. De taal warm. Veronique heeft wat te lezen. De zaterdaguitgave van voren tot achter. Zolang en zover. Dan is ze er. Ze stapt uit. De krant laat ze in de trein liggen. Nu nog wachten op de bus. Zeker een kwartier. Maar het duurt als een dag.
‘Zie je,’ bedenkt zij zich. ‘Hier duurt alles langer.’
Bij de bushalte staat ze alleen. Niet voor lang. Steeds meer mensen. Allemaal met zakken en tassen.
‘Zie je, inkoopwoede. Moet ik hier iets over schrijven?’
De bus vertrekt op tijd. Draait uit de grote plaats. Weilanden, velden. Dorp na dorp. Veronique voelt de taal in zich anders worden. Rust omarmt haar. Wilt zich verzetten. Niet voor lang. In het dorp van vroeger is een halte. Bij het plein voor de kerk. Ze weet niet wat ze ziet. Kramen, lampen, muziek, kerstbomen, eten, drinken. Mensen. Veel mensen. Veronique wil schreeuwen.
’Dat is niet mijn herinnering. Ik ben het zelf schuld. Was ik maar hier gebleven. Ik wil het niet horen. Tijden veranderen. Daar ben ik niet voor gekomen.’
Voor de kerkdeur staat de harmonie. Speelt kerstliedjes. Veronique loopt een zijstraat in. Ze herinnert zich de winkel van de schoenmaker. Die kon de mooiste verhalen vertellen. En zingen. Dat deed hij graag. Een kind met haar moeder kijkt naar de etalage. Een stadje met huisjes en kerstlampjes. Carrousels draaien. Uit een speeldoos klinkt muziek. Buiten te horen. In de winkel staat een schilder. Hij schildert sprekende kleuren. Veronique hoort klokken. De schilder draait zich om. De haren wild. De handen vol verf. Twee penselen in de handen. Een lach van herinnering. Ze kijken elkaar aan. De schilder en Veronique.
‘Jean,’ zegt ze.
Ze duwt de deur open.
‘Veronique.’
‘Jj bent gebleven, Jean?’
‘Nee, teruggekomen. De rust om te schilderen.’
Jean legt de penselen neer. Legt de armen om Veronique heen. Verfhanden op de jas.
‘Ik hoor klokken Jean.’
De vrouw voor de ruit lacht. Haar kind wijst naar de huisjes. Sneeuw op daken. Een treintje rijdt langs.
‘Het is kerstmis, Veronique.’
Met de handen wrijft hij over de tafel. Penselen, verftubes vallen op de grond.
‘Kom binnen,’ roept Jean.
De vrouw en haar kinderen komen binnen. Nog wat mensen lopen achter hun aan.
‘Ik heb zoveel eten en drinken. Zolang wij delen. Zolang, zover de klank van klokken.’
Wijn, brood, kaas op de tafel. Voor de kinderen chocolademelk en koek. Buiten valt de duisternis in. De mensen gaan naar buiten. Ook de moeder en het kind. Ze lacht.
‘Dank. Wij gaan.’
Het kind kijkt naar het sneeuwdorpje.
‘Mama, zal ik dat aan het kerstkindje vragen?’
‘Zeker,’ zegt Jean.
Een tijd zitten ze nog aan de tafel. Jean en Veronique. Ze houden elkaars hand vast. Veronique legt de andere hand op die van Jean.
‘Ik ga alweer. Terug.’
‘Veronique, kom je weer. Terug?’
Ze geeft hem een zoen. Een starende lach. Door de ruit van de etalage kijken ze elkaar nog eens aan. Veronique loopt naar de bus. Verfhanden op de rug. De kerstmarkt glijdt langs haar.
In de bus begint ze met het verhaal. In de trein schrijft ze het uit. Erboven staat ‘Verhanden’. Een verhaal over een beeld van rust, warmde, taal, kleur, klank. Om in te lijsten. Als ze uitstapt is de tekst klaar. Maandagmorgen levert ze bij de krant een beeld van woorden, klokken, verhanden in. Wacht niet op commentaar. Wenst iedereen mooie dagen. Draait zich om. De rug naar de stad.
Op kerstavond staat voor de deur van de moeder en het kind een doos. Met huisjes, een treintje, carrousel, muziekdoos, sneeuw. De bus draait het dorp binnen. De laatste bus op kerstavond. Een reiziger stapt uit. Danst bijna. Naar de klok.
‘Veronique. Jij bent terug.’
‘Ik blijf terug.’
Klokken luiden. Omarmen kerstmis.’